Dünyaya baktığımızda corona virüsü ekonomiyi etkiliyor, bize baktığımızda hem virüs, hem Suriye savaşı negatif etki yapıyor. Öncelikle ayaklarımızı sağlam yere basmamız lazım. Bugünkü konjonktürde ihr...
Dünyaya baktığımızda corona virüsü ekonomiyi etkiliyor, bize baktığımızda hem virüs, hem Suriye savaşı negatif etki yapıyor. Öncelikle ayaklarımızı sağlam yere basmamız lazım. Bugünkü konjonktürde ihracatı 25 milyar dolara çıkarmak kolay bir şey değil. Dünyada ticaret yavaşladı. Avrupa’da sokakta alışveriş eden bile yok. Pazarlarımızı muhafaza etmek lazım
Türkiye'deki ilk ihracatçı birliği olan Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) 1939'da kuruldu. 75 yıldan buyana dış ticaret deneyimiyle, Ege Bölgesi'nde 12 farklı sektörde faaliyet gösteren 7500'ün üzerinde ihracatçı firmayı temsil ediyor. Türkiye'de halen 26 ayrı sektör/alt sektörde faaliyet gösteren bölgesel ve sektörel 60 İhracatçı Birliği bulunuyor. EİB'nin temel amacı üye firmalarına sürdürülebilir, karlı ihracat artışı için kaynak yaratmak. Firmalarına insan kaynağı, finansal kaynak, fiziksel altyapı, iş ağı ve bilgi kaynağı sağlıyor. Ege Bölgesi'nde yerleşik olan, ancak EİB bünyesinde bulunmayan sektörlerde faaliyet gösterdikleri için yaptıkları ihracat diğer İhracatçı Birliklerince kayda alınan firmaların ihracatı dikkate alındığında, Türkiye toplam ihracatında Ege Bölgesi'nin payı yaklaşık yüzde 13 civarında. EİB, Türkiye’ye 2019 yılında 13 milyar 302 milyon dolar döviz kazandırdı.
Geçtiğimiz şubat ayında EİB üyesi ihracatçılar, 1 milyar 15 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirirken, zirvenin yeni sahibi ihracatını yüzde 11’lik artışla 117,3 milyon dolarla taşıyan Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği oldu. Ege İhracatçı Birlikleri’nin 2020 yılı Ocak – Şubat dönemindeki ihracatı yüzde 3’lük artışla 2 milyar 92 milyon dolardan, 2 milyar 157 milyon dolara çıkarken, son bir yıllık ihracat ise; yüzde 1’lik gelişimle 13 milyar 355 milyon dolara yükseldi. EİB Koordinatör Başkanlığı'na Ege Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Jak Eskinazi 2018 de oybirliği ile seçildi. Eskinazi, 2018-2022 döneminde yaklaşık 8 bin ihracatçının temsilcisi olarak görev yapacak. Eskinazi ile sohbete 2020 deki durumu sorarak başlıyorum..
“Dünyaya baktığımızda corona virüsü ekonomiyi etkiliyor, bize baktığımızda hem virüs ,hem Suriye savaşı negatif etki yapıyor. Öncelikle ayaklarımızı sağlam yere basmamız lazım. Bugünkü konjonktürde ihracatı 25 milyar dolara çıkarmak kolay bir şey değil. Dünyada ticaret yavaşladı. Avrupa’da sokakta alışveriş eden bile yok. Pazarlarımızı muhafaza etmek lazım. Biz buraya gireceğiz, şunu bunu yapacağız diye iddialar öne sürmemek lazım. Konjoktürü iyi takip edelim. Amaç 195 milyar dolar hedefine Türkiye’yi yaklaştırmak olabilir. En büyük ihracatçı ülkemiz Almanya ama Almanya ekonomisinin durumu da çok parlak değil. Almanya uzak doğu ile çok iş yapan ülke. Orada ekonomi durdukça Almanya’da da duruyor. Dünya ekonomide global. Her şey birbirine bağlı. Para kazanmazsanız harcayamazsınız. Sokağa çıkmanız lazım ki para harcamanız gerekir. Irak İran çok iş yaptığımız ülkelerdi ancak kapılar kapalı. Rusya ile çok zorluklar yaşıyoruz. Yapacağımız iş piyasaları tutmaya çalışmak, açıklarımızı başka ülkelerle sağlam olarak kapatmaya çalışmak olmalı. İhracat çok artacak hayallerinde bulunmayalım, hüsran yaşarız. 2023 için çok iyi hayallerimiz var ama geçin 500 milyar doları hedefi 226.5 milyar olarak tutturursak öpüp başımıza koyalım. Şimdi zaman mevcudu muhafaza etme zamanı. Türkiye bu virüsten faydalanabilir mi zannetmiyorum. Çünkü Türkiye’ye Çin’den ara mal geliyor. Ara mal olmayınca üretim de olmaz, ihracat hiç olmaz”
“Geçtiğimiz yılı Çin yılı ilan etmiştiniz. Geldiğimiz duruma bakın”
“Bunun sebebi Çin’le dış ticaretin yetersizliğini artırmak yönelindeydi.3 milyar dolarlık ihracata 18 milyar dolarlık ithalat vardı. İhracatımızı nasıl artırırız onun için çalışmalar yapıldı, hala da devam ediyor. Çalışmalar burada da ,orada da devam ediyor. Bugünden yarına verim alınacak şeyler değil eminim 2021 daha sonrası daha iyi olacaktır. Dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan; ihracatıyla tüm dünyaya mal ve hizmet sağlayan; ithalatıyla çok sayıda ülkeye gelir sağlayan Çin’de yaşanan bu salgın dünya ekonomisini etkisine almış durumda. Dünyada birçok hammaddenin nihai ürüne dönüşmeden önce Çin’e uğradığı düşünülürse, salgın dolayısıyla Çin’de üretimin durması tüm dünyada bir tedarik sorunu yaratmış durumda. Ancak çok iyi biliyoruz ki Çin hükümeti corona konusunda gerekli tedbirleri alıyor”
Jak Eskinazi, 1954 İzmir doğumlu. İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği mezunu. Aileden gelen tekstil işini sürdüren Eskinazi iki meslek sahibi., Pergamon Status Dış Ticaret A.Ş., Roteks Tekstil İhracat A.Ş. firmalarının Yönetim Kurulu Başkanı. 2003-2010 yılları arasında Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanlığı yapan Jak Eskinazi, Türkiye İhracatçılar Meclisi Yönetim Kurulu Üyeliği, İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı, EGEV Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerinde bulundu. Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanlığı yanısıra İsrail’in İzmir Fahri Konsolosu. Mirey Eskinazi ile evli ve 1 çocuk, 2 torun sahibi.
