Nihat AK/EGE TELGARAF- İzmir'in toplu ulaşım sisteminde uzun süredir devam eden yürüyen merdiven ve asansör arızaları, İzmirliler için büyük mağduriyet yaşatmaya devam ediyor. İZBAN ve Metro hatlarındaki arızalar, yaşlılar, engelliler, çocuklu aileler ve sağlık sorunu yaşayan bireylerin ulaşımını ciddi şekilde zorlaştırıyor. Aylardır süregelen bu soruna uzmanlar çözüm önerileri sunarken, tepkisi her geçen gün artan kent sakinleri acil müdahale çağrısında bulundu.
‘DURMA NOKTASI’
Yürüyen merdiven ve asansörlerin sürekli arızalı olmasının engellileri toplu ulaşımı kullanamaz hale getirdiğini vurgulayan Konak Kent Konseyi Engelli Meclisi önceki dönem başkanlarından Seyit Çelebi, “Bizler, toplumun bir parçası olarak bağımsız şekilde toplu taşımayı kullanmak istiyoruz. Ancak, asansörlerin ve yürüyen merdivenlerin sık sık çalışmaması, bizi evlerimize hapsediyor. Engelleri biz yaratmıyoruz ama bu sistemin aksayan yönleri bizi sürekli engelliyor. Yasal zorunluluklar olmasına rağmen, bu konuda gerekli özenin gösterilmediğini görüyoruz. Toplu taşıma araçlarını kullanırken karşılaştığımız bu tür sorunlar, biz engelliler için yalnızca bir rahatsızlık değil, aynı zamanda günlük hayatımızı idame ettirmemizi imkânsız hale getiriyor. Okula, işe, hastaneye veya herhangi bir yere ulaşmak için kullandığımız bu sistemlerdeki sorunlar hayatımızı durma noktasına getiriyor” dedi.
‘LÜKS DEĞİL, HAK!’
Erişilebilirliğin bir lüks değil, herkesin hakkı olduğunu belirten Çelebi, “Toplu taşıma araçlarının yürüyen merdivenleri ve asansörleri sürekli olarak çalışır durumda olmalı. Bizler de herkes gibi toplu taşımayı rahatça kullanabilmek, şehirde özgürce hareket edebilmek istiyoruz. Yetkililerin bu sorunu acil olarak çözmesi gerekiyor. Arızaların sürekliliği, bizleri alternatif ulaşım yollarına yöneltiyor ki bu da hem zaman kaybına hem de ekstra maliyetlere yol açıyor. Herkesin cebinde taksiye binecek parası yok. Sürekli arızaların olduğu bir sistem, kimse için güvenli ya da sürdürülebilir değildir. Bizler, engelsiz bir yaşam için mücadele ediyoruz. Ama bu mücadele sadece bizim çabalarımızla değil, aynı zamanda kamu kurumlarının ve toplu taşıma hizmetlerinin sorumluluklarını yerine getirmesiyle mümkün olur. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay’a bu zorlukları anlatmak için haftalar önce talepte bulundum. Randevu verirlerse tek tek kendisine anlatacağım” ifadelerini kullandı.
‘ÇARESİZ BIRAKIYOR’
Merdiven ve asansör arızalarının toplu ulaşımı kullanmak isteyen yaşlıları çaresiz bıraktığını belirten İbrahim Yılmaz, “Merdiven çıkmak bizim için hem sağlık sorunları yaratıyor hem de günlük yaşamımızı olumsuz etkiliyor. Pek çoğumuz çeşitli sağlık sorunlarıyla mücadele ediyoruz. Kalp, eklem rahatsızlıkları ve solunum sorunları gibi sağlık problemleri olan yaşlılar için yürüyen merdiven ve asansörler hayati önem taşıyor. Bu tür sistemlerin çalışmaması, sağlığımızı riske atmak demektir. Bu şehirde biz yaşlılar da yaşıyoruz, unutulmak istemiyoruz. Yürüyen merdiven ve asansörlerin çalışmadığı bir ulaşım sistemi bizim için kullanılmaz hale geliyor. Metro ve raylı sistemler, hepimiz için erişilebilir olmalı. Yaşlıların topluma katılımını engelleyen bu durum kabul edilemez. Özel araç kullanma imkânımız yok, bu nedenle toplu taşıma bir tercih değil, zorunluluk. Yürüyen merdiven ve asansörler, toplu taşımanın bizim için ulaşılabilir olmasını sağlıyor. Bu hizmetlerin sürekli çalışır durumda olması gerekiyor” diye konuştu.
