NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) mahsur kalan astronotlar Butch Wilmore ve Suni Williams’ın Dünya’ya dönüş tarihini Mart 2025’e ertelediğini açıkladı. Bu önemli gelişme, SpaceX’in Dragon kapsülündeki teknik çalışmalar nedeniyle meydana geldi. Uzmanlar, astronotların uzun süre uzayda kalacak olmaları nedeniyle sağlıkları hakkında endişelerini dile getirmeye devam ediyor.
Uzmanlar, Sağlık Risklerine Dikkat Çekiyor
İki astronotun sağlık durumuyla ilgili olarak yapılan uyarılar giderek daha fazla önem kazanıyor. Biyomedikal mühendisi Dr. John Jaquish, astronotların uzaydan döndüklerinde ciddi sağlık sorunlarıyla karşılaşabileceklerini belirtti. Jaquish, "Dünya'ya döndüklerinde aşırı derecede kırılganlık riskiyle karşı karşıya olacaklar. Muhtemelen kendi güçleriyle yürüyemeyecekler. Uzay aracından sedye üzerinde ayrılacaklar ve vücutlarını yenilemeleri aylar sürecek." dedi.
NASA Söylentileri Yalanladı, Ancak Endişeler Sürüyor
NASA, astronotların durumuna dair çıkan söylentileri yalanladı. Uzun süre uzayda kalan astronotlar için bu tür sağlık riskleri alışılmadık bir durum olmasa da, uzmanlar, Williams’ın şimdiden kilo kaybı ve yetersiz beslenme belirtileri gösterdiğini öne sürerek özel bir endişe taşıyorlar.
Psikolojik Sağlık Endişeleri
Kaliforniya'da psikiyatrist Dr. Carole Liberman, Williams ve Wilmore'un psikolojik sağlıklarının da ciddi risk altında olduğunu belirtti. Dr. Liberman, "Astronotlar stresli durumlarla nasıl başa çıkacaklarını öğreniyorlar, ancak 300 gün boyunca bu kadar uzun süre bu tür inişli çıkışlı senaryolar, ruhsal sağlıklarını olumsuz etkiler. NASA'nın, bu konuda şeffaf olması ve astronotlara her adımda ne yaptıklarını açıklaması gerekiyor." şeklinde uyarılarda bulundu.
Uzayda Uzun Süre Kalmak, Sağlık Risklerini Artırıyor
Uzun süreli uzay görevleri, astronotların sağlığı için birçok riski beraberinde getiriyor. Normalde, ISS görevleri yaklaşık altı ay sürüyor, ancak Williams ve Wilmore'un 9 aydan fazla bir süreyi uzayda geçirmesi bekleniyor. Uzayda kalmak kemik ve kas kaybı, radyasyona maruz kalma, görme sorunları, böbrek taşları ve kardiyovasküler sorunlar gibi sağlık problemlerine yol açabiliyor.
Uzayda Geçirilen Süre Uzadıkça, Riskler Artıyor
Williams ve Wilmore’un ISS’te altı aydan uzun süre kalması, uzayda geçirilen süreyi daha da artıracak. Bu, astronotlar için ciddi sonuçlar doğurabilir. Örneğin, kemik yoğunluğu ve kas kütlesi kaybı, organ yetmezliği riski ve kardiyovasküler sağlık sorunları gibi tehlikeler artacak. Dr. Jaquish, "Yerçekiminin yokluğu nedeniyle vücut, kemik ve kasları korumak için bir neden görmüyor, bu da hızlı bir şekilde kemiklerin ve kasların parçalanmasına yol açabiliyor." açıklamasını yaptı.
Astronotlar İçin Alınan Önlemler
ISS’teki astronotlar, düşük yerçekiminin etkilerini azaltmak için günlük ortalama iki saat egzersiz yaparak kas ve kemik kaybını engellemeye çalışıyor. Ancak uzmanlar, Starliner mürettebatının fiziksel ve psikolojik sağlığına dair kaygılarını sürdürürken, NASA bu konuda iyileşme sağladıklarını belirtti.
Starliner Sorunları ve Uzay Aracının Dönüşü
Astronotlar, Haziran ayında Boeing’in Starliner mürettebat teslimat aracıyla ISS’e gitmişlerdi. Başlangıçta, görevlerinin bir haftadan kısa sürmesi bekleniyordu. Ancak, aracın ISS’e yaklaşması sırasında yaşanan teknik arıza nedeniyle, dönüşleri üç ay ertelenmişti. NASA, Starliner aracını mürettebatsız olarak Dünya’ya geri göndermeyi başardı ve astronotların en erken Şubat 2025’te döneceklerini açıklamıştı. Ancak, bu tarih de Mart ayının sonlarına kadar ertelendi.
Uzun Süreli Uzay Görevlerinin Zorlukları
Williams ve Wilmore’un uzayda geçirecekleri süre, bir astronotun uzayda geçirdiği en uzun süreye yakın olacak. Ancak bu durum, hem astronotların sağlıkları üzerinde hem de NASA için büyük bir test olacağı kesin. Uzun süreli uzay görevleri, insan sağlığını test etmek açısından önemli bir dönemeçtir ve bu tür görevlerin sürekliliği, astronotların hem fiziksel hem de psikolojik dayanıklılıklarını zorlar.
Kaynak: NTV
