Türkiye nüfusunun yüzde 26’sı çocuklardan oluşmaktadır ve yaklaşık 500 bini özel okullarda olmak üzere 20 milyon çocuk örgün eğitim almaktadır. Eğitim sistemine dahil olan öğrencilerin yüzde 63’ü erkek yüzde 37’si ise kız çocuklardan oluşmaktadır. Eğitime katılım oranı ilkokul ve ortaokulda yüzde 98’in üzerinde seyrederken, lise düzeyinde bu oran yüzde 88 civarındadır. Net okullaşma oranı ilkokul çağındaki kız ve erkek öğrenciler için yüzde 93,8; ortaokul çağındaki kız ve erkek öğrenciler için yüzde 91,2 ve lise çağındaki kız öğrenciler için yüzde 91,6 ve erkek öğrenciler için yüzde 91,8’dir. Türkiye, eğitime katılım oranları açısından dünya ortalamasını yakalamış olsa da özellikle lise ve üniversite eğitimine geçişte ülkenin bazı bölgelerinde katılım oranlarının düşük olduğu görülmektedir. Eğitimin önemine dikkat çeken politikalarla bu oranlar artırılsa da enflasyonun yarattığı ekonomik zorluklar ailelerin eğitim harcamalarını karşılamasını zorlaştırmakta ve eğitim hayatına devam etme sürecine engel oluşturmaktadır.
Eğitim, her aile için öncelikli bir harcama kalemi olarak öne çıkmakla birlikte son yıllarda yaşanan yüksek enflasyon, okul masraflarını da ciddi anlamda artırarak aile bütçeleri üzerinde büyük bir yük oluşturmaya başladı. 2023 yılında Türkiye, enflasyon oranlarının en yüksek olduğu ülkeler arasında yer aldı. Bu ekonomik durum, başta kitap, kırtasiye malzemeleri, okul kıyafetleri ve servis ücretleri olmak üzere, eğitimle ilgili birçok harcama kaleminin fiyatlarını da etkiledi.
TÜİK verilerine göre, eğitimle ilgili harcamalar son bir yıl içinde ortalama yüzde 60 oranında artış kaydetti yani bir öğrenci için gerekli olan temel okul kıyafetleri ve kırtasiye malzemeleri geçen yıla kıyasla yaklaşık 2 kat daha pahalı hale geldi, son altı yılda ise bu oran yüzde 800’ün üzerine çıktı. Özellikle ilkokul ve ortaokul öğrencilerinin okul çantası, defter, kalem ve kitap gibi temel ihtiyaçları, ailelerin karşılaması gereken önemli bir bütçe kalemi haline gelmiş durumda olup, aynı şekilde, lise ve üniversite öğrencileri için ders kitapları ve bilgisayar, tablet vb. teknolojik gereksinimler giderek daha pahalı hale geldi ve erişim günden güne zorlaştı. Eğitim harcamalarının aile bütçesindeki payının artması; ailelerin eğitim masrafları için kredi kartı ve kredi kullanımı gibi borçlanma araçlarına daha fazla yönelmesine sebep oldu. Bu durum, ekonomik sıkıntılarla karşı karşıya olan ailelerin borç yükünün daha fazla artmasına sebep oldu. Aileler üzerlerindeki bu yükü hafifletmek için çeşitli tasarruf önlemleri almaya çalışıyor. İkinci el okul kitapları, kırtasiye malzemeleri ve kıyafetleri almak, bazı sivil toplum kuruluşlarından eğitim desteği sağlamak bu yöntemlerin arasında yer alıyor. Ayrıca devletin sağladığı burs ve destekler de bu konuda önemli bir rol oynuyor.
Eğitim, bir toplumun geleceği için yapılacak en önemli yatırımdır. Eğitimli bireyler, sadece kendi yaşam kalitelerini artırmakla kalmaz, aynı zamanda ülkenin ekonomik büyümesine, teknolojik ilerlemesine ve sosyal kalkınmasına doğrudan katkı sağlarlar. Ancak, artan okul masrafları, özellikle yüksek enflasyon dönemlerinde, aileler için büyük bir yük oluşturur ve eğitimin erişilebilirliğini zorlaştırır. Bu nedenle, eğitim harcamalarının planlanması, bütçelenmesi ve devlet desteklerinin artırılması büyük önem taşımaktadır. Eğitim sisteminin ve ilgili kurumların bu yükü hafifletici adımlar atması elzemdir. Örneğin, devlet okullarında ücretsiz kitap ve kırtasiye yardımlarının yaygınlaştırılması, düşük gelirli ailelere yönelik burs ve destek programlarının güçlendirilmesi, eğitimde fırsat eşitliği yaratma yolunda atılacak önemli adımlar olacaktır. Eğitime yapılan yatırım, kısa vadede büyük maliyetler gibi görünse de, uzun vadede toplumsal kalkınmanın ve sürdürülebilir ekonomik büyümenin en temel unsurlarından biridir ve hiçbir zaman unutulmamalıdır ki her çocuk eşit eğitim hakkına sahip olmalıdır.
Ekonomik Veri Takvimi
16 Eylül 2024, Pazartesi Çin Kredi Faiz Oranı
16 Eylül 2024, Pazartesi Türkiye Tarım ÜFE (Aylık-Yıllık)
16 Eylül 2024, Pazartesi Türkiye Bütçe Dengesi
16 Eylül 2024, Pazartesi Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi
17 Eylül 2024, Salı Almanya Ekonomik Beklenti Endeksi
17 Eylül 2024, Salı ABD Ekonomik Beklenti Endeksi
17 Eylül 2024, Salı Çin Ekonomik Beklenti Endeksi
17 Eylül 2024, Salı Euro Bölgesi Ekonomik Beklenti Endeksi
17 Eylül 2024, Salı ABD Perakende Satışlar (Aylık-Yıllık)
17 Eylül 2024, Salı ABD Sanayi Üretimi (Aylık-Yıllık)
18 Eylül 2024, Çarşamba Japonya Dış Ticaret Dengesi
18 Eylül 2024, Çarşamba İngiltere TÜFE (Aylık-Yıllık)
18 Eylül 2024, Çarşamba Euro Bölgesi TÜFE (Aylık-Yıllık)
18 Eylül 2024, Çarşamba ABD Faiz Oranı
19 Eylül 2024, Perşembe Euro Bölgesi Cari İşlemler Dengesi
19 Eylül 2024, Perşembe İngiltere Faiz Oranı
19 Eylül 2024, Perşembe Türkiye Faiz Oranı
20 Eylül 2024, Cuma Japonya TÜFE (Aylık-Yıllık)
20 Eylül 2024, Cuma Çin Faiz Oranı
20 Eylül 2024, Cuma Japonya Faiz Oranı
20 Eylül 2024, Cuma Almanya ÜFE (Aylık-Yıllık)
20 Eylül 2024, Cuma İngiltere Perakende Satışlar (Aylık-Yıllık)
20 Eylül 2024, Cuma Türkiye Tüketici Güven Endeksi
Ekonomi ve Finans Sözlüğü
Defter Değeri: Şirketlerin öz kaynak toplamlarının ödenmiş sermaye tutarına bölünmesi ile elde edilen bir orandır.
Piyasa Değeri: Bir varlığın veya şirketin finansal piyasadaki değerini tanımlamak için kullanılan terimdir.
Hale Tok Savaşer
İletişim: [email protected]