Eskinazilerin tekstil hikayesi 1920’lere kadar gidiyor. Şadırvanaltı’ndaki ilk işyerlerinde aba ve urba üretimi yapan Eskinazi’nin dedeleri, ilerleyen yıllarda Kapılar’daki İngiliz Hanı’nda İngiltere’den gelen tezgahlarda kumaş dokur. 1940’lara gelindiğinde üretilen kumaşlara her mevsim ayrı bir işlem uygulayarak vakitlerini başarıyla değerlendirir Eskinazi ailesi. Öyle ki dokunan kumaşlar kışın kesilerek dikime hazırlanır, yaz ayı geldiğinde, o zamanlar İzmir’de konfeksiyon olmamasından dolayı bu kumaşlar İstanbul’a dikime götürülür. Sonbaharda dikilen elbiseler, takımlar, pantolonlar İzmir’e getirilerek satılır. Yıllar birbirini kovalarken Eskinazi ailesi, 1957 yılında Alsa giyim dükkânını açarlar. Küçük bir fason mal üretim atölyesinde başlayan serüven, bugün yıllık 150 milyon dolarlık ihracat hacmi ile H&M, Zara gibi dünya markaları başta olmak üzere ürünlerinin tamamını önde gelen isimlere ihraç eden Pergamon, Spot ve Roteks ile devam ediyor.
Tekstil işini dedenizden öğrenmişsiniz
Daha ilkokuldayken ticaretin kokusunu aldım. Hafta sonları ya da tatillerde iplikleri birbirine bağlardım. Ne sokaklarda oynadım, ne de lunaparka gittim. Aktif iş yaşamıma üniversite yıllarımda başladım. Bu arada 4 yıl inşaat mühendisliği yaptım
İsrail ile ilişkilerimiz inişli çıkışlı. Bu durum Musevi bir vatandaş olarak aile ya da iş yaşamınızı etkiliyor mu?
Etkilemez. Ticaret ayrı, politika ayrı. Politikacılar gerginlikle besleniyorlar. Ticaret devam ediyor. İsrail’le 6 milyar dolara yakın ticaret var. Türkiye için önemli bir ülke, önemli bir pazar
Peki İzmir ihracatta nerede?
“İzmir ihracatta Türkiye geneliyle paralel gidiyor. Değerler başa baş. Sürdürülebilirlik Yılı ilan ettiğimiz 2020 yılında ihracatımızın sürdürülebilir olması adına çaba göstereceğiz. Yapmayı planladığımız birçok fuar, sektörel ticaret heyeti organizasyonları iptal oluyor ya da erteleniyor. Bu şartlarda morallerimizi bozmadan üretmeye ve ihracat yapmaya devam etmek istiyoruz. Tunç Başkan’ın dediği gibi İzmir’i markalaştırabilirsek bu bizlere de yansıyacaktır. İhracatçı firmaların bunu yalnız başlarına yapma olanağı yok. Yerel ve merkezi hükümetlerin desteklemesi lazım. Markalaşan şehir olursa bizler de markanın değerini artırırız”
Jak Eskinazi balık tutarak yorgunluğunu atıyor. Sadece tutmuyor çok iyi pişiriyor. Sadece balık değil mutfağı çok iyi. Sudoku çözmeyi sever. Dinlendirici her tür müziği dinler. Altaylı ama tüm İzmir takımlarını destekliyor. Zaten bir İzmir sevdalısı.” İzmir’in dünyada bir eşdeğeri yok. Çok yer gezdim İzmir gibi bir yer yok. İzmir’e gelip iki gün kalan geri dönmek istemiyor. Urla’da yaşıyoruz. Cennet” diyor Eskinazi. Bu arada merak edenler olabilir İzmir’de aynı soyadlı çok insan var acaba bunlar akraba mı? Alakası yok. Eskinazi soyadı Musevilerde çok var. Soyadı kanunu çıkınca çoğu vatandaşımız bu soyadını almış. Anlamı “göçer kavim” gibi bir şey.
