Uzlaştırmacılık sistemi nasıl işlemektedir. Yani söz konusu sistemde kimler vardır, kavramın anlaşılabilmesi ve doğru yorumlanabilmesi için bu konunun irdelenmesi gerekmektedir. Resmi bir işlem olduğundan, bir bakanlığa bağlı olarak çalışılmaktadır. Peki, hangi bakanlık kontrol ve yönetimindedir uzlaştırmacılık?  Bu bakanlık Adalet Bakanlığı’dır. Adalet Bakanlığı bünyesinde, Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı bulunmaktadır. Uzlaştırmacılık, tarafların serbest iradesine üstünlük tanıyan bir alternatif çözümdür. Cumhuriyet başsavcılığı bünyesinde kurulan uzlaştırma bürosu vasıtasıyla tüm iş ve işlemler takip edilir. UYAP adı verilen Adalet hizmetlerinin elektronik ortamda yürütülmesi amacıyla oluşturulan Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi içerisinde tüm iş ve işlemler takip edilmektedir. Fiziki veya elektronik ortamda üretilen ya da bu ortama aktarılan veya taşınan, bilgi, belge ve veriler sistem içinde saklanmaktadır. Yasa kapsamına giren bir suç işlendiğinde, dosya öncelikle uzlaştırma bürolarının bağlı bulunduğu ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına bağlı savcılara gönderilir. Savcı, uzlaştırmaya tabi bir suç olduğu kanaatine varırsa, dosyayı sisteme kayıtlı bir uzlaştırmacıya gönderir.

NE DEMEK?

Uzlaştırma eğitimi almaya hak kazanabilen ve eğitimi almış kişiye uzlaştırmacı denir. Eğitim, Uzlaştırmacılar, eğitim sonrası sınava da girerek yeterlilik alma şartına tabi tutulmuşlardır. Eğitim, Daire Başkanlığı’nda tutulan listede kayıtlı, uzlaştırma eğitimi verme izni alan eğitim kuruluşları tarafından verilir. Yazılı sınav sonrasında da Uzlaştırmacılık siciline kayıt olmak suretiyle uzlaştırmacı sıfatını kazanırlar. Uzlaştırmacı: Şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar gören arasındaki uzlaştırma müzakerelerini yöneten, Cumhuriyet savcısının onayıyla görevlendirilen avukat veya hukuk öğrenimi görmüş kişidir. Uzlaşma konusu ile ilgili olarak kesinlikle  taraflardan hiçbir ücret talep edilmez. Tüm giderler Bakanlık tarafından karşılanmaktadır. Tebligatlar uzlaştırma bürosu tarafından yapılmakta, uzlaştırmacı ücretleri yine her yıl belirlenen asgari ücret tarifesine göre Cumhuriyet Savcıları ve Başsavcılığı’n onayı ile Bakanlık tarafından karşılanmaktadır. Uzlaşma görevi verilen uzlaştırmacı, taraflara ulaşarak kendisini tanıtır ve ayrıntılarına daha sonra değineceğimiz bir süreç başlar. Taraflar aynı zamanda, Bakanlık tarafından, hangi uzlaştırmacı ile görüşme yapacakları konusunda bilgilendirilirler. Uzlaştırmacı kendilerine ulaştığında, taraflar zaten, bu konuda aranacaklarını ve görevlendirilen bir uzlaştırmacı olduğunu bilmektedirler.

UZLAŞMA

Uzlaştırma kapsamına giren bir suç nedeniyle, şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar görenin kanun ve yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak anlaşmış olmaları, uzlaşma olarak tanımlanmıştır. İleri tarihte yayımlanacak yazılarımızda konu daha ayrıntılı açıklanacaktır.

SANIK İLE MAĞDUR

Uzlaştırma kapsamına giren bir suç nedeniyle şüpheli veya sanık ile mağdur, suçtan zarar gören veya kanuni temsilcisinin, Kanun ve Yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak uzlaştırmacı tarafından anlaştırılmaları suretiyle uyuşmazlığın giderilmesi sürecidir. Uzlaştırma işlemleri sonuçlandırıldığında uzlaştırmacı tarafından düzenlenen bir rapor düzenlenir. Bunun dışında,  uzlaştırmacı görevlendirilmeden önce veya uzlaşma teklifinin reddedilmesinden sonra tarafların uzlaşmaları sonucunda aralarında uzlaşacak ve anlaşacak olurlarsa, bir belge düzenlerler ve bunun adına da Uzlaşma Belgesi denir, netice olarak Uzlaşma Raporunun hüküm ve sonuçlarını doğurur.

Arabulucu Avukat Nurdan Heris