Kayıtlı konut sayısı yaklaşık 40 milyon olan Türkiye’de inşaat ve gayrimenkul sektörüne her zaman ilgi göste...
Kayıtlı konut sayısı yaklaşık 40 milyon olan Türkiye’de inşaat ve gayrimenkul sektörüne her zaman ilgi gösterilmektedir. Bu sebeple, yaşadığımız deprem felaketiyle birlikte tartışma konuları arasında tekrar ilk sıralardaki yerini almıştır. Binaların inşa yılı, yapımında kullanılan malzeme kalitesi ve depreme dayanıklılık konuları teknik alanda yer aldığından; finans ve ekonomi çerçevesinde tüm sektör verilerini, ciro, maliyet ve adetsel veriler olarak üç alanda incelemek faydalı olacaktır.
2022 yılında, belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen yapılarda bir önceki yıla göre bina sayısı yüzde 11.3, daire sayısı yüzde 9.8 ve yüzölçümü yüzde 8.8 azalmıştır. Toplam yüzölçümün yaklaşık yüzde 55’i konut alanı olarak değerlendirilmiştir. Aynı yıl yine belediyeler tarafından yapı kullanma izin belgesi verilen yapıların bina sayısı yüzde 6.1, yüzölçümü yüzde 0.7 azalırken daire sayısı yüzde 0.8 artış kaydetmiştir.
İşçilik ve malzeme bakımından inşaat maliyetindeki değişimleri ölçen İnşaat Maliyet Endeksi, Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre; 2022 yılında yaklaşık yüzde 79 oranında artış göstermiş, alt kırılımlarda ise malzeme endeksi yaklaşık yüzde 76, işçilik endeksi artışı ise yaklaşık yüzde 88 olarak gerçekleşmiştir. Fatura edilmiş toplam satışları ifade eden ciro üzerinden hesaplanan İnşaat Ciro Endeksi ise, yüzde 127’lik artış oranı ile, sanayi, ticaret ve hizmet sektörleri arasında en fazla artış kaydeden sektör olmuştur. Buna paralel olarak hizmet sektörü içinde en fazla artış gösteren alan yüzde 145’lik büyüme ile gayrimenkul faaliyetleridir.
Türkiye genelinde 2022 yılında 1 milyon 485 bin 622 adet konut satılmış olup, sırasıyla İstanbul, Ankara ve İzmir en yüksek satışın gerçekleştiği illerdir. İlgili yılda ipotekli satışların toplam satışlara oranı yüzde 19, ikinci el konut satışının toplam satışlara oranı ise yüzde 69 seviyesinde gerçekleşmiştir. 67 bin 490 adet ile toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 4.6 olmuştur. En fazla satışın gerçekleştiği iller sırasıyla 24 bin 953 konut satışı ile İstanbul, 21 bin 860 konut satışı ile Antalya, 4 bin 316 konut satışı ile Mersin’dir.
Tüm bu veriler ışığında; maliyetlerin ve satış fiyatlarının yükseldiği, kendi evinde oturanların oranının her geçen gün azaldığı ve halihazırda ev sahibi olanların konut yatırımı yaptığı görülmektedir. Yabancılara yapılan konut satışlarının yükseliş trendi devam etmektedir. Bu sebeple yabancılara yapılan satışların durdurulması, fiyatların normal seyrine gelmesi ve dengenin oluşması amacıyla mevcutta ev sahibi olanların yatırım amacıyla gayrimenkul alımının kısıtlanmasına yönelik aksiyonlar düşünülmelidir.
Gelecek hafta verilerin açıklanacağı takvimden önemli olanları aşağıda paylaşıyorum.
Ekonomik Veri Takvimi
13 Mart 2023, Pazartesi Türkiye Cari İşlemler Dengesi (Dolar)
14 Mart 2023, Salı İngiltere İşsizlik Oranı
14 Mart 2023, Salı ABD Gıda Fiyatları (Aylık-Yıllık)
14 Mart 2023, Salı ABD Çekirdek TÜFE
15 Mart 2023, Çarşamba Türkiye Tarım ÜFE (Aylık-Yıllık)
15 Mart 2023, Çarşamba Türkiye Konut Satış Verileri
15 Mart 2023, Çarşamba Türkiye Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi
15 Mart 2023, Çarşamba Çin Sanayi Üretimi (Aylık-Yıllık)
15 Mart 2023, Çarşamba Çin Perakende Satışlar (Aylık-Yıllık)
17 Mart 2023, Cuma Euro Bölgesi TÜFE (Aylık-Yıllık)
17 Mart 2023, Cuma ABD Sanayi Üretimi (Aylık-Yıllık)
17 Mart 2023, Cuma Kapasite Kullanım Oranı
Ekonomi ve Finans Sözlüğü
Yapı Ruhsatı: Yapı Ruhsatı, 3194 Sayılı İmar Kanunu’nun 21. maddesi gereğince, yapımına başlanacak yapılar için alınması zorunlu bir belgedir. Kısaca, inşaat izni olarak tanımlanabilir.
Yapı Kullanma İzin Belgesi (İskan): Yapı Kullanma İzin Belgesi, 3194 Sayılı İmar Kanunu’nun 30. maddesi gereğince, inşaat faaliyeti sonucunda tamamen veya kısmen biten yapılar için alınan, yapının kurallara uygun yapıldığını ve kullanılmasında sakınca olmadığını gösteren belgedir.
*** TÜİK tanımlamaları dikkate alınmıştır.
