Avrupa Birliği İş İstatistikleri mevzuatında son dönemde gerçekleştirilen değişiklikler doğrultusunda, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından bu yıl mart ayından itibaren motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı verileriyle, toptan ve perakende ticaret sektörlerine yönelik verileri içeren bültenlerin yayımlanmasına başlanmıştır.
Bu bülten Türkiye’deki perakende satış hacim endekslerini detaylı bir şekilde ortaya koymaktadır. Verilere göre 2021 yılı 100 baz alınarak, ticaret satış hacmi 2024 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3,8 azalırken, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı için satış hacmi yüzde 18,0, toptan ticaret satış hacmi yüzde 4,6 azalmış, perakende ticaret satış hacmi ise yüzde 5,8 artış göstermiştir. Bu bilgilerle perakende satış hacim endeksleri analiz edildiğinde gıda, içecek ve tütün ürünleri kategorisinde son yıllarda gözle görülür bir artış yaşanmakta, gıda dışı ürünler ve otomotiv yakıtında ise dalgalı bir seyir izlenmektedir. Bu eğilimler, tüketicilerin temel ihtiyaçlara yöneldiğini ve lüks tüketimden kaçındığını göstermektedir.
Enflasyon, Türk halkının alım gücünü ve harcama eğilimini ciddi şekilde etkilemiş ve değiştirmiştir. Özellikle gıda fiyatlarındaki artış, hanehalkı bütçelerini oldukça zorlamaktadır. TÜİK verileri, son bir yıl içinde gıda ve alkolsüz içecekler kategorisindeki fiyatların Haziran ayı için aylık bazda yüzde 1,78 yıllık bazda ise yüzde 68,08 oranında arttığını göstermektedir. Bu artış, hanehalklarının daha az gıda satın almasına veya daha ucuz alternatiflere yönelmesine neden olmaktadır. Enflasyonun olumsuz etkileri, sadece gıda ile sınırlı kalmayıp, eğitim, konut, giyim ve ulaşım gibi diğer temel ihtiyaçlara da yansımış, bu da genel yaşam maliyetlerini artırmıştır.
Bu bağlamda, tüketicilerin bütçe planlaması yaparak harcamalarını kontrol altına almaları oldukça kritik bir önem düzeyine ulaşmıştır. Gelir ve giderlerin detaylı bir şekilde kaydedilmesi, gereksiz harcamalardan kaçınılması ve tasarruf alışkanlıklarının geliştirilmesi, enflasyonun olumsuz etkilerini hafifletmek için etkili yöntemler arasında yer almaktadır. Örneğin, enerji tasarrufu sağlamak amacıyla enerji verimliliği yüksek cihazların kullanılması, toplu taşıma araçlarının tercih edilmesi gereksiz elektrik ve su tüketiminin azaltılması gibi basit ama etkili önlemlerle önemli miktarda tasarruf sağlanabilir. Ayrıca fiyatların artması endişesi ile gelecek için alışveriş yapma alışkanlığı bırakılmadığı sürece hem enflasyonist ortam devam edecek hem de kişisel bütçe dengesi hiçbir zaman sağlanamayacaktır. Buna ek olarak finansal okuryazarlığın artırılması, halkın bütçe yapmasına, birikim konusunda doğru kararlar almasına ve yatırımlar konusunda daha bilinçli hareket etmesine yardımcı olacaktır. Bu amaçla, çeşitli eğitim programları ve bilinçlendirme kampanyaları düzenlenmesi, finansal konularda daha bilinçli hale gelinmesine katkı sağlayacaktır.
Sonuç olarak, Türkiye İstatistik Kurumu’nun raporlama sitemine dahil ettiği yeni veri seti Türk halkının tüketim eğilimlerinde belirgin değişiklikler olduğunu ve enflasyonun bu eğilimler üzerinde önemli bir etkisi olduğunu göstermektedir. Ekonomik istikrarın sağlanması ve enflasyonun kontrol altına alınması, tüketim ve tasarruf dengesinin daha sağlıklı bir şekilde kurulmasını mümkün kılacaktır. Bu süreçte, hanehalkının planlı ve bilinçli bir tüketim ve tasarruf yaklaşımı benimsemesi, ekonomik belirsizliklerle başa çıkmalarını ve finansal güvenliklerini artırmalarını sağlayacaktır.
Gelecek hafta verilerin açıklanacağı takvimden önemli olanları aşağıda paylaşıyorum.
Ekonomik veri takvimi
22 Temmuz 2024, Pazartesi Çin Faiz Oranı
22 Temmuz 2024, Pazartesi Almanya Perakende Satışlar (Aylık-Yıllık)
22 Temmuz 2024, Pazartesi Türkiye Yıl Sonu TÜFE/Kur Beklentileri
23 Temmuz 2024, Salı Türkiye Tüketici Güven Endeksi
23 Temmuz 2024, Salı Türkiye Faiz Oranı
23 Temmuz 2024, Salı ABD Konut Satışları
24 Temmuz 2024, Çarşamba Japonya İmalat/Hizmet PMI
24 Temmuz 2024, Çarşamba Almanya İmalat/Hizmet PMI
24 Temmuz 2024, Çarşamba Euro Bölgesi İmalat/Hizmet PMI
24 Temmuz 2024, Çarşamba İngiltere İmalat/Hizmet PMI
24 Temmuz 2024, Çarşamba ABD İmalat/Hizmet PMI
25 Temmuz 2024, Perşembe Türkiye Kapasite Kullanım Oranı
25 Temmuz 2024, Perşembe ABD Tüketici Harcamaları
25 Temmuz 2024, Perşembe ABD GSYH (2. Çeyrek)
26 Temmuz 2024, Cuma Japonya TÜFE (Aylık-Yıllık)
26 Temmuz 2024, Cuma Çin Kredi Notu
26 Temmuz 2024, Cuma ABD Çekirdek PCE (Aylık-Yıllık)
Ekonomi ve finans sözlüğü
Getiri Eğrisi: Herhangi bir zaman diliminde bir yatırım aracının çeşitli vadeleri ile bu vadelerdeki getirileri arasındaki ilişkinin grafiksel ifadesidir. Dikey eksende getiri/verim, yatay eksende ise vadeler yer alır. Pozitif eğimli getiri eğrisi, getiri eğrileri olarak sınıflandırılırlar (TCMB).
Tasarruf: Tüketimin gelecekteki bir tarihe ertelenmesi sonucunda gelirin tüketime harcanmayan kısmıdır. Gelecekte daha fazla kazanç elde etme isteği veya ileride ortaya çıkabilecek beklenmedik durumlara karşı önlem alma içgüdüsü bireylerin tasarruf eğilimlerini artıran sebeplerdendir (TCMB).
Hale Tok Savaşer
İletişim: [email protected]
