Eğer düzenli olarak kafeinli içecekler tüketiyorsanız, muhtemelen fazla kafeinin gerginlik hissi yaratabileceğini biliyorsunuzdur. Akşam yemeğinden sonra ikinci bir espresso içtiğinizde, gerginlik hissi kaçınılmazdır. Ancak öğleden sonra içilen bir soya lattesi gerçekten de ruh sağlığınızı etkiliyor olabilir mi? Eğer kaygı ile uğraşıyorsanız, cevap evet olabilir.
"Cleveland Clinic Wooster Şubesi Kadın Sağlığı Merkezi'nde psikolog olan Susan Bowling, PsyD, 'Genel olarak, kafein kaygılı insanlar için genellikle kötü haberdir' diyor. Bu, kahve çekirdeklerinde doğal olarak bulunan güçlü uyarıcının bedensel işlevleri hızlandırarak kaygıyı tetiklemesinden kaynaklanıyor."
Kafein, vücutta kalp atışlarının hızlanması, vücut ısısının artması, nefes almanın hızlanması gibi bir dizi fizyolojik etki yaratarak kaygı belirtilerini taklit edebilir. Bowling, "Psikolojik olarak, zihinsel olarak bunun kaygı olmadığını anlamak zordur çünkü aynı şekilde hissedilir" diyor.
Kafein Kaynaklı Kaygının Belirtileri Nelerdir?
National Library of Medicine'ın verilerine göre, kafein kaynaklı kaygının yaygın belirtileri şunlardır:
Huzursuzluk
Sinirlilik
Baş ağrıları
Aşırı terleme
Uykusuzluk
Mide rahatsızlığı
ABD Gıda ve İlaç Dairesi'ne göre, günde 400 miligramdan fazla kafein tüketimi (yaklaşık dört ila beş fincan kahve) kafeine duyarlı kişilerde anksiyete ve panik atak riskini artırabilir. Bowling, "Kafein, DSM-5 Ruhsal Bozuklukların Tanısal El Kitabı'nda bir alt sınıf olarak listelenen 'kafein kaynaklı anksiyete bozukluğu' kadar güçlü olabilir" diyor.
Ancak, Journal of Caffeine Research'de yayınlanan 2013 tarihli bir araştırma incelemesi, dünya genelinde en çok tüketilen psikoaktif madde olan kafeinin herkes üzerinde aynı etkiyi yapmadığını gösteriyor. Bowling, "Bu, vücudunuzun kafeine nasıl tepki verdiğiyle ilgilidir. Bazı insanlar kafeine karşı daha dayanıklıyken, diğerleri çok daha hassastır. Bu, büyük ölçüde genetik faktörlere bağlıdır" diyor.
Kafein ve Kaygı: Bir Kısır Döngü mü?
Düzenli kafein tüketimi, özellikle kahve içtikten sonra kaygılı hissediyorsanız sizi bir kısır döngüye sokabilir. Bowling, "Bir kişi kaygı atağı geçirebilir, kafein kaynaklı kaygı nedeniyle gece uykusuzluk çekebilir, sabahları düşük enerji seviyesi hissedebilir, ardından uyanık kalmak için kahve içebilir... ve döngü tekrar başlar" diyor.
Kafein Nasıl Azaltılabilir?
Eğer kahvenizin kaynağı kaygı hislerinizde rol oynuyorsa, bunu anlamanın yolları var. Bowling, "Bir hafta boyunca kafein etkisini gözlemleyin. Yudumladığınız her kapuçino veya latte'nin yanı sıra, diğer gizli kafein kaynaklarını da takip edin. Örneğin kafeinsiz kahve (evet, kafeinsiz kahvede bile bir miktar kafein bulunabilir), kola, çikolata, reçetesiz ağrı kesiciler, enerji içecekleri, nane veya atıştırmalıklar" diyor.
Sonraki hafta, diyetinizi ve aktivitelerinizi aynı tutarken tüm kafeini ortadan kaldırmayı deneyin. Bowling, "Kaygıya sahip kişiler genellikle kaygı seviyelerinde iyileşme gözlemleyebilir" diyor.
