Nihat AK/EGE TELGRAF- İstanbul ve Ankara’yı geride bırakan İzmir’deki dükkan kira bedelleri esnafı kara kara düşündürüyor! Şehrin kalbinden uzaklaşan küçük işletmeler, çeperlere göç ediyor. Home Ofis, ortak ofis ve dükkan gibi geçici çözümler üreten esnaf, mülk sahiplerini bir koyundan iki post çıkartmakla suçluyor.
‘ÇİFT POST ÇIKMAZ!’
Merkezi konumdaki dükkan kiralarının esnafın adeta nefesini kestiğini belirten İzmir Kuaförler Odası Başkanı H. Sezai Apaydın, “Son dönemde dükkan kira fiyatlarındaki fahiş artışlar, özellikle emek yoğun sektörümüzü derinden etkiliyor. Bazı mülk sahipleri, ekonomideki belirsizlik ve yüksek mevduat faiz oranlarını kullanarak fırsatçılık yapmaya çalışıyor. Dükkanlarının satış değerine göre kiracılarından yüksek kira talep ediyorlar. Örneğin, 30 milyon TL değerindeki bir dükkana sahip kişi, bu parayı bankaya yatırdığında elde edeceği faiz gelirini kira bedeli olarak istiyor. Ancak burada gözden kaçan önemli bir detay var: Enflasyon nedeniyle mülkün değeri zaten artıyor. Buna ek olarak bir de faiz oranı kadar kira talep etmek haksız bir kazanç anlamına geliyor. Bir koyundan iki post çıkarmaya benzer bir durum bu. Bu tutum, sadece kuaförlük sektörünü değil, tüm küçük esnafı zor durumda bırakıyor. İzmir Kuaförler Odası olarak bu duruma karşıyız. Artan maliyetler ve vergilerle mücadele ederken, fahiş kira artışlarıyla başa çıkmamız mümkün değil. Mülk sahiplerine çağrımız; makul kira talepleriyle esnafın ayakta kalmasına destek olmalarıdır. Uzun vadede adil bir çözüm, herkesin yararına olacaktır. Meslektaşlarımızın bazıları bu problemi aynı dükkanı ortak kullanarak çözmeye çalışıyor. Fahiş kira fiyatları sürerse bu çözüm de bir yere kadar gidebilir” dedi.
‘ESNAF GÜÇLENİRSE ...’
Yüksek kira fiyatlarının esnafı çok zorladığını vurgulayan İzmir Elektronikçiler Odası Başkanvekili Çetin Akbıyık, “İzmir’deki esnafın dükkan kira fiyatları İstanbul ve Ankara’nın üzerine çıktı. Yüksek enflasyonla fahiş artış gösteren dükkan kira fiyatlarından daha fazla mağduriyet yaşamak istemeyen esnafımız kendince önlemler aldı. Eskiden daha büyük dükkanlarda hizmet veren esnaflar daha küçük dükkanlara geçiş yaptı. Bazı esnaf arkadaşlarımız masrafları birlikte karşılayabilmek adına ortaklıklar oluşturdu. Önceden binaların zemin katlarında olan elektronikçi arkadaşlarımızın dükkanları, daha düşük kira ödeyebilecekleri için üst katlara ve bodrum katlarına taşındı. Kira fiyatları yüksek enflasyon bahane edilerek çok yükseltiliyor. Bu şartlar altında esnafımız adeta sadece kiraya çalışıyor. AK Parti ve MHP’den oluşan merkezi iktidarın sorunun çözümüne yönelik politikalar geliştirmesi gerekir. Yerel iktidar konumundaki CHP’de sorumluluk alanında taşın altına elini sokmalıdır. Yeni projeler, uygun kiralama politikaları ve yatırım teşvikleri esnafın yeniden kent merkezlerinde varlık gösterebilmesi için şarttır. Çünkü biliyoruz ki, esnaf yaşarsa şehir yaşar. Esnaf güçlenirse ekonomi de güçlenir ” diye konuştu.
GÖÇ FURYASI
Küçük esnafın büyük kentlerin merkezi konumunda yaşam mücadelesi verdiğini belirten emlakçı Hüseyin Güçlü, “Eskiden şehrin merkezinde bir dükkan açmak, bir esnaf için başarının anahtarı sayılırdı. Ancak bugün, merkezde kalmak neredeyse imkansız hale geldi. Kira fiyatları öyle yüksek ki, esnaf sadece kira ödeyebilmek için çalışır duruma geldi. Bu nedenle birçok esnaf kardeşimiz kent merkezlerinden çeperlere doğru adeta bir göç başlattı. İzmir ve ilçelerindeki durumu gözlemlediğimizde, kira fiyatlarının İstanbul ve Ankara’yı bile geride bıraktığını görüyoruz. Bu durum, esnafı zorunlu olarak yeni çözümler aramaya itti” şeklinde konuştu.
‘ÇÖZÜM YOLU’
Esnafın sorunlarına köklü çözümler üretilmesi gerektiğini vurgulayan Güçlü, “Bugün merkezde kalmak zorunda olan birçok esnaf ortak ofis kullanmaya başladı. Sanayi sitelerinde aynı işi yapan, hatta farklı meslek dallarındaki esnaf bir araya gelip dükkanları paylaşarak maliyetlerini düşürmeye çalışıyor. Örneğin, bir oto elektrikçisi aynı dükkanı oto koltukçusuyla paylaşabiliyor; bir oto tamircisi kaportacıyla birlikte çalışabiliyor. Bu işbirlikleri, maliyetleri düşürse de, uzun vadede sektörlere zarar verebilir. Aynı dükkandaki biri işyeri sahibi gibi görünürken diğeri sigortalı çalışan gibi gösteriliyor. Bunun yanında, merkezden uzaklaşan işletmeler ayakta kalmak ve müşteri çekebilmek için sosyal medyada aktif reklamlar vermek zorunda kalıyor. Hatta birçok esnaf, evlerini ofis olarak kullanmaya başladı. Ancak bu yöntemler, kısa vadede çözüm sağlasa da uzun vadede yetersiz kalacaktır. Sorunlar sadece kira fiyatlarıyla da sınırlı değil. Yüksek faizli mevduat hesapları, yatırımcıların ticari alanlara yatırım yapmalarını engelliyor. Bu da yeni iş yerlerinin, esnafımızın uygun kira koşullarında kullanabileceği projelerin hayata geçirilmesini zorlaştırıyor. Eğer bu konuda yeni politikalar geliştirilmezse, esnafın bu zor şartlarla mücadelesi her geçen gün daha da zorlaşacak. Biz esnaflar olarak devletten ve ilgili kurumlardan beklentimiz, esnafın sorunlarını daha yakından takip etmeleri ve bu sorunları hafifletecek çözüm yolları geliştirmeleridir” ifadelerini kullandı.
