19 Mayıs 1919, Atatürk’ün Samsun’a ayak basması, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kuruluşundaki dönüm noktası olan önemli olaylardan ve tarihlerden biridir.
Türk milletinin bağımsızlık meşalesini yakan Gazi Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları 19 Mayıs 1919‘da Samsun’a çıkarak, Türk milletinin umudu olmuşlardır. Bir milletin egemenliğinin, yine milletin azim ve kararlılığının belirlediği, kurtuluş mücadelesinin başlangıcı kabul edilen 19 Mayıs, cumhuriyetin ilanından sonra bir bayram olarak kutlanılmaya başlanmıştır.
Atatürk’ün Samsun’a ayak bastığı tarih olan 19 Mayıs 1919, aynı zamanda “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kutlanmaktadır. Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, ilk kez 1926 yılında Samsun’da Gazi Günü adı altında kutlanmış, 1935’te yılında Atatürk Günü olarak resmiyete geçmiş ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk bu bayramı gençlere armağan etmiştir. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, bir milletin istikbalini gençlerin belirleyeceğini inanmış ve hayatı boyunca savunmuştur.
19 Mayıs’ın Gençlik ve Spor Bayramı olarak kutlanmasının temelinde; o yıllarda Beşiktaş Spor Kulübünün girişimiyle bir spor organizasyonu yapılması teklif edilmiş, Fenerbahçe Spor Kulübünün stadında yüzlerce spor severin katılımıyla, 19 Mayıs spor günü haline gelmiştir.
Yapılan spor organizasyonundan sonra Beşiktaş’ın o tarihteki Kurucu Üyesi Ahmet Fetgeri Aşeni, bugünü tüm gençliğe mal edilmesi için “19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı” adı altında her yıl düzenlemesi teklifinde bulunmuştur. Beşiktaş’ın teklifi kongrede kabul edilirken, Atatürk’te yapılan teklifi beğenmiş ve onaylamıştır. 1938 yılı Haziran ayında çıkarılan kanunla 19 Mayıs, “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kutlanmaya başlamıştır.
1980 İhtilalinden sonra 1981’de Kenan Evren yönetimindeki Milli Güvenlik Konseyi, Atatürk’ün doğumunun yüzüncü yılı vesilesiyle 19 Mayıs’ın adını “Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı” olarak değiştirmiştir.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk yaşamı boyunca gençliğe ve genç fikirlere çok önem vermiştir. Atatürk gençlerden sık sık bahsederken, yaş sınırı dışında fikri olarak ta gençliği, yani, fikirde yeniliği ifade etmiştir. Gazi Mustafa Kemal Atatürk Büyük Nutku’nu da 19 Mayıs 1919 Samsun’a çıkışı ile başlatmıştır.
İşgal kuvvetleri için Stratejik bakımdan büyük öneme sahip olan Samsun, Karadeniz’den Orta Anadolu’ya açılan en rahat ve güvenilir bir kapı konumunda olması, İngilizlerin 9 Mart 1919 tarihinde Samsun’a askerî birlik çıkarmasını getirmiş, bu duruma tepki gösteren Türk Makinalı Tüfek birliğinden Hamdi adındaki bir teğmenin askerlerini alarak dağa çıkmış ve o tarihte tüm dikkatler Samsun’a çevrilmiştir.
Atatürk ile beraber 16 Mayıs 1919 Cuma günü başlayacak yolculuğa gemi kaptanı İsmail Hakkı Durusu dışında 18 kişi de eşlik etmiştir. Atatürk, İstanbul’dan başlayan ve Samsun’da sona eren yolculuk esnasında görevli bir asker olmasına rağmen, Samsun’a ayak bastığı günden birkaç gün sonra asker olarak değil, sivil olarak hareket etmeye başlamıştır.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Millî Mücadele’yi başlatmak üzere Anadolu topraklarına, yani Samsun’a ayak bastığı 19 Mayıs 1919 tarihinin önemi nedeniyle de 19 Mayıs’ı Türk gençliğine armağan etmiştir
Milli bayramlar da dini bayramlarda, toplumun birliğini, beraberliğini, kardeşliğini, devletin milletiyle, milletin de devletiyle bütünleşmesini sağlayan günlerdir.
Milli bayramlar, milli hafızanın temel taşlarındandır. Milli bayramlar manevi kültür sahasının da koruyucularıdır. Milli bayramlar toplumda, ortak sevinç, ortak heyecan, ortak coşku gibi duygusal alanın değerlerini harekete geçirerek toplumu dinamik tutarlar.
Milli bayramların değerlidir. Değerini bilelim.