‘DÜZENLİ BAKIM’
Kamuya açık alanlarda kullanılan yürüyen merdiven ve bantların, yapısı itibariyle birçok kaza riski barındırdığına dikkati çeken TMMOB Makina Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, bu tür risklerin önceden tespiti, yürüyen merdiven aksamlarının arızalanması durumunda hızlı ve doğru müdahale ile sistemlerin her an sağlıklı ve güvenli bir şekilde çalışabilir olmasının önemli olduğu görüşünü taşıyor. Yürüyen merdivenlerin mühendislik ürünü makinalar olduğunu hatırlatan oda, “Kazaların başlıca nedenleri arasında bakım eksiklikleri, yasal denetimlerin yapılmaması ve kullanıcı hataları yer alır. Bu nedenle, metro ve tren istasyonları, alışveriş merkezleri ve havalimanları gibi yüksek insan yoğunluğuna sahip yerlerde güvenliğin sağlanması için düzenli bakım ve kontroller yapılmalıdır” diyerekbakımın önemine vurgu yapıyor.
‘YASAL ZORUNLULUK’
Yürüyen merdivenler ve asansörlerin modern şehir hayatının vazgeçilmez bir parçası olduğunu belirten Ege Asansör ve Yürüyen Merdiven Sanayicileri Derneği Başkanvekili (EAYSAD) Mert Öğüşlü, “Bu sistemlerin insan hayatını riske atmadan uzun yıllar sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için belirli önlemler alınmalıdır. Asansör ve yürüyen merdivenlerin can ve mal kaybına yol açmaması için öncelikli olarak düzenli bakım ve kontrollerin yapılması şarttır. Her asansör ve yürüyen merdiven, belirli bir kullanım ömrü ve yıpranma payına sahiptir. Bu cihazların belirli aralıklarla, sertifikalı uzmanlar tarafından kontrol edilmesi, olası arızaların ve tehlikelerin önceden tespit edilmesine olanak tanır. Bu tür periyodik bakımlar, hem sistemlerin güvenli çalışmasını sağlar hem de uzun ömürlü olmalarına katkı sunar. Birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de, düzenli bakım yasal bir zorunluluktur ve bu zorunluluğun titizlikle takip edilmesi büyük önem arz etmektedir”diye konuştu.
‘YERLİ TEKNOLOJİ’
Türkiye'nin asansör ve yürüyen merdiven endüstrisinde dışa bağımlılığını azaltmak için yerli üretimin teşvik edilmesi gerektiğini dile getiren EAYSAD Başkanvekili Öğüşlü, “Özellikle kritik parçaların ve teknolojik bileşenlerin yurtiçinde üretilmesi, ülkemizin hem maliyet avantajı sağlamasına hem de stratejik olarak güçlü bir konuma gelmesine olanak tanır. Bu süreçte devlet desteği ve üniversitelerle işbirliği kritik rol oynamaktadır. Ar-Ge yatırımlarının artırılması ve teknoloji transferlerinin daha etkin hale getirilmesi, Türkiye’nin bu alandaki dışa bağımlılığını azaltacak önemli adımlardır. Ayrıca, yerli üretim sadece ekonomik fayda sağlamaz; aynı zamanda bakım ve onarım süreçlerinde daha hızlı çözüm üretilmesine de katkıda bulunur. Ülkemizde üretilen asansör ve yürüyen merdiven sistemlerinde yerli yazılım ve donanım kullanarak, dışa bağımlılığı ortadan kaldırmak mümkündür. Bu konuda sektördeki firmaların, yerli teknolojilere yönelmesi, Türkiye'nin global pazardaki rekabet gücünü artıracaktır” ifadelerini kullandı.
