Kan grupları, kırmızı kan hücrelerinin yüzeyindeki zengin kimyasal çeşitliliği temsil eder. En bilinen gruplar arasında A, B, AB ve O bulunur. Her bir kan grubunun altında, genlerdeki mutasyonlardan kaynaklanan ince farklılıklar mevcuttur.
YENİ ÇALIŞMANIN BULGULARI
2022 yılında yayınlanan bir çalışmada, A1 alt grubuna ait gen ile erken başlangıçlı felç arasında net bir ilişki tespit edildi. Araştırmada, yaklaşık 17.000 felçli ve 600.000 sağlıklı kontrol grubundan veri toplandı. Katılımcılar 18 ila 59 yaşları arasındaydı. Genom çapında yapılan aramalar, erken felç riski ile ilişkili iki yer belirledi; bunlardan biri kan grubu genlerinin bulunduğu noktayla çakışıyordu.
A grubu varyasyonunu kodlayan kişilerin, diğer kan gruplarına sahip bireylerle karşılaştırıldığında, 60 yaşından önce felç geçirme olasılığının %16 daha yüksek olduğu saptandı. O1 grubu genine sahip olanların ise felç riski %12 daha düşüktü. Ancak, araştırmacılar A kan grubuna sahip kişilerde felç riskinin düşük olduğunu ve bu nedenle ekstra bir tarama yapılmasına gerek olmadığını vurguladı.
FELÇİN MEKANİZMASI
Maryland Üniversitesi'nden vasküler nörolog Steven Kittner, “A kan grubunun neden daha yüksek risk taşıdığını hâlâ bilmiyoruz. Ancak bunun muhtemelen kan pıhtılaşma faktörleriyle ilgili olduğunu düşünüyoruz,” dedi.
ABD'DE FELÇ RİSKİ
Her yıl ABD'de yaklaşık 800.000 kişi felç geçiriyor; bu olayların çoğu, 65 yaş ve üzeri kişilerde meydana geliyor. Çalışmada yer alan kişilerin yalnızca %35'i Avrupalı olmayan kökenlerden oluşuyordu. Daha çeşitli örneklemler ile yapılacak gelecekteki çalışmalar, bu bulguların önemini açıklığa kavuşturabilir.
YAŞ GRUPLARI ÜZERİNDEKİ ETKİ
Çalışmanın önemli bulgularından biri, 60 yaşından önce felç geçiren kişilerle 60 yaşından sonra felç geçirenler arasındaki farklardır. Araştırmacılar, A kan grubunun felç riskinin arttığını ancak geç başlangıçlı felç grubunda bu riskin önemsiz hale geldiğini tespit etti.
B KAN GRUBUNUN RİSKİ
Araştırmada, B kan grubuna sahip kişilerin de, yaşları ne olursa olsun, felç geçirme olasılıklarının yaklaşık %11 daha fazla olduğu belirlendi. Daha önce yapılan çalışmalar, ABO lokusunun kan akışını kısıtlayan koroner arter kalsifikasyonu ve kalp kriziyle ilişkili olduğunu göstermişti.
Bu çalışma, felçle ilgili genetik faktörlerin anlaşılması ve potansiyel önleme stratejilerinin geliştirilmesi açısından önemli bulgular sunmaktadır. (Neurology dergisinde yayınlanmıştır.)