Acıbadem Ankara Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Rana Karayalçın, endometriozis hastalığının çocuk sahibi olma sürecinde güçlük yaratabileceğine dikkat çekti. Endometriozis, rahim içi dokusunun rahim dışında yerleşmesi sonucu ortaya çıkan ve genellikle karın alt kısmında, yumurtalıklar ve tüpler gibi organlarda ağrılı yapışıklıklara yol açabilen bir hastalıktır. Karayalçın, "Normal adet ağrısı, kişinin günlük aktivitelerini engellemez, ancak endometriozisin yol açtığı ağrılar, bireyin okula gitmesini, işe gitmesini veya günlük rutinlerini yapmasını engelleyebilir" dedi.
Endometriozisin Belirtileri Nelerdir?
Endometriozis, genellikle adet döneminde ya da buna bağımsız olarak karın alt bölgesinde şiddetli ağrıya neden olur. Bu ağrılar, normal adet sancılarından çok daha yoğun olup, kişinin günlük yaşamını sekteye uğratabilir. Prof. Dr. Karayalçın, "Ağrılı cinsel ilişki, idrar yaparken ağrı, bağırsak hareketlerinin ağrılı olması, bulantı, kusma, kabızlık gibi belirtiler de görülebilir. Eğer adet döneminde bu tür şikayetler yaşıyorsanız, mutlaka bir doktora başvurmanız gerekir" dedi. Endometriozis, aynı zamanda tüpleri tıkayarak sperm ile yumurtanın birleşmesini engelleyebilir ve bu da gebelik şansını azaltabilir.
Risk Faktörleri ve Tanı Süreci
Endometriozis için başlıca risk faktörleri arasında kısa adet döngüsü, uzun süreli ve yoğun kanamalı adet dönemleri, düşük vücut kitle indeksi, erken yaşta adet görme, geç menopoz, doğum yapmamış olmak ve ailede benzer hastalık öyküsü yer alıyor. Hastalığın tanısı, jinekolojik muayene, ultrason ve MR görüntüleme gibi yöntemlerle konulabilir. Laparoskopi ise hastalığın yerleşiminin ve yayılımının belirlenmesi için kullanılabilecek kesin tanı yöntemlerinden biridir.
Tedavi Yöntemleri
Endometriozisin tedavisinde ilk aşama, hastanın ağrılarını gidermektir. Prof. Dr. Karayalçın, "Genellikle önce tıbbi tedavi önerilir. Eğer bu tedavi etkili olmazsa, cerrahi müdahale ile tedavi süreci devam eder. Ağrı kesici ilaçlar ve hormon tedavileriyle endometriozisi tetikleyen hormonlar kontrol altına alınabilir" dedi. Hormonal tedavi olarak doğum kontrol hapları, progesteron içeren ilaçlar ve GnRH analogları gibi tedavi seçenekleri bulunuyor.
Cerrahi Tedavi ve Gebelik Şansı
Cerrahi tedavi ile yumurtalıklar ve rahim korunarak endometriozis odakları çıkarılır. Prof. Dr. Karayalçın, "Laparoskopik cerrahi, avantajları nedeniyle tercih edilir. Cerrahiden sonra ilk altı ay, gebelik şansının en yüksek olduğu dönemi oluşturur. Bu dönemde tıbbi tedavi ile yumurtalıklar uyarılarak yumurta gelişimi sağlanabilir. Eğer bu yöntemle gebelik oluşmazsa, tüp bebek tedavisi uygulanabilir" şeklinde konuştu.
Sonuç ve Öneriler
Prof. Dr. Karayalçın, endometriozisin tedavisinde esas amacın kişinin yaşam kalitesini artırmak olduğunu vurguladı. "Adet döneminde şiddetli ağrılar yaşayan kişilerin, bu durumu çevreleriyle paylaşarak çekinmeden doktora başvurmaları önemlidir. Tedaviyle endometriozis kontrol altına alınabilir ve gebelik şansı artırılabilir" diyerek, erken müdahalenin hastalığın yönetimi açısından kritik olduğunu belirtti.