İREM KAYA-EGE TELGRAF-Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun kısa süreliğine durması ile karakterize edilen bir rahatsızlıktır. Bu durum, hem kişinin uyku kalitesini hem de genel sağlık durumunu olumsuz etkileyebilir. Günümüzde yaygın olarak karşılaşılan uyku apnesi, tedavi edilmediği takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Peki, uyku apnesi nedir, nasıl anlaşılır ve tedavi edilebilir? İşte uyku apnesi hakkında bilmeniz gereken her şey.
1. UYKU APNESİ NEDİR?
Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun 10 saniyeden uzun sürelerle durmasıyla ortaya çıkar. Bu durum, beynin oksijen seviyelerinin düştüğünü algılamasıyla solunumun yeniden başlamasına yol açar. Bu döngü, gece boyunca defalarca tekrarlayarak uyku kalitesini ciddi şekilde bozar. Uyku apnesinin başlıca iki tipi vardır: obstrüktif uyku apnesi (OSA) ve merkezi uyku apnesi. En yaygın olanı obstrüktif uyku apnesidir, bu durumda solunum yolları uyku esnasında tıkanır. Merkezi uyku apnesinde ise beyin, kaslara solunum için doğru sinyali göndermez.
2. UYKU APNESİNİN BELİRTİLERİ
Uyku apnesinin en belirgin belirtisi, uyku sırasında nefes almanın kesilmesi ve horlama sesleridir. Ancak bu belirtiler, kişi tarafından fark edilmeyebilir, çünkü çoğu kişi gece boyunca uyanmaz. Uyandığında halsizlik, baş ağrısı, yoğun yorgunluk ve uykuya dalmada zorluklar yaşayan kişiler, uyku apnesi riskini taşıyor olabilir. Diğer belirtiler arasında gündüz uykululuk hali, konsantrasyon güçlüğü ve depresyon gibi psikolojik sorunlar da yer alır. Uyku apnesi, gece boyunca sık sık uyanmalara yol açarak derin uykuya geçişi engeller ve vücutta yeterli dinlenmeye neden olamaz.
Göz tansiyonu (glokom) nedir? | Göz tansiyonunda uzmanlar uyarıyor: Bunlara dikkat etmeniz gerekiyor
3. UYKU APNESİNİN RİSK FAKTÖRLERİ
Uyku apnesinin bazı risk faktörleri vardır. Aşırı kilo, yaş, erkek cinsiyeti, genetik yatkınlık ve alkol tüketimi uyku apnesi riskini artırabilir. Ayrıca, büyük bademcikler, burun tıkanıklığı, yastık pozisyonu gibi faktörler de solunum yollarını daraltarak uyku apnesi riskini yükseltebilir. Sigara içmek de uyku apnesinin gelişmesinde etkili bir faktördür.
4. UYKU APNESİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Uyku apnesi, genellikle bir uyku uzmanı tarafından yapılan çeşitli testlerle teşhis edilir. Bu testler, polisomnografi adı verilen uyku testi veya evde yapılabilen uyku apnesi testleri olabilir. Polisomnografi, uyku sırasında beyin dalgaları, göz hareketleri, kalp atışları ve solunum oranları gibi biyolojik verileri ölçen bir testtir. Evde yapılan testlerde ise solunum durmaları ve oksijen seviyeleri izlenir. Bu testler sayesinde uyku apnesi tanısı konulabilir.
5. UYKU APNESİ TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Uyku apnesi tedavisi, hastalığın şiddetine ve tipine bağlı olarak değişir. Hafif vakalarda yaşam tarzı değişiklikleri ve evde yapılabilecek bazı uygulamalar etkili olabilir. Düzenli egzersiz yapmak, kilo vermek, alkol ve sigaradan kaçınmak gibi önlemler, uyku apnesinin semptomlarını hafifletebilir. Ayrıca, uyurken sırt üstü yatmaktan kaçınmak da faydalıdır. Orta ve ağır vakalarda ise CPAP (Sürekli Pozitif Hava Yolu Basıncı) cihazı kullanılabilir. Bu cihaz, uyku sırasında havayı burun yoluyla solunum yollarına göndererek tıkanıklığı önler ve solunumun kesilmesini engeller. Ayrıca, bazı hastalar için cerrahi müdahaleler de gerekebilir.
