Haziran ayında enflasyon TÜİK'e göre yüzde 71,6, akademisyen ve ekonomistlerin oluşturduğu bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu'na (ENAG) göre ise yüzde 113,08 olarak gerçekleşti.
TÜİK tarafından açıklanan, 33 liralık uzman doktor muayene, 113 liralık zeytinyağı, 2.47'lik yumurta, 5 bin 844 liralık konut kirası, 7 bin liralık kreş ve gündüz bakımevi ücretleri tepkilere yol açtı. Kurum ağır eleştilerin hedefi olurken, "kasıtlı ucuzluk" suçlamaları yapıldı.
Belirlenen rakamların, işçinin, memurun, emeklinin zam oranlarını belirleyeceğinin altını çizen vatandaşlar, maaşların buharlaştığına dikkati çekti.
Tepkiler üzerine açıklama yapan TÜİK Başkanı Erhan Çetinkaya, algı oluşturulduğunu savundu. Toplulaştırılan yöntemi kullanıldığını anlatan Çetinkaya, "Enflasyon, 600 bin fiyatın ağırlıklı ortalaması alınarak toplulaştırıldığı bir hesaplamadır. Bir madde veya hizmetin çeşitlerinin ortalaması alınmaktadır. Örneğin Van'daki bir domates ile İstanbul Etiler'deki çeri domatesin fiyatı aynı olabilir mi? Bunların fiyatlarının ağırlıklı ortalamaları alınarak toplulaştırılan fiyatlar enflasyon hesaplamasında kullanılmaktadır." dedi.
Çetinkaya, çok tartışılan yumurta fiyatına da açıklık getirdi, "Gezen tavuk yumurtası 5 lira. Ama 30'lu yumurtaların tanesi 2 lira. Tüketim ağırlıklarına bakıldığında vatandaşların çoğunlukla 30'lu yumurta tükettiği görülüyor. Ortalama toplulaştırılmış fiyatlara bakıldığında yumurta için 2,57 lira gayet mantıklı bir fiyat. Olay bir süre sonra teknik hesaplamalardan çıkıp algı yönetimine giriyor" açıklamasını yaptı.
Resmi kurumlarının açıkladığı enflasyon ile algılanan enflasyon arasındaki farka ilişkin tartışmalarla ilgili Çetinkaya, Türkiye'deki rakamların diğer ülkelere kıyasla birbirine en yakın oranları yakaladığını belirtti.
Başkan Çetinkaya'nın açıklaması 113 liralık zeytinyağı rakamına nasıl ulaştıklarının hesabını açıklayabilir; ancak 113 liraya zeytinyağı alamayacağımız gerçeğini değiştirmez.
O halde, gerçek rakamlara en yakın sonucu verecek yeni yöntemler tercih edilmelidir.
