Hamilelik dönemi keyifli ve bir o kadar da heyecanlı bir süreç. Folik asit de bu sürece hazırlanırken gerek takviye gerek besin olarak mutlaka alınması gereken vitaminlerden.
Folik asit, suda çözünebilen B9 vitamini olarak da bilinen folatın sentetik formudur. Vücutta çok önemli görevleri vardır. Bu nedenle eksikliği görünüyorsa takviye olarak düzenli bir şekilde alınması gerekmektedir.
Planlı bir hamilelik dönemi yaşanıyorsa annenin ve bebeğin daha sağlıklı olabilmesi için anne öncesinde mutlaka vücudunu bu sürece hazırlamalıdır. Özellikle de folik asit kullanımı doktor kontrolünde gebelikten 3 ay öncesine kadar kullanmaya başlanabilir. Yeterli miktarlarda folik asit kullanımı bebeğin merkezi sinir sistemi anomalilerine engel olmaktadır.
Yeterli miktarda folik asit alınmadığında yaşanabilecek problemlerden bir tanesi spina bifida yani açık omurga durumudur. Omurilik ve omurga bel kemiği tam olarak kapanamadığında gözlenir. İkincisi anensefali durumudur. Kafatası, kafa derisi ve beyin olması gerektiği şekilde bir araya gelemediğinde ortaya çıkar. Beynin gelişememe durumu beyin kusuru olarak da bilinmektedir.Sonuncusu ise ensefalosel, kafatasındaki bir açıklıktan beyin dokusunun dışarıya doğru çıkıntı yapması durumudur. Nöral tüp defekti olarak da bilinmektedir.
Yeterli miktarda beslenememeyi folat eksikliğinin en önemli nedenlerinden biri olarak söyleyebiliriz. Doğal olarak folat içeren besinlere yada folik asitle zenginleştirilmiş besinlere günlük beslenmede mutlaka yeterli miktarda yer verilmelidir. Yeterli alınıyorsa ve eksiklik yaşanıyorsa da Crohn, çölyak hastalığı gibi hastalık durumları düşünülebilir. Çünkü böyle bir durumda vücut aldığı vitaminden faydalanamıyor olabilir. Yine hemolitik anemi, bazı ilaçların kullanımı, MTHFR gen varyantı, aşırı alkol tüketimi, hamilelik dönemi de eksiklik yaşanmasına neden olabilir.
Folik asit eksikliği belirtileri
Folik asit eksikliğinde megaloblastik anemi, yorgunluk, düzensiz kalp atışı, nefes darlığı, konsantrasyon zorluğu, saç dökülmesi, iştahsızlık ve kilo kaybı, depresyon, ağız içi yaralar , baş ağrısı ve baş dönmesi görülebilir.
Ne kadar folik asit tüketimi önerilir?
Hamilelik döneminde hatta planlı bir gebelik ise 3 ay öncesinden itibaren uzmanlarının kontrolünde günlük 400 mikrogram folik asit kullanımı yeterli olacaktır.
Folik asit içeren besinler
Özellikle ıspanak, lahana, roka, karalahana, nane, maydanoz, marul gibi koyu yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur. Avokado, brokoli, ay çekirdeği, muz, kereviz, ceviz, brüksel lahanası, bamya, bal kabağı da diğer besin kaynaklarına sayılabilir. Özellikle yemeklerinizin yanında salata, çiğ sebze yada buharda sebze tüketiminizi arttırmanız folik asidi doğal olarak vücudunuza almanızı kolaylaştıracaktır. Faydalanmayı arttırmak için besinlerin aşırı pişirilmesinden kaçınılmalıdır.
Uzman Diyetisyen Deniz Zünbülcan
