Profesyonel ve amatör maçlara birlikte çıktık, çok iyiler, yardımcılıkları harika. Kadın futbolcuların maçlarına da çıktım, çok iyiler. Anne oldular, anneanne olan bile var. Kadınlar...
Profesyonel ve amatör maçlara birlikte çıktık, çok iyiler, yardımcılıkları harika. Kadın futbolcuların maçlarına da çıktım, çok iyiler. Anne oldular, anneanne olan bile var. Kadınlarımız onlar. Olmazsa olmazlarımız. Her yerde olmalılar. Alayına inat. Futbol hakemliğinde 'ilk kadın kim ?' goygoyu yine başladı. Tüm hızıyla. İlk kimse kim çok mu önemli ? İlk erkek hakem kim, diye soranımız var mı ? Nedir bu cinsiyet ayrımcılığı. Erkek egemenliği olduğu için 'aa hakem, kadın' muhabbeti yapılırdı. 'Sen git evinde bulaşık yıka', 'Teyze sana bayrak alacam evde sallarsın'. Utanmadan gülerlerdi bir de. Pişmiş kelle gibi sırıtırlardı, harika espriymiş gibi. İzmir'imde belediye otobüs şoförlerimiz var, valla erkek cinsinden daha iyi.
OKAN BABA DESTEK OLDU
Gazetelerin sabah erkenden alınıp, okunduğu, okunsun diye komşuya verildiği günler. Gazeteci ustam, idolüm Okan Yüksel çok yazdı, gündeme getirdi. Teşvik etti. İşin çamaşır, bulaşık kısmına girmeden. Hemşire Elmas Arabacı ablamı, hocamı. Okurdum, hayranlıkla. 1988'de hakemliğe başladım. Karşımda, sahada, odada. Asil kadın, onurlu kadın, düzgün insan. İdmanda beraber koştuk, maça çıktık. Türkiye'nin ilk kadın futbol hakemi olarak bilirdim. İstanbul kökenli olduğu için herkes Lale Orta'yı ilk bilirdi, medya öyle istedi diye. Elmas ablam, Ege'nin, Doğu'nun Güneydoğu'nun ilk kadın hakemi, profesyonel lige yükselen kapıları ardına kadar ilk hanımefendi. Diyarbakır'da başladı, İzmir'de devam etti.
FOTOĞRAFI KARIŞTIRDILAR
Yıllar geçtikçe durum netleşti. Drahşan Arda ablamız, hocamız ortaya çıktı, Münih'ten. 'İlk kadın hakem benim' dedi. Doğru da. Edirneli, 26 Haziran 1968'de Zonguldak'ta ilk maçına çıktı, lisansını aldı. Sema Tokat ikinci, Sevinç Yıldız da Türkiye'nin üçüncü resmi maça çıkan kadın futbol hakemi oldu. Sema Tokat hocamızı geçen hafta kaybettik. Sevgili basınımız bilmiyor ki, tanımıyor ki. Vefat edince adını öğrendiler. Merak yok da ondan. Hep aynı isimler haber oluyor, neden ? Sema hocamızın tek bir kare fotoğrafını bulamadılar. İstesene benden. Hoop internette Arda fotoğraflı, Tokat vefat haberi. Budur ilgi, alaka. Drahşan Arda 'Yaşıyorum' diye haber saldı. Hem üzüldük hem sevindik. İlki yaşıyordu, ikinciyi kaybettik. Rahmetle, sağlıkla, şükranla, sevgiyle.
SEVİNÇ YILDIZ NERDE, ÖLÜNCE Mİ ?
