Girişimcilik, ekonomik değerin ortaya çıkarılmasını sağlayan, büyümeyi destekleyen, istihdamı artıran ve yenilikçi çözümler sunarak rekabeti çeşitlendiren ekonomik ve sosyal bir değer yaratma sürecidir. Buna göre; yeni iş alanları yaratıp, üretimi artırarak ekonomiye dinamizm kazandırır, işsizlik oranını düşürür ve çeşitli sektörlerde yeni iş fırsatları sunar, yeni fikirler, ürünler ve hizmetlerle teknolojik ilerlemeyi teşvik eder, piyasada çeşitlilik sağlayarak tüketicilere daha fazla seçenek sunulmasını sağlamak gibi faydaları vardır. Başarısızlık durumunda sermaye, zaman ve emek kaybına neden olması, bazı sektörlerde aşırı rekabet yaratarak piyasa dengesini bozabilme potansiyeli, başarısız girişimlerin ekonomik ve sosyal istikrarsızlıklara yol açabilmesi ve genellikle başlangıçta genellikle yüksek borçlanma ile fon sağlanması sebebi ile finansal stres ve yüklerle karşı karşıya kalabilirler.
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından her yıl aralık ayında yayımlanan, Girişimcilik ve İş Demografisi, raporunun sonuncusuna göre: 2023 yılında doğan girişimlerin; oranı yüzde 15,2 ve istihdamdaki payı ise yüzde 5 ile bir önceki yılda gerçekleşen yüzde 16,1 doğum oranı ve yüzde 5,5 istihdam payının gerisinde kalmıştır. Doğan girişimlerin alt detayları incelendiğinde yüzde 35,5 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektörü birinci, yüzde 17,9 ile ulaştırma ve depolama sektörü ikinci ve yüzde 12,2 ile imalat sektörü üçüncü oldu.
Yeni kurulan girişimlerin yüzde 20’lik bölümü imalat ve inşaat sektöründe yer alırken, ticaret ve hizmet sektörlerinin payı yüzde 70 olarak gerçekleşti. Bu oran ise Türkiye ekonomisinde hizmet sektörünün ağırlığını ortaya koyuyor. Ölen girişimlere ilişkin son veriler ise 2021 yılından geliyor. Girişimlerin 2020 yılındaki ölüm oranı yüzde 9,6 iken 2021 yılında yüzde 11,4'e yükselmiş, 2020 yılında ölen girişimlerin istihdamdaki payı yüzde 3,6 iken 2021 yılında yüzde 4,0 olarak gerçekleşmiştir. Ölen girişimler incelendiğinde, 2021 yılında en yüksek pay yüzde 36,0 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe olup yüzde 14,2 ile ulaştırma ve depolama ikinci yüzde 11,8 ile inşaat sektörü üçüncü sırada yer aldı. İllere göre 2021 yılında ölen girişimlerden en yüksek payı yüzde 24,5 ile İstanbul alırken sırasıyla yüzde 6,7 ile Ankara ve yüzde 5,8 ile İzmir arkasından geldi.
EKONOMİK DALGALANMA
Ölen ya da diğer bir tabir ile kapanan işletme sayısında özellikle finansman yetersizliği ve ekonomik dalgalanmalara dayalı bir artış gözlemlenmektedir. Kurulan ya da faaliyeti sona eren girişimler için bölgesel farklılıklar da dikkat çekmektedir. Batı Marmara ve Ege gibi ekonomik açıdan gelişmiş bölgelerde yeni iş kurulma oranı daha yüksek olurken, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde finansmana erişimde yaşanan sıkıntılar girişimcilik oranlarını sınırlamaktadır. Yeni bir iş kurmak isteyen girişimciler, finansman sağlama konusunda birçok zorlukla karşılaşmaktadır. Mevcut durumda ve uygulamalarda bankaların girişimciler için kredi politikaları, genellikle teminat eksikliği ve risk algısı nedeniyle sınırlı kalmaktadır. Özellikle mikro ve küçük işletmeler için uygun faiz oranlarıyla kredi sağlanması yeni girişimlerin teşvik edilmesi açısından büyük önem taşıyor. Girişim sermayesi fonlarının yetersizliği ise yenilikçi fikirlerin hayata geçirilmesini zorlaştırıyor. Türkiye’de finansmana erişimin çözülmesi için melek yatırımcı ağlarının genişletilmesi ve kamu desteklerinin daha etkin dağıtılması gerekiyor. Bununla birlikte, kredi teminatları konusunda kamu garantili kredi fonları gibi yenilikçi çözümler geliştirilmesi gereken en önemli sorunlardan biri olarak karşımıza çıkıyor. Yeni işletmelerin kurulması, ekonomik büyümeyi ve istihdam oranlarını arttırmayı desteklemektedir. Türkiye’de 2023 yılında yeni kurulan girişimlerin istihdam yaratma kapasitesi, toplam istihdam artışının yüzde 25’ine tekabül etmektedir. Ancak, büyük işletmelere oranla küçük ve orta ölçekli işletmelerin finansman sıkıntıları daha fazladır. Türkiye’de girişimcilik ekosistemi, Türk ekonomisinin geleceği için büyük bir potansiyele sahiptir. Ancak, finansal kaynaklara erişim ve maliyetlerin yüksekliği, bu potansiyelin hayata geçirilmesini zorlaştırmaktadır. TÜİK’in 2023 yılı verileri, bu sorunları net bir şekilde ortaya koyarken, çözüme yönelik adımların bir an önce atılması gerekliliğini vurgulamaktadır. Finansal destek mekanizmalarının güçlendirilmesi ve daha yenilikçi politikaların hayata geçirilmesiyle, Türkiye’de girişimcilik ekosisteminin daha sürdürülebilir ve rekabetçi bir yapıya kavuşturulması mümkün olacaktır.
Ekonomik Veri Takvimi
23Aralık 2024, Pazartesi İngiltere GSYH (Dönemsel-Yıllık)
23 Aralık 2024, Pazartesi ABD Tüketici Güven Endeksi
23 Aralık 2024, Pazartesi Türkiye Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi
24Aralık2024, Salı ABD Yeni Konut Satışları
25 Aralık 2024, Çarşamba Türkiye Kapasite Kullanım Oranı
26 Aralık 2024, Perşembe Türkiye Faiz Oranı
27 Aralık2024, Cuma Japonya İşsizlik Oranı
27 Aralık2024, Cuma Japonya Perakende Satışlar (Aylık-Yıllık)
27 Aralık2024, Cuma Japonya Sanayi Üretimi
27 Aralık2024, Cuma Çin Cari İşlemler Dengesi
Ekonomi ve Finans Sözlüğü
Birincil gelir hesabı:Emek, finansal veya doğal bir kaynak sağlanması karşılığında elde edilen gelirler ile ödenen tutarları göstermekte olup, çalışanların ücretleri ile doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve diğer yatırımlara ilişkin yatırım geliri ve giderlerini içermektedir (TCMB).
Kira sertifikasu:Varlık kiralama şirketlerince, kendi nam ve sertifika sahiplerinin hesabına ve yararına, satın almak veya kiralamak suretiyle devralınan varlıkların finansmanını sağlamak amacıyla düzenlenen ve sahiplerinin bu varlıklardan elde edilen gelirlerden payları oranında hak sahibi olmalarını sağlayan menkul kıymettir(TCMB).
Hale Tok Savaşer
İletişim: [email protected]
