İzmir’in yenilenebilir ve temiz enerji kaynaklarındaki üstünlüğü, bu alandaki yatırımların adresi olması sonucunu doğuruyor. Rüzgâr enerjisi sektöründe Türkiye’de faaliyet gösteren dört kanat fabrika...

İzmir’in yenilenebilir ve temiz enerji kaynaklarındaki üstünlüğü, bu alandaki yatırımların adresi olması sonucunu doğuruyor. Rüzgâr enerjisi sektöründe Türkiye’de faaliyet gösteren dört kanat fabrikasının dördüne birden ev sahipliği yapan İzmir, rüzgâr kulesi, jeneratör ve türbin üretiminde çok güçlü ana ve yan sanayi şirketlerini barındırıyor. Güneş enerjisi ise rüzgârın ivmesine yetişmeye çalışan bir yatırım ajandasına sahip. Başta sanayiciler olmak üzere enerji maliyetlerinden canı yanan herkes, sınırsız bir enerji kaynağı olan Güneş’ten daha fazla nasıl yararlanabileceğinin yollarını arıyor. Bu arayış, fotovoltaik (PV) güneş paneli üreticilerini adeta başını kaşıyamaz noktaya getirirken, yatırımların ivmesinde de ciddi bir artışa yol açmış durumda. HSA’DAN DEV YATIRIM Manisa Organize Sanayi Bölgesi’nde 2021 yılında 250 megavat (MW) kapasite ile üretime geçen HSA Enerji, bu yıl başında kapasitesini ikiye katlayarak 500 MW seviyesine çıkarmıştı. Şirket şimdilerde hummalı bir çalışma içinde. Kısa süre önce bizzat gezme şansı bulduğum ve bu ay içinde açılışı yapılacak 500 MW kapasiteye sahip yeni fabrika ile HSA Enerji 1000 MW (1 GW) üretim kapasitesine ulaşacak. Çin’in güneş paneli devi JA Solar’la kurduğu stratejik iş birliği ile üretim yapan HSA Enerji’nin Yönetim Kurulu üyesi ve Genel Müdürü Mehmet Doğan, yeni fabrikayı tamamlamak için aylardır gecesini gündüzüne katarak çalışıyordu. Tam otomasyona dayalı üretim tesisine en ince ayrıntısına kadar hakim olarak bizlere gezdiren Mehmet beyin heyecanından etkilenmemek mümkün değil. TÜRKİYE’NİN BİR DİĞER YÜZÜ Bu tür ziyaretler, seçim hayhuyu içinde geleceğini arayan Türkiye’de güzel işler de yapıldığın en bariz kanıtı. Güneş enerjisi santral yatırımcısı olan HSA Enerji, yakın gelecekte adeta patlama yapması beklenen panel talebini, yerli üretimle karşılayabilmek için tüm hazırlıklarını yapmış durumda. Sektör bir yandan HSA gibi şirketlerin yatırım heyecanından mutlu olurken, bir yandan da panel üretiminde uluslararası geçerliliği olan üretimin ne ölçüde başarıldığını sorguluyor. Teknolojik gelişmelerin insanı başını döndürdüğü güneş enerjisi sektöründe, bugün montajı yapılan tesislerin, ucuz ve kalitesiz panel kullanımı sonrasında birkaç sene içinde panel çöplüğüne dönüşmesi ihtimali de maalesef bulunuyor. Ve hiç kuşkusuz Türk güneş enerji sektörünün sadece panel üretiminde değil, invertör ve hücre üretiminde de öncü olması, katma değer çıtasını daha yukarılara taşıması gerekiyor. Küresel ölçekte yeni yaklaşımları ve teknolojileri sürekli takip ettiklerine dikkat çeken Mehmet Doğan, global piyasadaki en gelişmiş teknoloji olan M10 (182 mm) yarım hücre teknolojisi ile panel üretimi yaptıklarına dikkat çekiyor. ÇİNLİ DEV JA SOLAR 133 ÜLKEDE JA Solar’ın 133 ülkede 33 binden fazla müşteriye sahip olduğunu ve küresel ölçekte 63 GW sevkiyat hacmi bulunduğunu kaydeden Doğan, “Manisa Organize Sanayi Bölgesi’nde bizlere sunulan muhteşem altyapı ve yetkin insan kaynağımız ile bir buçuk yıl içinde başlangıç kapasitemizi dört katına çıkarmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Ülkemizin güneş enerjisi sektörüne ve milli ekonomiye değer yaratan bu yatırımdan duyduğumuz heyecanı kelimelerle anlatamam. Ailemizden, çocuklarımızdan uzak kalsak da ortaya çıkan eser hepimize gurur veriyor. Fabrikamızda halen 230 olan istihdamımızı kısa sürede 370’e çıkaracağız. 24 saat üç vardiya üretim yapmaktayız. HSA Enerji aynı zamanda JA Solar’ın denizaşırı ülkelerdeki tek üretim partneri. Türkiye bu bağlamda JA için de stratejik bir öneme sahip.” diyor. SMART’IN TESİSİ ALİAĞA OSB’DE Günel enerjisinde bir diğer önemli yatırım ise Aliağa Organize Sanayi Bölgesi’nde yükseliyor… Türkiye’nin bu alanda en köklü şirketleri arasında yer alan Smart Güneş Teknolojileri, bu yılın Mart ayında çok başarılı bir halka arz gerçekleştirmiş, bireysel ve kurumsal yatırımcılardan yoğun ilgi gören halka arza 9.5 kat talep gelmişti. Bu halka arz ile yatırımcılarına önemli bir gelir de sağlayan Smart Güneş Teknolojileri, çok kısa zamanda Borsa İstanbul’da en çok işlem gören 100 şirket arasına girmeyi başardı. Halka arzdan elde ettiği 535 milyon TL kaynağı Aliağa yatırımına harcayan Smart, bu ay içinde ilk deneme üretimine başlıyor. Geçen hafta içinde Best For Energy projesi kapsamında gerçekleştirilen “İzmir ve Temiz Gelecek” başlıklı panelde dinleme şansı bulduğumuz Smart Güneş Teknolojileri İş Geliştirme Direktörü Osman Şahin, yatırımın birinci fazının 87 milyon dolara mal olacağını belirtti. 2026’YA KADAR 3 FAZLI YATIRIM 2026 yılına kadar birkaç faz halinde devam edecek yatırımın ilk aşamasında 1200 MW Mono Perc hücre üretim ve en az 1200 MW Güneş Paneli üretim kapasitesine ulaşılacak. Yatırımla ilgili olarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na proje bazlı devlet teşviği için ön başvuru yapılır ve onay alınırken, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanan kararname ile de bu yatırıma 7 milyar 626 milyon Türk Lirası tutarında devlet yardımı verilmesi kararlaştırıldı. Proje ile birlikte 100 nitelikli personel olmak üzere 2 bin 335 kişinin istihdamı beklenirken; yatırım süresi sonunca üretilmesi planlanan fotovoltaik güneş paneli kapasitesi 2.048 MW/ Yıl olarak belirlendi. İLK SİPARİŞİNİ ALDI Smart Güneş Teknolojileri, devlet yardımı desteği kapsamında gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, KDV iadesi, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, nitelikli personel desteği, enerji desteği ve yatırım yeri tahsisi gibi desteklerden yararlanabilecek. Şirket, büyük ölçekli bir müşterisinden yeni fabrikası için 5,1 milyon dolar tutarında ilk siparişini de almış durumda.  