Drahşan Arda, FİFA'ya başvurdu. Araştırıldılar, sözüm ona 'Dünya gezegeninin ilk kadın futbol hakemi sizsiniz' dendi. Plaketler, övgüler. Şimdi de iade edecek. Yıl 2018. Aradan 4 yıl geçti. Bu kez Alman spor tarihçisi Petra Tabarelli çıktı sahneye. 1933'de Brezilyalı'nın ilk, 1935'de de Avustralyalı'nın ikinci hakem olduğunu açıkladı. Son kararı mı acaba ? Topçu cenneti Brezilya'dan da çıksın bari. Yıl var tamam da kim, isimler, fotoğraf, maç raporu yok. Resmi maç demek, hakemin rapor yazdığı, skoru, oyuncuları, kartları tarihe not tuttuğu maçtır. Mahallenin kasabı, manavı, bakkalı, memuru, muhtarı, imamı, cemaati top oynardı mesela. Toz toprak sahada. Hakem denen kişi de göbekli olurdu. Ortadan yönetirdi. Kavgayla biterdi. Şimdi o maçta eline bayrak alan, 1 dakika çizgide kalan, fotoğrafı da varsa. Hakem kıyafetsiz, pazen fistanlı filan. Şimdi o ablam hakem mi oluyor. Zor bu işler.
ELMAS ARABACI'NIN YOLDAŞLARI
İzmir'de kadın futbol hakemlerimize klasman yolunu açan Elmas Arabacı ablamızın yolunda emek veren isimler. Hafızamı da zorladım, buyrun. Gülay Soysal, Serap Dülger, İclal Müftüler, Arzu Çalışkanelli, Özlem İlkme, Serpil Ateşçi, Akile Çama, Özlem Çetindemir, Arzu Dorsan, İpek Yalınkılıç, Çiğdem Ülçay, Niğdem Ülçay, Didem Ülçay, Meltem Şimşek, Tülay Kaya, Gamze Güngören, Filiz Karaduman, Duygu Könesu, Özlem Şimşek, Cemile Aydın. Devam ediyoruz. Esengül Tarsak, Ayşenur Karakoç, Beyza Sapancılar, Cemre Akın, Şifanur Karadüz, Ecrin Koç ile Elçin Kaba İzmir'den ayrılmak zorunda kalan veya hakemliğe veda eden, veda etmek zorunda kalan gençler.
İZMİR'İN FAALLERİNE MAŞALLAH
Melis Özçiğdem, Ayşe Demir, Fatma Özlem Tursun, Halime Uzungündeş, Meryem Güler, Damla Akkuş, Damla Tarkan, Seçil Özdemir, Aylin Özçelik, Aynur Akgül, Ayşegül Dağ, Çağla Oral, Ekin Kurt, Eylül Dutkin, Gamze Sarı, Göksu Şensoy, Gülçin Ajun, Güllü Mert, Leyla Çakanlar, Yaren Avcı, Yeşim Sur, Cemile Özkan, Dilara Baldaş, Elif Güldiken, Gönül Karasakal, İlayda Demirkaya, İlayda Büşra Öztürk, Özge Pala, Pelin Cangür, Rezida Gül Emiroğlu ile Şeyda Karataş. Faal, aktif, resmi, lisanslı olarak futbol hakemliğine devam eden isimler. Bu film burada bitmez. İzmir'de aday hakem kursu açılıyor, haydi kızlar. Toplanın.
BABAANNESİ Mİ ANNEANNESİ Mİ ?
İlki kimmiş, nerede başlamış. Hiç önemli değil. Önemli olan kadınlarımızın 'biz de varız' demesi. Bir istemeleri yeter, varlıkları yeter. Gerisi erkek hegemonyasının tripleri. Drahşan Arda ablamız, Elmas Arabacı Tatlıcı ablamızı arayarak halini hatırını sordu, şifalar diledi. Sorarım size, kaç erkek hakem bunu yapar, yapıyor ? 40 yıla varan içtenlik, samimiyet, analık, kadınlık. Budur yaptıran, hakemlik de bu var zaten. Şampiyonlar Ligi'nde Fransız Stephanie Frappart düdük çaldı. Dünya Kupası'nda da Brezilyalı kadın Edina Alves görev yapacak. Belki de Tabarelli'nin tespit ettiği o Breziyalı Edina'nın babaannesidir, anneannesidir. Sevgili basın mensubu kardeşlerim 3.kadın hakemimiz Sevinç Yıldız'ı arayın, bulun. Ege'de olsa bulurdum. Hak emri vaki olunca fotoğrafı da o zaman, arar durursunuz. Başkasınınkini koyarsanız, ne zamana kadar.
