Öncelikle, “Arazi Tespit Komisyonu” oluşturulacaktır. Bu komisyon, işlenmeyen tarım arazilerini tespit edecektir. “Arazi Kiralama Komisyonu” ise 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun 8/K maddesi hükümlerince Bakanlıkça kiraya verilecek tarım arazilerinin rayiç kira bedelini tespit etmek ve kiralama işlemlerini gerçekleştirmek amacıyla oluşturulan komisyondur
Arazi Tespit Komisyonu kimlerden oluşur, ne iş yapar?
Kiraya verilecek arazilerin tespiti amacıyla oluşturulacak Arazi Tespit Komisyonu’nda; il müdürlüğünde il müdür yardımcısı veya şube müdürü, ilçe müdürlüğünde ilçe müdürü başkanlığında toplanır. Komisyon, başkan dahil toplam beş asil iki yedek üyeden oluşacaktır. Komisyon üyelerinden en az üçü il/ilçe müdürlüğü teknik personeli veya ilgili kamu kurum ve kuruluş personelinden olmak üzere diğer üyeler muhtarlardan seçilebilecektir. Komisyon görevlendirmeleri mülki amirin veya yetkili kıldığı kişinin onayı ile gerçekleştirecektir. Arazi Tespit Komisyonu en az üç aylık dönemlerde üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanacak ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alacaktır.
Komisyon üyeleri kendilerine, eşlerine veya birinci derece kan ve kayın hısımlarına ait tarım arazileri ile ilgili yapılan itirazın incelenmesinde görev alamaz. Asil üyenin katılamadığı toplantılara yedek üye katılacaktır. Herhangi bir nedenle komisyondaki görevinden ayrılan üyenin yerine aynı usule göre yeni üye belirlenecektir.
Kiralanacak araziler nasıl belirlenecek?
Arazi Tespit Komisyonu; kadastro parsel verileri, uydu görüntüleri, coğrafi bilgi sistemleri, diğer kamu kurumlarından elde edilecek veriler üzerinden yapılacak çalışmalar ve yerinde gerçekleştirilecek arazi kontrolleri ile işlenmeyen tarım arazilerini tespit edecektir ve çalışmalara altlık oluşturacak veriler Bakanlıkça sağlanacaktır. İşlenmeyen tarım arazilerinin tespitinde, içinde bulunulan yılın 1 Eylül tarihi ile bölgelere göre değişen hasat dönemi dikkate alınarak en geç takip eden yılın 31 Ağustos tarihine kadar olan süre dikkate alınacaktır. Tespiti yapılan işlenmeyen tarım arazileri Bakanlık kayıt sistemleri ile karşılaştırılarak kontrol edilecek, Komisyonu kontrolü sürecinin tamamlanmasından sonra, ekonomik bütünlüğü sağlayan parseller ve ekonomik bütünlük kapsamı dışında kalıp Arazi Tespit Komisyonu’nca ekonomik tarımsal üretim yapılacağı değerlendirilen parseller belirlenecektir. Dikili ve örtü altı tarım araziler kiralama işlemleri kapsamına alınmayacaktır. Arazi sınıfı, parsel büyüklüğü ve verimlilik durumu tarımsal üretim için ekonomik olmayan araziler, tutanakla belirlenerek o yılki kiralama işlemlerine dâhil edilmeyebilecektir. Üzerinde tarımsal üretime engel teşkil edecek izinsiz yapı, tesis ve benzeri tespit edilen araziler için 5403 sayılı Kanun’un ilgili hükümleri uyarınca işlem yapılacaktır.
Parselin bir kısmında işlenmeyen arazinin tespit edilmesi durumunda bu kısımlar işlenmeyen tarım arazisi kapsamında değerlendirilebilecektir. Bu çalışmalar sonrası, cari kiralama sezonu için kiralanacak arazileri içeren, ilk yıl işlenmeyen ve üst üste iki yıl işlenmeyen tarım arazileri için listeler oluşturulacaktır. Kiralama sezonu içerisinde, kiralanan tarım arazilerinin maliklerinden herhangi biri tarafından bir sonraki sezonda üretim yapacağına dair bir başvuru yapılmaması durumunda bu araziler üst üste iki yıl işlenmeyen tarım arazileri listesine eklenecektir. İşlenmeyen tarım arazileri listesi il/ilçe müdürlükleri tarafından beş gün süre ile mahallinde, elektronik ortamda ve il müdürlüğü internet sitesinde ilan edilecektir. Arazi malikleri ve diğer ilgililer, listeler ile ilgili itirazlarını ilan süresi içerisinde Arazi Tespit Komisyonuna yapabilecekler ve Komisyon da bu itirazları üç gün içinde karara bağlayacaktır. İtirazların değerlendirilmesi sonucu oluşturulan nihai liste mülki amirin veya yetkili kıldığı kişinin onayı ile kesinleşecektir.
Arabulucu Avukat Nurdan Heris
