Tarım işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanların sigortalılıklarının düzenlendiği
2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu 1/1/1984 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Günü...
Tarım işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanların sigortalılıklarının düzenlendiği
2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu 1/1/1984 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Günümüzde varlığını sürdürmeye devam ediyor. 1/10/2008 tarihinden geçerli olmak üzere 5754 sayılı Kanunun 64 ve 76’ncı maddeleriyle yapılan düzenlemelerle 2925 sayılı Kanunun bazı maddeleri değiştirilmiş bazı maddeleri ise yürürlükten kaldırılmıştır.
5510 sayılı Kanunla 2925 sayılı Kanun’da tarım işçisi sigortalılığı artık kabul edilmiyor. 2925’e tabi olanlarda EYT gibi geçiş süreçleri olduğu gibi; 08/09/1999 itibaren ilk defa 2925 tabi olanlarda;
a.) Kadın ise 58 yaşını, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması,
b) 15 yıldan beri sigortalı olması,
c) En az 3600 gün prim ödemiş olması
d) Kurumdan yazılı istekte bulunması ile emekli olacaktır.
Bu statüden sigortalı olanlarda prim ödeme süresi yıllık 180 gün olup 3600 günü tamamlamaları için 20 yıl prim ödemeleri gerekiyor.
Alt sınır aylığından emekli maaşı alıyorlar. 5510 sayılı Kanunla EK/5 sisteme alındı.
Tarım işlerinde süreksiz çalışanların “Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz
Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi”ni (EK-11) sürekli ikametlerinin ya da çalıştıkları yerin bağlı
bulunduğu muhtarlık ile ikamet ettikleri veya çalıştıkları il ya da ilçede bulunan tarım
müdürlüklerine ve ziraat odalarına onaylatıp,sürekli ikametlerinin bağlı olduğu veya çalıştıkları sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat etmeleri gerekmekte olup, bunların sigortalılıkları müracaat ettikleri tarih itibariyle başlatılacaktır.
Kanun’un ek 5 inci maddesine göre tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz
çalışanlar için ay 30 gün, yıl ise 360 gün olarak dikkate alınır.
Süreksiz tarım sigortasına müracaat eden sigortalılar, 1/3/2011 tarihinden itibaren
Kanunun 82’nci maddesine göre belirlenen prime esas kazancın alt ve üst sınırı arasında olmak
kaydıyla sigortalı tarafından belirlenen günlük kazancın otuz katının yüzde 34,5’i oranında prim
ödeyeceklerdir. Bu primin yüzde 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları, yüzde 12,5’i genel sağlık
sigortası, yüzde 2’si iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası primidir.
2023 yılında ödenecek prim tutarı yükselecektir. Oysa mevsimlik birçok tarım işçisi bu primleri ödeme de zorlanıyor.
EK/5 tarım primleri tıpkı 2925 sayılı Kanun gibi 15 gün olarak tahsil edilmesi gerekir. Tarım sanayinde göçmen tarım işçilerini ülkemizin tarımsal kentlerinden tarla, bağ, bahçe, su ürünlerinde görebiliyoruz. Bu işi yapanların birçoğu mesleği haline gelmiştir. 4/A SSK olsalar bile 5510 sayılı Kanun statüsünden ilk defa sigortalı olanlar gibi yasal haklara tabi olacaklar. Fakat prim miktarının oldukça yüksek olması, 2022 yılı için 2.158 TL yüksek olması, günlük yevmiye ve zor şartlarda çalışma olanaklarıyla primler ödenemez duruma gelmiştir. Bu sigortadan emekli olmak için 1/10/2008 sonrası ilk defa sigortalı olanlarda 5400 gün prim günü olunması, 2925’e göre 3600’den fazla olması prim ödeme tutarının yüksekliği ayrı handikap oluşturuyor. Tarım işçisi için 2925 ve EK/5 yeniden ele alınmalı sistem revize edilmesi gerekir.
