Diyarbakır’ın UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan Amida Höyük’te yürütülen kazılarda, tarihi bir keşif yapıldı. Kazılar sırasında ortaya çıkan "Çanakkale Savaşı" rozeti, bölgedeki ilk Osmanlı dönemi rozet örneği olarak dikkat çekiyor. Prof. Dr. İrfan Yıldız’ın başkanlığındaki Dicle Üniversitesi ekibi tarafından yürütülen kazı çalışmaları, höyüğün binlerce yıllık geçmişine ışık tutuyor.
Amida Höyük, farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir yerleşim alanı olarak, Hurri-Mitanniler’den Osmanlı İmparatorluğu'na kadar birçok kültüre ait kalıntıları barındırıyor. 2018 yılında başlayan kazılarda şimdiye kadar 1800 yıllık su kanalları, kalorifer sistemleri, I. Dünya Savaşı’ndan kalma el bombaları ve 800 yıllık mermer parçaları gibi önemli buluntulara rastlanmıştı. Bu yılki kazılar ise Artuklu Sarayı'nın kabul salonunun güneyindeki odalar ve Kral Yolu civarındaki alanlarda devam ediyor.
Kazıların en son buluntusu, Çanakkale Savaşı’na ait bir rozet oldu. Prof. Dr. Yıldız, bu rozetin Osmanlı dönemine ait olduğunu ve güncel tarihi veriler sunduğu için büyük önem taşıdığını belirtti. Rozet, 1. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Kara ve Deniz Savaşları’na katılan gazilere verilen nadir bir ödül parçası. Bu özgün rozetin, hem tarihi hem de yerel anlamda büyük bir öneme sahip olduğu vurgulandı.
Rozet, 4.2 cm uzunluğunda, 2.7 cm genişliğinde ve 6 gram ağırlığında olup, ön yüzünde Çanakkale Boğazı'nı bekleyen Osmanlı askerlerini ve gökyüzünde bayrağı temsil eden parlayan ay ve yıldızı tasvir ediyor. Ayrıca, rozetin alt kısmında "Çanakkale Savaşı Yadigarı" ibaresi yer alırken, sağında ve solunda savaşın tarihiyle ilgili bilgiler bulunuyor. Prof. Dr. Yıldız, bu buluntunun Diyarbekir şehrinin, yani günümüz Diyarbakır’ının Çanakkale Savaşına verdiği desteği gösterdiğini ve şehrin bu kurtuluş mücadelesindeki rolünü hatırlattığını belirtti.
