Dünyada köleliğin yasaklanmasının üzerinden iki yüzyıldan fazla bir süre geçmiş olsa da, "modern kölelik" hala milyonlarca insanı etkileyen ciddi bir insan hakları sorunu olmaya devam ediyor. Zorla çalıştırma, cinsel sömürü, çocuk işçiliği ve zorla evlendirme gibi çeşitli biçimlerde kendini gösteren modern kölelik, son yıllarda hızla artan bir tehdit haline geldi. Birleşmiş Milletler'in (BM) verilerine göre, dünya genelinde 2023 itibarıyla 50 milyonun üzerinde insan modern kölelik koşullarında yaşamını sürdürüyor.
Zorla çalıştırılanların sayısının 28 milyona, zorla evlendirilenlerin ise 22 milyonu geçtiği belirtiliyor. Modern köleliğin en savunmasız biçimlerinden biri olan çocuk işçiliği, dünya genelinde hızla artıyor ve 160 milyondan fazla çocuk işçi olduğu tahmin ediliyor. Çocukların tehlikeli işlerde çalıştırılması, silahlı çatışmalarda kullanılması ve insan ticareti, modern köleliğin en acımasız ve yaygın formlarını oluşturuyor.
Afrika, Asya-Pasifik ve Orta Doğu gibi bölgelerde özellikle çocukların zorla çalıştırıldığı ve evlendirildiği örnekler artarken, Hindistan ve Çin gibi ülkeler zorla çalıştırma oranlarında başı çekiyor. Hindistan'da 11 milyon, Çin'de ise 5-6 milyon insan modern kölelik koşullarında yaşamaya devam ediyor.
İklim Değişikliği Modern Köleliği Daha Da Artırabilir
Ancak, modern köleliğin artışında iklim değişikliğinin etkisi de büyük. BM'nin tahminlerine göre, iklim değişikliği nedeniyle yaşanan kuraklıklar, seller ve doğal afetler, özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki savunmasız insanları daha da riske atacak. Her yıl yerinden edilen 20-25 milyon insan, modern kölelik riskiyle karşı karşıya kalıyor. Dünya Bankası, 2050 yılına kadar iklim değişikliği nedeniyle 216 milyon insanın göç etmek zorunda kalacağını ve bu insanların modern kölelik riskine girebileceğini belirtiyor.
Kölelik Riskini Artıran Bölgeler: Sahra Altı Afrika ve Güney Asya
Sahra Altı Afrika, özellikle çocuk işçiliği ve zorla evlendirmelerin yaygın olduğu bir bölge olarak öne çıkıyor. Nijer, Çad ve Mali gibi ülkelerde bu tür insan hakları ihlalleri giderek artarken, Orta Doğu ve Güney Asya da yüksek riskli bölgeler arasında bulunuyor. Sahra Altı Afrika'da 9 milyon civarında modern köle olduğu tahmin edilirken, Orta Doğu'daki oran ise 5 milyonu aşmış durumda.
Modern Kölelik, Hem Gelişmiş Hem de Gelişmekte Olan Ülkelerde Var
Modern kölelik yalnızca düşük gelirli bölgelerle sınırlı kalmıyor. Gelişmiş ülkelerde de zorla çalıştırma, borç altına sokma ve insan ticareti gibi sorunlar devam ediyor. Zorla çalıştırma yoluyla elde edilen yasa dışı kazanç, 2014 yılından bu yana yüzde 37 oranında bir artış gösterdi.