Dünyanın her yerinde, ülkemizde de bir orman yangını furyasıdır gidiyor. Eski yıllarda daha geniş orman alanları vardı ama bu kadar yangın olmuyordu. Nedir bu ormanlarla derdimiz?
Ormanlarımızı koruyan ülkemizdeki yasal düzenlemeler nelerdir?
31.08.1956 tarihinde kabul edilen Orman Kanunu bu alandaki temel yasadır. Yasanın 76. Maddesi’nde;
“ a) Devlet ormanlarında; Orman İdaresi’nce belirlenen konak yerlerinden başka yerlerde gecelemek,
b) Ormanlarda izin verilen ve ocak yeri olarak belirlenen yerler dışında ateş yakmak veya izin verilen yerlerde yakılan ateşi söndürmeden mahalli terketmek,
c) Ormanlara sönmemiş sigara veya yangına dolaylı olarak yol açabilecek madde atmak,
d) Ormanlara dört kilometre mesafede veya bu Kanunun 31 inci ve 32 nci maddeleri kapsamına giren köyler hudutları içinde anız veya benzeri bitki örtüsü yakmak, yasaktır” şeklinde düzenleme getirilmek suretiyle yasak fiiller sayılmıştır. Bu yasak fiillere uyulmaz ve zarar oluşursa ne olacak? Bu da yine aynı yasanın 110 ncu maddesinde hükme bağlanmıştır:
“ 76 ncı maddenin (a) bendinde belirtilen fiili işleyenlere binbeşyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir.
76 ncı maddenin (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen fiilleri işleyenler hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve adlî para cezasına hükmolunur.
Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak orman yangınına sebebiyet verenler üç yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak failin yangının söndürülmesine ve etkilerinin azaltılmasına yönelik çabaları veya meydana gelen zararın azlığı göz önünde bulundurularak, verilecek ceza yarısına kadar indirilir. Zararın belirlenmesinde yangın sonucu tamamen yanan ağaç ve ağaççıkların değeri, kısmen yanan ağaç ve ağaççıkların değerinde meydana gelen azalma, alt tabaka orman örtüsünün yanması nedeniyle oluşan zarar ve toprağın humuslu tabakasının yanması nedeniyle meydana gelen verim kaybı dikkate alınır.
KASTEN orman yakan kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden 10 bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Suçun, yangına müdahalenin geciktirilmesi veya yangının söndürülmesinin zorlaştırılması amacıyla ve bu amacı gerçekleştirmeye elverişli olacak yer, zaman veya şartlarda işlenmesi halinde faile verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Devletin güvenliğine karşı suç işlemek amacıyla kurulmuş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde devlet ormanlarını yakan kişi müebbet hapis ve yirmibin günden yirmibeşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
Bu maddede yazılı suçların işlenmesi sebebiyle, ölüm veya yaralanmanın meydana gelmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı cezaya hükmolunur.”
Ayrıca Türk Ceza Kanunu’nda da yaptırımları bulunmaktadır. Yasanın 171. Maddesi’nde, taksirle yangına sebebiyet vermek üç aydan bir yola kadar hapis cezası ile yaptırıma tabi tutulmuştur. Bunun dışında yasanın “Fikri İçtima” başlıklı 44. Maddesi’nde; işlenen fiil ile birden fazla farklı suç oluşmasına neden olunduğunda, en ağır cezayı gerektiren suçtan dolayı cezalandırma yapılacağını düzenlemiştir.
Herhangi bir konuda özel yasa hükmü var ise fiili işleyene, genel yasa yerine öncelikle özel yasanın yaptırımları uygulanır. Bu konuda Orman Kanunu, özel yasa hükmündedir. Aynı anda başka suçlar da oluştuysa ne olacaktır. Örneğin kişilerin mal ve canına zarar geldiyse, ayrıca kasden atam öldürme suçunun da cezasına çarptırılacaktır fiili işleyen kişi. Bu da “cezaların içtimaı” ilkesi gereğidir.
Bu kadar zarara sebebiyet vermek, belki farkında olmadan (taksirle) bazan kasden, hiçbir yaptırımın işlenen suçun verdiği zararın karşılığı olamayacağı açıktır. Lütfen, geleceğimizi ve dünyayı yok etmeyelim.
