Uluslararası Adalet Divanı'nda (UAD), devletlerin iklim değişikliğiyle ilgili uluslararası sorumluluklarını belirlemek amacıyla düzenlenen danışma görüşmelerinin ilk oturumları başladı. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nun talebi üzerine 29 Mart 2023'te başlatılan bu süreç, iklim değişikliğiyle mücadelede devletlerin yükümlülüklerini ortaya koymayı hedefliyor. Oturumlar, 13 Aralık’a kadar devam edecek ve 98 ülke ile 12 uluslararası kuruluşun sunumlarına sahne olacak.
İki hafta sürecek olan görüşmelerde, özellikle iklim değişikliğiyle mücadelede devletlerin sorumlulukları, gelişmekte olan ve savunmasız ülkelere yönelik destek konuları ele alınacak. UAD'nin Lahey'deki Barış Sarayı'nda gerçekleştirilen oturumların ilk gününde, iklim değişikliğinden en çok etkilenen ülkelerden biri olan Vanuatu, sunumunu yaparak bu sorunun kendileri için "varoluşsal bir tehdit" olduğunu vurguladı. Vanuatu'nun İklim Değişikliği ve Çevre Özel Temsilcisi Ralph Regenvanu, "Bizim yaratmadığımız bir sorunun en fazla acısını biz çekiyoruz" diyerek, iklim değişikliğinin küresel bir sorun olduğuna dikkat çekti.
Vanuatu'nun ardından, diğer ülkeler de sunum yapmaya devam edecek. Güney Afrika, Arnavutluk ve Almanya'nın da aralarında bulunduğu birçok devlet, iklim değişikliği ile ilgili perspektiflerini paylaşacak.
BM'nin UAD'ye yönelttiği sorular arasında, devletlerin sera gazı emisyonlarını sınırlamak ve çevreyi korumak adına uluslararası hukuka karşı olan yükümlülükleri yer alırken, ikinci soru ise özellikle gelişmekte olan küçük ada devletleri gibi savunmasız ülkelere karşı sorumlulukların yasal sonuçları üzerine odaklanıyor.
Mahkemenin vereceği karar, bağlayıcı olmasa da, gelişmiş ülkelerin iklim değişikliğinden olumsuz etkilenen ülkelere karşı sorumluluklarının belirlenmesinde önemli bir mihenk taşı olacak. Görüşmeler sırasında, dünya çapında birçok iklim aktivisti de UAD binası önünde toplanarak iklim değişikliğine karşı daha hızlı ve etkili adımlar atılması çağrısında bulundu.
