Karabük'ün Safranbolu ilçesine bağlı Yazıköy, yüzyıllardır süregelen sirke üretimiyle ünlü. Geleneksel yöntemlerle, meşe fıçılar ve toprak küplerde mayalanan Yazıköy sirkesi, bu asırlık kültürün bir parçası olarak her geçen gün daha fazla ilgi görüyor.
Yazıköy'de bağcılıkla iç içe geçmiş olan sirke üretimi, nesilden nesile aktarılan geleneksel tekniklerle sürdürülüyor. Üzümler, evlerde "şırahane" denilen alanlarda çiğnenerek suyu çıkarılıyor. Ardından, meşe fıçılar ve toprak küplere doldurulan şıra, doğal ortamda yaklaşık bir yıl bekletilerek sirkeye dönüşüyor.
Coğrafi İşaret İçin Çalışmalar Devam Ediyor
Yazıköy sirkesinin, coğrafi işaretle tescillenmesi için Safranbolu Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından yürütülen çalışmalar hızla devam ediyor. Tarım ve Orman İl Müdürü Çetin Ayvalık, bu sirkecilik kültürünün köydeki bağcılıkla paralel olarak yaşadığını ve bu geleneğin devamının önemini vurguladı. Ayvalık, köydeki her evde özel taşlarla üzüm çiğnenmesinin ve büyük sirke küplerinin bulunmasının, Yazıköy'ün sirke üretimindeki yerini perçinlediğini belirtti.
Köyün muhtarı Deniz Tüzer, Yazıköy'ün sirke üretimi açısından köyün kültürünü yansıttığını ve bu kültürün coğrafi işaretle daha da yayılmasını istediklerini belirtti. Köydeki üreticilerin sayısının azalmış olmasına rağmen, sirke üretimi hala yoğun bir şekilde devam ediyor ve ülkenin dört bir yanından siparişler alıyor. Tüzer, sirke üreticilerini desteklemek için köydeki bu değerleri daha fazla tanıtma hedefiyle çalışmalarını sürdürdüklerini ifade etti.
Asırlık Fıçılar ve Küplerle Doğal Sirke
Sirke üreticisi Ali Ayyıldız, 77 yaşında olmasına rağmen geleneksel üretim yöntemlerini sürdürüyor. Ayyıldız, üzüm şırasına tuz ekleyip "murt" adı verilen maya ekleyerek, meşe ağacından yapılmış fıçılarda doğal sirke üretim sürecini başlatıyor. Fıçılar, yıllardır kullanılagelen, babasından kalma 200 yıllık meşe fıçılarından yapılıyor. Ayyıldız, sirkenin tamamen doğal olduğunu ve sağlık açısından hiçbir zararı olmadığını belirtiyor.
Doğal ve Sağlıklı Sirke
Sirke üretimi konusunda köydeki diğer üreticiler de geleneksel yöntemlere büyük özen gösteriyor. Ahmet Karakulluk, fıçıların suya dayanıklı meşe ağacından yapıldığını ve sirkenin küp ve fıçılarda daha sağlıklı olmasının nedenini plastik olmayan, hava alan malzemeler olmasına bağladığını söyledi. Karakulluk, coğrafi işaret sürecini takip ettiklerini ve bu işaretin sirkenin hak ettiği değeri almasına yardımcı olacağına inandığını dile getirdi.
19 yaşındaki Burak Karakulluk ise, çocukluğundan beri köylerinde sirke yapımını izleyerek büyüdüğünü ve bu geleneği sürdürmek için babasıyla birlikte 3 fıçı kurduğunu belirtti. Karakulluk, sirkenin köylerinin kültürü olduğunu ve bu geleneği yaşatmaya devam edeceklerini ifade etti.
