Anonim şirketler, belli özellikleri taşımış olmaları durumunda, Kamu Gözetim Kurumu kontrolündeki bağımsız denetim şirketleri tarafından denetlenmektedir. Hangi şirketlerin bağımsız denetime tabi olacağına ilişkin kriterler ilk olarak 23 Ocak 2013 tarihli R.G’de yayımlanan 2012/4213 sayılı kararla belirlenerek gündeme getirilmişti. Daha sonra söz konusu kriterler, 2014, 2015, 2016, 2018 ve 2022 yıllarında güncellendi. 2024 yılında bağımsız denetime tabi olacak şirketler için 2024/41 sayılı 15.04.2024 tarihli vergi sirküleri 6/4/2024 tarihli ve 32512 sayılı Resmi Gazete’de “Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar” dayanak alınarak düzenlenmiştir.
Bu karar ile söz konusu ölçütler 1.1.2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, aşağıdaki şekilde bir kez daha belirlenmiştir.
8313 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile yapılan değişiklik sonrasında uygulanacak eşik değerler aşağıda karşılaştırmalı olarak paylaşılmaktadır. Buna göre, 2022 ve 2023 hesap dönemlerinde, değişiklik sonrasında belirlenmiş olan kriterlerden en az ikisini aşan şirketler, 2024 yılında bağımsız denetime tabi olmak zorundalar.
1) Bağımsız denetime tabi olmanın genel kriterleri
Sirkülerin devamında belirtiğimiz şirketler dışında kalan ve aşağıdaki üç ölçütten en az ikisinin eşik değerlerini art arda iki hesap döneminde aşan şirketler bağımsız denetime tabidir.
Aktif toplamı 150 milyon Türk Lirası. ( Eskisi 75 milyon ve üstü idi)
Yıllık net satış hasılatı 300 milyon Türk Lirası. (Eskisi 150 milyon ve üstü idi)
Çalışan sayısı 150 kişi. (Değişiklik olmadı)
2) Herhangi bir ölçüte bağlı olmaksızın, otomatikman bağımsız denetime tabi şirketler
Bu karara ekli ve aşağıda yer verilen (I) sayılı listede belirtilen şirketler herhangi bir ölçüte bağlı olmaksızın bağımsız denetime tabidir. Oldukça ayrıntılı düzenlenen söz konusu liste sirküler ekinde yer almaktadır. Bu karar ile anılan listenin 6’ncı sırası değiştirilerek, medya hizmet sunucuları listeye dahil edilmiştir. Ayrıca 7, 8 ve 9 uncu sıralar eklenmek suretiyle;
* Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan lisans, sertifika veya yetki belgesi alıp bu kurum düzenlemelerine tabi olarak faaliyet gösteren ve söz konusu düzenlemeler uyarınca bağımsız denetim yükümlülüğü bulunan şirketler.
* Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun uyarınca Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın düzenleme ve denetimine tabi ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşları.
* Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında faaliyet gösteren kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları.
da sisteme dahil edilmişlerdir.
3) Sermaye piyasası araçları bir borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem görmeyen ancak SPK kapsamında halka açık sayılan şirketler
Sermaye piyasası araçları bir borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem görmeyen ancak SPK kapsamında halka açık sayılan ve aşağıdaki üç ölçütten en az ikisinin eşik değerlerini art arda iki hesap döneminde aşan şirketlerin de bağımsız denetime tabi olduğu düzenlenmiştir.
Aktif toplamı 30 milyon Türk Lirası. (Eskisiyle aynı)
Yıllık net satış hasılatı 40 milyon Türk Lirası. (Eskisiyle aynı)
Çalışan sayısı 50 kişi. (Eskisiyle aynı)
4) Ekli (II) sayılı listede belirtilen şirketler
Bu Karara ekli ve aşağıda yer verdiğimiz (II) sayılı listede belirtilen şirketlerden, aşağıdaki üç ölçütten en az ikisinin eşik değerlerini art arda iki hesap döneminde aşanlar bağımsız denetime tabidir.
Aktif toplamı 60 milyon Türk Lirası. (Eskisiyle aynı)
Yıllık net satış hasılatı 80 milyon Türk Lirası. (Eskisiyle aynı)
Çalışan sayısı 100 kişi. (Eskisiyle aynı)
5) Bağımsız denetim kapsamında olmayan şirketler
Aşağıdaki şirketler bu kararın kapsamı dışındadır:
a) Ekli (I) sayılı listenin 1 ilâ 8’inci sırası kapsamında yer alanlar hariç olmak üzere, 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’a tabi şirketler.
b) Ekli (I) sayılı listede belirtilenler ile ekli (II) sayılı listenin 3’üncü sırasında belirtilen şirketler hariç olmak üzere sermayesinin en az yüzde 50'si devlete, il özel idarelerine, kanunla kurulmuş vakıflara ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına doğrudan veya dolaylı olarak ait olan şirketler.
c) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı kanunun geçici 7’nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında tasfiyelerine karar verilen ve tasfiye süreci Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından atanan tasfiye komisyonlarınca yürütülen tasarruf finansman şirketleri.
Biraz teknik, ama hayatın içinden olan bir düzenleme.
