Bundan bir yıl önce bir virüs ortaya çıkacak ve hepimiz maske ile sokaklarda dolaşacağız deseler kimse inanmazdı. Tüm dünyada yepyeni bir düzenin maddi ve manevi temelleri atılıyor. Ekonomileri, ülkel...
Bundan bir yıl önce bir virüs ortaya çıkacak ve hepimiz maske ile sokaklarda dolaşacağız deseler kimse inanmazdı. Tüm dünyada yepyeni bir düzenin maddi ve manevi temelleri atılıyor. Ekonomileri, ülkelerin yönetimlerini, eğitimi, sağlık sistemini, aklınıza gelecek her şeyi değiştirecekler.
Ülkemizde Kovid-19 virüsü etkilerini göstermeye başladığında bir takım ekonomik önlemler alınmaya başlandı. Bunlardan en çok takip edileni hem çalışanları hem işverenleri ilgilendiren kısa çalışma ödeneği, nakdi ücret ve işten çıkarma yasağının uygulanmaya konulmasıydı. Kovid-19 virüsünün her ne kadar aşısı, tedavisi tam olarak bulunamasa da haziran ayından itibaren ülkemizde normalleşme kapsamında kapanan bazı işyerleri birer birer açılmaya başladı. İşsizlik fonundan ödenen kısa çalışma, nakdi ücret desteği de ödeme sürelerinin ağustos ayında sonuna gelindiği için artık ödenmeyecekti.
Biliyorsunuz kısa çalışma ödeneğine işverenin çalışanları için başvurabilmesi, işyerindeki haftalık çalışma süresinin geçici olarak en az üçte biri oranında azaltılması veya tamamen en az dört hafta süreyle durdurulması durumunda mümkün olabiliyor. Kısa çalışma ödeneği de en fazla üç ay boyunca ödenebiliyordu. Pandemi döneminde kısa çalışmadan yararlanmak için şartlarda vatandaşın lehine düzeltmelerde yapıldı. Kısa çalışma ücretinden yararlanmak için 26.03.2020 ile 30.06.2020 arasında kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet akdine tabi çalışıyor olmak son 3 yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olmak yeterli oluyor. Kısa çalışma ödeneği süresinin uzatılma yetkisi de pandemi döneminde tamamen Cumhurbaşkanına verildi.
İşte tam ağustos sonunda kısa çalışma ödeneği son buluyor derken 31.08.2020 tarihli ve 31230 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 2915 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararı ile kısa çalışma uygulaması iki ay daha uzatıldı. Bu demektir ki, işverenler kısa çalışma ödeneğinden şartları sağlayan çalışanları için Ekim 2020 sonuna kadar yararlanacak. Burada önemli olan nokta, kısa çalışmadan yararlanmak isteyen işverenin 30.06.2020 tarihine kadar başvuruda bulunmuş olmasıdır. Başvuru yapan işverenler bu haktan yararlanacaklar.
İşten çıkarma yasağı da 17.09.2020 tarihine kadar devam ediyor. Henüz nakdi ücret ve işten çıkarma yasağına süre uzatımı ile ilgili bir düzenleme yapılmadı. Cumhurbaşkanı dilerse süreyi uzatabilir. İşten çıkarma yasağı süresi içinde işveren haklı bir sebebe dayanmadan iş akdini fesih edemez. Fesih ederse kişi başına bir asgari ücret idari para cezası ve söz konusu işçi için ödenen kısa çalışma, nakdi ücret desteği gibi ödemeleri işveren geri ödemek zorunda kalıyor. Ayrıca işten çıkarma yasağı döneminde işveren işçiyi ücretsiz izne rızasını almadan ayırabiliyor. Rızası dışında ücretsiz izne çıkan işçi pandemi süresince iş akdini fesih edemiyor.
İşyeri koşullarının normal çalışma koşullarına dönmesi durumunda Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödenecek sigorta primleri için de teşvik imkanı bulunuyor. Sigorta primlerinin asgari ücret üzerinden hesaplanan kısmını İŞ-KUR, işveren adına Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödüyor. İşverenlere teşvik verilmesine rağmen normal çalışmaya geçen bazı işyerleri hala daha kısa çalışma ödeneğini veya ücretsiz izin ödemesi olan nakdi ücret desteğini almaya devam ediyor. Tespit edilmesi halinde ödenen paranın tamamı faiziyle birlikte İŞKUR’a geri ödenecek. Gerek kısa çalışma ödeneği, gerekse ücretsiz izin desteği ancak işçinin çalışmadığı durumda İŞKUR’dan talep edilmesi gerekiyor. Aksi durumda İŞKUR’a normal çalışmaya geçtiğini bildirmeyen işyerleri için önümüzdeki dönemde idari para cezaları ve alınan desteklerin faiziyle iadesi gündeme gelecektir. Pandemi dönemini en az zararla atlatmak için güncel düzenlemeleri sizlere yazmaya devam edeceğim.
Sağlıcakla kalın…
