Şaşılık bebeklik döneminde yaygın görülen göz sağlığı problemlerinden biridir. Gözlerin aynı açıyla hizalanamadığı bu durumda gözler farklı bir yöne doğru kayabilir. Her iki gözde veya tek bir gözde gelişebilen bu durumda şaşılık gelişen göz içe, dışa, yukarı veya aşağıya doğru kayma gösterebilir. Bebeklerde göz kayması doğuştan sebeplerle gelebildiği gibi çeşitli faktörlerin etkisiyle gelişebilir. Şaşılığa yönelik bir şüphe duyulması halinde bu durum aksatılmadan bir göz hastalıkları uzmanına danışılmalıdır. Erken teşhis ve tedaviyle şaşılık genellikle düzelen bir rahatsızlıktır.
Bebeklerde Göz Kayması Neden Olur?
Göz kayması gelişim sebebi birçok konuyla ilişkili olabilir. Doğuştan gelen göz bozuklukları ve genetik faktörler başta olmak üzere göz kaslarının gelişiminin tamamlanamamış olması da bu soruna neden olabilir. Şaşılık nedenleri aşağıdaki gibi açıklanabilir:
-
Göz kaslarının gelişim düzeyi: Gözler aynı nesneye odaklanırken hizalanmayı göz kasları kontrol eder. Bebeklerde ilk 4 ay göz kası gelişimi devam ederken bazı bebeklerde gelişim yeteri kadar tamamlanmamış olabilir. Bir diğer faktör ise göz kasları arasındaki dengede bozukluk gelişebilir. Bu durum hizalanma problemleri yaratarak şaşılığa neden olabilir.
-
Genetik faktörler: Özellikle anne ve babada şaşılık görülen bebeklerde göz kaymasıyla karşılaşma riski bulunur.
-
Yüksek derecede görme problemleri: Miyop, hipermetrop veya astigmat gibi görme problemleriyle doğan çocuklarda bu problemlerle bağlantılı olarak göz kayması gelişebilir. Beyin daha sağlıklı olan göze sinyal gönderme eğiliminde olduğundan göz kasları gelişiminde aksaklıklar oluşabilir.
-
Göz enfeksiyonları: Bebeklik, çocukluk veya yetişkinlik dönemi fark etmeksizin göz sinir ve kaslarını etkileyen enfeksiyonlar geçirilmesi kayma problemiyle karşılaşılmasına neden olabilir. Özellikle ateşli ve iltihabi hastalıklarda sinirlerde veya kaslarda kalıcı hasar oluşabilir.
-
Göz ve göz çevresinde gelişen travmalar: Doğum sırasında veya gelişim döneminde göz veya göz çevresinde bir travma gerçekleşmesi halinde burada kaslar zedelenebilir. Bu durum da kaymaya neden olabilir.
-
Diğer hastalıklar: Down sendromu gibi bir sendromla doğulması, beyinde veya gözde tümör gelişimi veya beyin fonksiyonlarını etkileyen bir hastalığın söz konusu olması halinde beyin ve göz arasındaki sinir üretimi olumsuz yönde etkilenebilir ve bu durumun sonucunda kayma görülebilir.
Göz Kayması Nasıl Teşhis Edilir?
Bebeklik döneminin ilk bir yılında bebeğin rutin göz muayenesine sokulması önerilir. Yapılacak olan muayene sırasında doktor şaşılığa yönelik bir belirti olup olmadığını fark edebilir. Rutin muayenesi gerçekleşmeyen ve belirti göstermeye başlayan bebeklerin ise süreç ihmal edilmeden bir göz hastalıkları uzmanına götürülmesi gerekir. Gerçekleştirilecek olan muayenede doktor öncelikle göz muayenesi yapar. Bebeğin gözlerini detaylıca inceleyerek göz kayması olup olmadığını değerlendirir, odaklanma yeteneğini ölçecek çeşitli testler yapılır.
Göz reflekslerini ölçmek için refleks testleri ve göz kayması olup olmadığını anlamak için ise çapraz kapama testi uygulanabilir. Elde edilen sonuçlara göre teşhis konulabilir.
Bebeklerde Göz Kayması Tedavisi
Şaşılık tespit edilmesi halinde ihmal edilmeden tedaviye başlanması oldukça önemlidir. Göz kaymasının neden geliştiği ve durumun ciddiyetine göre tedavi planlaması yapılır. Genellikle ilk adım gözlük tedavisine yöneliktir. Özellikle yüksek dereceli kırma problemi olan bebeklerde bu probleme yönelik gözlükler kullanılır. Çoğu vakada kayma giderilebilir. Gözlük tedavisi, göz kaslarının gelişmesi üzerine göz egzersizleri ile desteklenebilir. Ne tür hareketler yapılması gerektiği doktor tarafından gösterilir.
Göz kayması tedavisinde çift görme gibi bir semptomu önlemek adına prizmalı gözlükler tercih edilebilir. Ek olarak göz damlaları kullanılarak şaşılık görülen göz kaslarının daha aktif çalışmasını destekleyecek uygulamalara da başvurulabilir.
Tüm bu tedavi yöntemlerinin işe yaramadığı durumlarda ise cerrahi müdahaleye başvurulur. Gerçekleştirilecek olan şaşılık ameliyatıyla göz kasları üzerinde işlemler yapılarak şaşılığın giderilmesi sağlanır.
Bebeğinizin göz kaymasına yönelik bir belirti göstermesi halinde çocuk göz hastalıkları alanında uzmanlaşmış bir hekime danışmanız oldukça önemlidir. Bu sayede şaşılık nedeniyle gelişebilecek komplikasyon riskini azaltabilir ve çocuğunuzun göz sağlığı gelişimini destekleyebilirsiniz.