Tuğçe Güler / EGE TELGRAF- Otoimmün hastalıklar, bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokularına saldırdığı hastalıklar grubunu kapsar. Çölyak hastalığı, Hashimoto, romatizmal artrit gibi hastalıklar bu kategoriye girer ve genellikle tedaviye dirençlidirler. Otoimmün hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar semptomları hafifletebilir, ancak tam bir iyileşme sağlamak mümkün olmaz. Son yıllarda yapılan araştırmalar, bu hastalıkların tedavisinde glutensiz beslenmenin faydalı olabileceğini gösterse de tam bir iyileşme sağlamadığı da vurgularken konu hakkında beslenme ve diyet uzmanları açıklamalarda bulundu.
“Otoimmün hastalığı olan kişilerin, glutensiz beslenme hakkında daha fazla bilgi edinmek için çeşitli kaynakları incelemesi, uzmanlarla görüşmesi önemlidir” mesajı veren uzmanlar, “Glutensiz beslenme, özellikle çölyak hastaları için semptomları azaltabilir, ancak sadece bu yöntemle hastalığın tamamen iyileştiği söylenemez. Gluten hassasiyeti olan kişiler, glutensiz bir diyete başladıklarında bazılarında semptomlar hâlâ devam edebilmektedir. Bunun temel nedeni çapraz tepkimedir. Çapraz tepkime, bağışıklık sisteminin, glüten içeren gıdalarda bulunan protein yapılarına benzeyen diğer gıdalara da benzer şekilde tepki vermesi durumudur. Yani, bu gıdalar glutenin yapısına benzer proteinler içerdiği için bağışıklık sistemi, bunlara karşı da bir tepki geliştirebilir” dedi.
“Çapraz bulaşma, gıdaların gluten içeren diğer gıdalarla temas etmesi sonucu meydana gelir” mesajı veren uzmanlar, “Örneğin, gluten içeren bir gıdanın, glutensiz bir gıdayla aynı ortamda bulunması durumunda, gluten bulaşması meydana gelir. Ancak çapraz tepkime tamamen farklı bir olgudur. Çapraz tepkime, belirli gıdaların içerdiği protein yapılarının, glutenin yapısına benzerlik göstermesi nedeniyle bağışıklık sisteminin bu gıdalara karşı da tepki vermesini ifade eder” diye konuştu.
ÇAPRAZ TEPKİMEYE YOL AÇAN GIDALAR
Çapraz tepkimeye neden olabilecek gıdalar hakkında da bilgiler veren uzmanlar, “Bunlar, gluten içermemesine rağmen, içerdiği protein yapılarının glutenle benzerlik göstermesi nedeniyle bağışıklık sistemini tetikleyebilir” dedi.
İşte çapraz tepkiye yol açabilen başlıca gıdalar:
Yulaf: Yulaf, doğrudan gluten içermese de, yetiştirilme ve işlenme sürecinde çapraz bulaşma riski taşıyabilir. Ayrıca, yulafın içerdiği bazı proteinler glutene benzerlik gösterir ve bu da çapraz tepkimeyi tetikleyebilir.
Darı: Darı, glütensiz olarak kabul edilse de, bazı araştırmalar darının glutenle benzer protein yapıları içerdiğini ve bu nedenle bazı bireylerde çapraz tepki verebileceğini göstermektedir.
Mısır: Mısır, glütensiz bir gıda olmasına rağmen, bazı kişilerde gluten hassasiyeti gibi belirtilere neden olabilir. Mısırın içerdiği bazı proteinler, glutene benzediği için bağışıklık sistemi tarafından yanlışlıkla hedef alınabilir.
Pirinç: Pirinç de glütensiz kabul edilen bir besin olmasına rağmen, protein yapıları açısından glutenle benzerlik taşıyabilir ve bu durum bazı hassas bireylerde çapraz tepkiye yol açabilir.
Süt Ürünleri: Süt ve süt ürünleri, özellikle inek sütü, bazı kişilerde bağışıklık sisteminin tepki verdiği proteinler içerir. Bu da glutene benzer bir tepkiye neden olabilir.
Maya: Maya da bazı kişilerde çapraz tepkimeye yol açabilir. Maya, glütenle benzer proteinlere sahip olabilir ve özellikle çölyak hastalarında yan etkiler oluşturabilir.
Son olarak “Gluten hassasiyeti ve otoimmün hastalıklar, sağlıklı bir yaşam tarzı için dikkat edilmesi gereken önemli unsurlardır” mesajı veren uzmanlar, “Otoimmün hastalıklar, genellikle tedaviye dirençli hastalıklardır ve glutensiz beslenme semptomları hafifletse de tam bir iyileşme sağlamaz. Bu yüzden, otoimmün hastalığı olan bireylerin, glutensiz beslenme ve çapraz tepkime hakkında daha fazla bilgi edinmesi, doktorlarıyla bu konuda detaylı görüşmeler yapması önemlidir. Çapraz tepkimeye yol açan gıdalara dikkat edilmesi, hastalık semptomlarının yönetilmesinde önemli bir rol oynayabilir” diye konuştu.
