Van’ın Gevaş ilçesinde yer alan ve Türkiye'nin en büyük Türk-İslam mezarlıklarından biri olarak bilinen Selçuklu Mezarlığı'nda önemli kazı ve restorasyon çalışmaları sürüyor. 2022 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle başlatılan çalışmalar kapsamında, tahrip olan 100 mezar taşı restore edilerek, 45 yeni mezar gün yüzüne çıkarıldı.
Tarihi Mezarlıkta Derinlemesine Çalışmalar Yapılıyor
Van Müzesi başkanlığında yürütülen kazı çalışmaları, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ercan Çalış’ın bilimsel danışmanlığında devam ediyor. 50 dönümlük alanda yapılan kazılara, alanında uzman 25 kişilik bir ekip katkı sağlıyor. Selçuklu dönemine ait mezar taşlarının ve kitabelerinin yanı sıra, tarihi ve kültürel açıdan büyük önem taşıyan mezarlar da gün yüzüne çıkarılmaya devam ediyor.
Mezar Taşları Restore Edildi, Yeni Buluntular Ortaya Çıktı
Selçuklu Mezarlığı'nda yapılan çalışmalarda, boyları 2,5 metreye kadar ulaşan ve üzerlerinde yazılar ile geleneksel motifler bulunan yaklaşık 750 mezar taşı yer alıyor. Bu taşlardan 100’ü restore edilirken, 45 yeni mezar da toprak altından çıkarıldı. Şahideli ve şahidesiz mezarların ortaya çıkmasıyla, mezarlığın tarihi dokusu daha da gün yüzüne çıkmış oldu.
"Topraktan Tarih Fışkırıyor"
Doç. Dr. Ercan Çalış, kazı çalışmalarına dair yaptığı açıklamada, "Topraktan adeta tarih fışkırıyor" diyerek, Selçuklu döneminden günümüze kadar toprak altında kalan taşların uzman ekipler tarafından çıkarıldığını belirtti. Ayrıca, mezar taşlarının üzerindeki kitabeler ve süslemelerin çözülerek daha fazla bilgiye ulaşılmasının önemli olduğunu vurguladı. Çalışmaların Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Van Valisi Ozan Balcı’nın destekleriyle devam ettiğini söyleyen Çalış, kazılarda önemli bir bulgunun da ortaya çıktığını ifade etti.
Halime Hatun’un Kardeşinin Mezarına Ulaşıldı
Çalışmalar sırasında dikkat çeken bir diğer bulgu ise, Halime Hatun’un kardeşine ait mezarın bulunmasıydı. Kitabe çözümlemeleri sonucunda, mezarın Saltuklu Meliki İzzettin Saltuk'un oğlu ve Halime Hatun’un kardeşine ait olduğu tespit edildi. Bu önemli bulgu, bölgenin tarihsel zenginliğini gözler önüne seriyor.
Selçuklu Mezarlığı, Anadolu’nun Tarihine Işık Tutuyor
Doç. Dr. Çalış, kazıların Anadolu’nun Müslüman Türk yurduna dönüşümünü belgeleyen önemli bir çalışmaya dönüştüğünü belirterek, mezar taşları üzerindeki yazıtların tarihsel ve kültürel açıdan büyük bir öneme sahip olduğunu söyledi. Van Valisi Ozan Balcı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’na desteklerinden dolayı teşekkürlerini ileten Çalış, çalışmaların daha da derinleşerek devam edeceğini ifade etti.