Okul fobisi deyip geçmeyin!

Okulların açılmasına sayılı günler kaldı ve velileri tatlı bir heyecan sardı. Çocuklarda da okul korkusu ve kaygısı...

Okulların açılmasına sayılı günler kaldı ve velileri tatlı bir heyecan sardı. Çocuklarda da okul korkusu ve kaygısı baş göstermeye başlamış olabilir. Kuşkusuz ki anne-babalar çocuklarının büyümesini, okullu olmasını dört gözle bekler ve bu durumdan büyük bir mutluluk ve heyecan duyarlar. Ancak o gün gelip çattığında ya da sonrasında çocuğunun okula gitmeyi reddediğini görmek de onlar için bir o kadar sarsıcıdır. Okul fobisi kendisini rahatsız eden bir durumdan ötürü çocuğun okula gitmekten kaygı ve korku duymasıdır. Buna okul reddi de denebilir. Tabi bu reddedişi, okuldan kaytarma isteği ile karıştırmamak gerekiyor. Okuldan kaytaran öğrenci çoğu kez bunu ailesinden gizliyor ve zamanını evin ve okulun dışında bir yerde geçirmeyi tercih ediyor. Okul fobisinde ise öğrenci okula gitmeyi duygusal olarak reddediyor. Bunun yerine güvenli bir sığınak olarak gördüğü evde kalmak istiyor. Bir yandan da evde kaldığı, aile içinde kargaşa yarattığı, ebeveynlerini üzdüğünü düşündüğü için bu konuyla ilgili utanç ve suçluluk hissedebiliyor. Bu durumu pek çoğumuz yaşamışızdır. İlkokula başladığım gün sınıfımda neredeyse ağlamayan arkadaşım yok gibiydi ve bu kaos bir kaç gün sürmüştü. Okul fobisi denildiğinde akıllara ilk olarak ana sınıfına ya da birinci sınıfa başlayan çocukların ilk günü geliyor. Bu durum sanki yalnızca erken yaşlara özgüymüş gibi anlaşılabiliyor. Okul fobisinin belirli bir yaşa ya da sınıfa özgü olmadığını; çocuk açısından asıl sorunun okula gitmekten korku ve kaygı duymaya yol açan nahoş bir durumun varlığı olduğunu belirtmekte fayda var. Yapılan araştırmalar her dört çocuktan birinin kreş yıllarından lise son sınıfa kadar okul hayatının herhangi bir evresinde bir süre okuldan kaçınma davranışı sergileyebildiğini ortaya koyuyor. Yani okul fobisi her yaşta ve her eğitim kademesinde ortaya çıkabilir. Çoğu kişi okul fobisinin genellikle çocuk ilk kez okula başladığında ve ebeveynlerinden, özellikle de annesinden ayrılma kaygısı yaşadığında ortaya çıktığını düşünüyor. Okul fobisinin sadece ebeveynden ayrı kalma kaygısına bağlı olarak ortaya çıkmadığını düşünüyorum. Okul fobisi bireysel özelliklere, ailede meydana gelen travmatik olaylara ve köklü yaşam değişikliklerine ya da okul ortamından kaynaklanan birçok farklı stresöre bağlı olarak ortaya çıkabiliyor. Yeni bir kardeşin doğmuş olması ve anne-babasını onunla paylaşmama arzusu ya da kardeş kıskançlığı gibi köklü hayat değişiklikleri de okula gitmekten kaçınmaya yol açabiliyor. Yakın zamanda okul ve öğretmen değiştirmiş olmak, yeni okul kültürüne alışamamak, okul çalışmalarına ayak uyduramamak, okulda ya da okul servisinde zorbalığa maruz kalmak, öğretmenden korkmak, farklı bir anadile sahip olunduğu için iletişimde güçlük yaşamak da okul fobisi geliştirmeye neden olabiliyor. Bunların yanı sıra uzun bir yaz tatilinden sonra alıştığı arkadaş çevresinden uzak kalmak ve yeni arkadaşlıklar kurmakta zorlanmak da okul fobisi açısından tetikleyici bir unsur olabilir..

Bir öğrenci okul fobisi semptomları sergiliyorsa anne-babanın öğretmenle iş birliği içinde hareket etmesi şüphesiz ki son derece önemli. Okul fobisinin kısa ve uzun vadeli olarak sosyal, psikolojik ve akademik birçok olumsuz sonucu var. Örneğin kısa vadede çocuğun yüksek düzeyde kaygı ve stres, düşük akademik performans ya da arkadaş ilişkilerinden kaçınma davranışı göstermesine sebep olabiliyor. Uzun vadede ise gençlik ve yetişkinlik yıllarında topluluk içinde konuşurken kaygı duyma, bağımlı kişilik geliştirme ya da yetişkinlikte alkol, sigara ve madde bağımlılığına yatkın olma gibi sonuçlar yaratabiliyor. Bu nedenle öğrenci iki hafta veya daha fazla bir süredir evden çıkmadan önce okul reddi tepkileri gösteriyorsa anne-babaların çocuklarının hem sınıf içinde benzer tutum ve davranışlarının olup olmadığını öğrenmek hem de iş birliği içinde süreci yönetmek için sınıf öğretmeniyle söz konusu konuyu konuşması gerekir.

Bu süreçte destek almaktan korkmayın ve çocuğunuz için en doğrusu ne ise onu yapmaya çalışın. Tüm velilere kolaylıklar diliyorum...