KIŞ GELİYOR, BİNALARIMIZ ENERJİ VERİMLİLİĞİNDE YİNE SINIFTA KALIYOR

Kasım ayının ortasına gelmemize rağmen, İzmir ve Ege Bölgesi’nde konutların pek çoğunda doğalgaz vanaları henüz açılmadı. Vatandaşın elini titretmesi beklenen doğalgaz ve elektrik faturaları, seçim öncesinde hükümetin yumuşak karnı olacağa benziyor. Kısa adı VERİMDER olan Yapılarda Enerji Verimliliği Derneği’nin geçen hafta Denizli’de düzenlediği toplantı, bu noktada dikkat çekici verilerin dile getirilmesine de zemin hazırladı. Sorunun en önemli yanı, Türkiye’de binaların büyük çoğunluğunun enerjiyi verimli kullanamamasında yatıyor. 20 milyonu aşkın konutun yüzde 80'den fazlası enerjiyi verimli kullanmıyor. KONUTLAR SANAYİYİ GEÇTİ İşin bir diğer ilginç yanı ise binalarda tüketilen enerjinin sanayiyi geçmesi. Enerjiyi artık sanayiden çok binalarda kullanıyoruz. Kullanılan enerjinin yüzde 40'ından fazlası da binalarda tüketiliyor. Araba alırken ne kadar yakıt harcadığına dikkat kesilen vatandaşımız, iş konut almaya gelince enerji verimliliğinin ne olduğunu umursamıyor bile. 2022 yılında 60 milyar dolara ulaşacak enerji ithalatının yüzde 40'ı binalarda, konutlarda tüketiliyor. Bu durum maalesef 50 milyar doları aşması beklenen cari açığın da en önemli bileşeni. Oysa daha az enerji tüketerek, teknik deyimle enerji yoğunluğumuzu azaltarak aynı ısınmayı sağlamamız pekâlâ mümkün. Enerji verimliliğini 20 milyon civarındaki haneye bölerek ve finansmanını da Dünya Bankası gibi kuruluşlardan sağlayıp ucuza mal edersek senede cari açığımızı 9-10 milyar dolar arasında daraltma imkânımız bulunuyor. 1,000 YERİNE 2,500 TL Geçen kış aylarında doğalgaza ayda 1,000 TL ödeyen tüketici, bu kış aynı tüketim için 2,500 TL fatura ödeyecek. Yüzde 97 oranında dışa bağımlı olduğumuz bu emtiayı bu kadar savurganca kullanmaya devam edersek, gelecek yıllarda kuzine, soba ve tezek dönemine geri dönmemiz şaşırtıcı olmayacak. Bizden anımsatması… HAFTANIN SÖZÜ Büyük aşkın olduğu yerde büyük mucizeler vardır. Willa Cather