MEMDUH GÜNEY-EGE TELGRAF-Küresel ekonomik krizin etkisiyle, Türkiye’de hazır giyim, deri ve tekstil sektörlerinde zor günler yaşanıyor. Her geçen gün, iflas ve konkordato ilan eden firmalara yenileri ekleniyor. 2024 yılı eylül ayında hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı geçtiğimiz yıla kıyasla yüzde 5 oranında azalarak yaklaşık 1,6 milyar dolar değerinde gerçekleşti. Sektör temsilcilerine 2025 yılı için ilk mesaj Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan geldi. Destek mesajında Erdoğan, “Yıllık 37 milyar dolar ihracatımız olan 1 milyon 200 binden fazla çalışana istihdam sağlayan konfeksiyon tekstil deri mobilya sektörlerinde rekabet gücümüzü sürdürmeyi önemsiyoruz. Üretim ve istihdamı korumak için ocak ayından KOSGEB eliyle istihdamı koruma programı başlatıyoruz. Bu sektörlerde 2024 son aylarındaki istihdam düzeyini 2025 yılında koruyan KOBİ’lere çalışan başına aylık 2 bin 500 liraya kadar destek ödemesi gerçekleştirmeyi planlıyoruz” dedi.
“ZORLANACAĞIZ”
Tekstil sektörünün 2025 yılını değerlendiren Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Burak Sertbaş, “Aldığımız doneler itibariyle görüntü olarak 2025’te 2024’ten daha kötü olacak gibi gözüküyor” dedi. Sektör için kritik hamlenin kur fiyatları olduğunun altını çizen Sertbaş, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tekstil ve diğer birkaç sektör için yaptığı destek açıklamasıyla ilgili olarak “Desteğin içeriğini ve ne zaman, nasıl olacağını daha bilmiyoruz. Ancak 2024 yılında asgari ücretin eski haliyle zorlandığımızı düşünürsek kur artmadıkça devletin desteğiyle şu anki maaş artışlarını karşılarken yine zorlanacağız” dedi.
“İZMİR TEMKİNLİ”
Sektörün İzmir’deki durumunu değerlendiren Sertbaş, Ege Bölgesi’nin ülkenin geri kalanına göre biraz daha şanslı olduğunu aktardı. İstanbul’da ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde kapanan çok firma duyduğunu belirten Sertbaş, “İzmir olarak nispeten Türkiye’nin geri kalanından daha iyi durumdayız. İzmir biraz daha temkinli gidiyor. Tabi ki kapanan ya da konkordato ilan eden firmaları hepimiz duyuyoruz. Dolayısıyla işçi çıkartanlar var bu ilerleyen süreçte de olacak. Maliyetlerde artışlar yaşandığı sürece bu durum kaçınılmaz” ifadelerini kullandı.
“ZARARINA SİPARİŞ”
Asgari ücrete yapılan yüzde 30’luk zammın sektöre olan etkilerini yorumlayan Sertbaş, “Yüzde 30 artış demek maliyetin işçilik payı kalemlerinde yüzde artış demek. Yüzde 10’luk artışı bile kaldıramayacak durumdayız sektör olarak. Bunun sebebi de dövizin 2024 yılında baskılanmış olması. Döviz artmadığı sürece bu böyle devam edecek. 2024 yılının sonuna doğru zararına ya da bedavaya sipariş almaya başlamıştık. Son dönemde kurda biraz hareketlenme oldu. Eğer bu hareketlenme devam ederse 2024’teki az zararlı karsız siparişlerle devam edebiliriz. Ancak buna dayanabilecek firma sayısı her geçen gün azalıyor. Ben üç sene devam edebilirim derken bir diğeri anca bir ay devam edebilirim diyor” dedi.
“CAZİP DEĞİLİZ”
Türkiye’de uzun yıllar yabancı yatırımcı çekmiş olan tekstil sektörünün günümüzde yabancı yatırımcıya cazip bir nokta olmamasıyla ilgili olarak “Pahalı bir ülkeyiz” diyen Sertbaş, “Yurt içindeki bile yurt dışını tercih ediyorsa onlar gelip neden bizi tercih etsin” dedi. “Şu an Çinliler’den başka kimseyi konuşmuyoruz” diyen Sertbaş, “Çinliler de yatırım yapmak mı yoksa Avrupa ile bağ mı kurmak istiyorlar bunu bilmiyoruz. Şu an sadece sıcak para geliyor. Bunun da sebebi faizin yüksek olması. Faiz düştüğü gün bu da azalacaktır. Ancak ekonomi normal seyrine geri dönerse yatırımcı gelecektir” diye konuştu.
“ALTI AYDAN SONRA”
Buca Ege Organize Sanayi Bölgesi (BEGOS) Yönetim Kurulu Başkanı ve Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Başkan Yardımcısı Toygar Narbay, sektörde yılın ilk altı ayının zor geçeceğini belirtti. İlk altı ayın ardından biraz olsun nefes alacaklarını düşündüren Narbay, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın duyurduğu desteğin çok yerinde olduğunu söyledi ve “Bu destek küçük, orta ya da büyük şirket ayrımı yapmadan herkese verilmesi lazım. Bu hak tüm şirketlere tanınmalı” ifadelerini kullandı.
“YÜZDE 25 İSTEĞİ”
İzmir’in tekstil sektöründe katma değeri yüksek ürünler yaptığının altını çizen Narbay, İzmir’in bu yüzden biraz olsun ülkenin genelinden pozitif ayrıldığını belirtti. Emek yoğun sektörlerde kur nedeniyle yaşanan sıkıntıyı dile getiren Narbay, “Kurda yüzde 25’lik bir düzeltme yapılması ve ihracatçıya yapılan yüzde 2’lik kur koruma desteğinin yüzde 10’a çıkarılması bizleri rahatlatacaktır” dedi.
“ABD İLE ANLAŞILABİLİR”
Sektöre dışardan yatırımın olmadığını vurgulayan Narbay, “Mısır’daki ucuz iş gücü ve vergisiz ihracat ülkemize gelen yatırımın önünü kapadı. Türkiye’nin özellikle Amerika’da siyasette yeni dönemin başlamasıyla birlikte yapabileceğini bir serbest ticaret anlaşması yatırımları başka bir noktaya taşır. İhracatçımızın önü açılır” diye konuştu.
