Nihat AK/EGE TELGRAF- Yılların emeğinin yetersiz maaşlara mahkum edildiğini gören müstakbel emekliler, emeklilik dilekçelerini vermekten imtina ediyor. 2024 ila 2025 yılları arasında emekli olacaklar arasında ortaya çıkacak ciddi maaş farkı kamu çalışanlarını ikilemde bırakıyor. Uzmanlar merak edilen konuyu enine boyuna Ege Telgraf'a değerlendirdi.
Türk-İş Ege Bölge Başkanı Hayrettin Çakmak, ülkemizin ekonomik sıkıntılarına dikkati çekerek, özellikle hayat pahalılığı, yüksek enflasyon, adaletsiz vergi sistemi, işsizlik, güvencesiz çalıştırma ve kayıt dışı istihdam gibi derin toplumsal sorunların altını çizdi. Çakmak, bu koşullar altında emekçilerin her geçen gün daha da zorlandığını ve emeklilik sistemindeki adaletsizliklerin bu yükü daha da ağırlaştırdığını ifade etti. Özellikle emeklilik maaşı hesaplama oranlarındaki çarpıklıkların, emekli olmaya hak kazanmış binlerce çalışanın geleceğini belirsizleştirdiğini vurguladı.
Mevcut hesaplama sisteminin ciddi eşitsizlikler doğurduğunu belirterek, bu yıl emekli olacaklarla gelecek yıl emekli olacaklar arasında maaş açısından büyük farklar oluşacağını belirten Başkan Çakmak, "Bu tablo, yalnızca bireysel ekonomik kayıplara değil, aynı zamanda kamu kurumlarında ciddi bir boşalmaya neden olacaktır" dedi. Kamuda emekli maaşıyla geçinemeyeceğini düşünen binlerce çalışanın mevcut olduğunu hatırlatan Çakmak, bir düzenleme yapılmaması halinde çok sayıda kişinin emekli olacağı uyarısını yaptı. Hayrettin Çakmak, Türk-İş olarak bu haksızlığa dur demek için harekete geçtiklerini ve başkentte büyük bir miting düzenleyeceklerini ifade etti.
SONUNA KADAR BEKLESİNLER
Mevcut hesaplamalara göre bu yıl ile gelecek yıl emekli olacakların maaşları arasında ciddi farkların olacağını vurgulayan sosyal güvenlik uzmanı Necati Çetiner, "Farkın temel kaynağı da enflasyon ve büyüme hızı. 2024 yılında emekli olacakların emekli maaşı hesaplaması; 2023 yılındaki yüzde 4.5’lik gelişme hızı ve yine 2023 yılındaki yüzde 64.77’lik TÜFE’ye göre yapılacak ve buna göre de güncelleme katsayısı 1.6612 olarak uygulanacak. 2024 yılının Ocak ayında emeklilere yüzde 49.25, temmuz ayında da yüzde 24.73 oranında zam yapıldı ve 2024 yılında emeklilere kümülatif olarak yüzde 86.16 zam yapılmış oldu. 2024’ün sonuna kadar emekli olacakların maaş hesabına bu tutar da eklenecek. Özetle; yüzde 4.5’lik gelişme hızı, yüzde 64.77’lik enflasyon ve yüzde 86.16’lık zamma göre emekli maaşı hesaplanacak. Dolayısıyla da maaş yüksek olacak. 2025 yılına bırakanların maaş hesabı nasıl olacak? Tahminlere göre gelişme hızı 2024 yılında yüzde 4 olacak. Enflasyon tahminleri ise yüzde 38 ila yüzde 42 arasında değişiyor. Bu tahminlere göre de 2024 yılında emekli olacaklar ile 2025 yılında emekli olacaklar arasında maaş farkı yüzde 30 ila 36 arasında değişecek. Enflasyon yüzde 38 olursa maaş farkı yüzde 36, enflasyon yüzde 42 olursa maaş farkı yüzde 32 olacak. Enflasyon beklenenden yüksek gelirse aradaki maaş farkı yüzde 26’lara düşecek. Ama ben hükümetin bir çalışma yapacağını düşünüyorum. Sonuçları görmeden emekli dilekçesi vermemek gerekir. Dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan olmasınlar" diye konuştu.
‘ÖNLERİ AÇILSIN’
Emeklilikte sistemsel bir sorunun yaşandığına vurgu yapan 2021 Tüm Emekli Sen MYK üyesi İbrahim Yılmaz, emekli maaşlarıyla geçinmenin günümüz koşullarında imkansız hale geldiğini belirterek, kamu yönetiminde acil bir değişim gerektiğini vurguladı. Yılmaz, "Biz, yaşı ve günü dolan herkesin emekli olmasından yanayız. Özel sektördeki fabrikaların kapanması ve zorlu çalışma şartları nedeniyle çok sayıda genç, kamu kapısında iş bekliyor. Kamu kurumlarından emekli olanların yerini gençlerin alması, istihdamı artıracak ve gençlerin önünü açacaktır. Ancak, emekli maaşları ve emekli haklarıyla ilgili ciddi sorunlar var. Biz emekliler ve emekli sendikası olarak bu haklar için sonuna kadar mücadele edeceğiz" dedi.
‘ONURLU BİR YAŞAM’
Aslında daha onurlu bir yaşam sürme ve uzun yıllar verdikleri emeğin karşılığını alabilme adına mücadele verdiklerini belirten Yılmaz, "Emekli maaşlarının, asgari geçim düzeyine uygun olarak yeniden düzenlenmesini ve enflasyon oranlarına göre daha adil zam yapılmasını istiyoruz. Daha kapsamlı sağlık hizmetlerine ücretsiz ulaşım sağlanmalı. Su ve doğal gaz gibi temel ihtiyaçlardaki yüksek vergi oranları düşürülmeli. Bayramlarda verilen emekli ikramiyelerinin miktarları artırılmalı. Birçok emekli, düşük maaşlar nedeniyle emekli olduktan sonra çalışmaya devam etmek zorunda kalıyor" ifadelerini kullandı.