İrem Buse KIRKKAYALI- EGE TELGRAF / Yeni yıl beraberinde umutları da getirerek kapımızı çaldı. Kimileri için kariyer, kimileri için aşk ya da sağlık dilekleri ön plandayken, her kültürün yeni yılı karşılamak için kendine özgü gelenekleri bulunuyor. 1893 yılında İspanya’da başlayıp günümüze kadar ulaşan "12 üzüm geleneği" de bu geleneklerden biri. Bu ritüelde her üzüm yılın bir ayını temsil ederken, her ay için farklı dileklerde bulunmanız gerekiyor. Gece yarısından önce hazırlanan üzümleri, saat 12’yi vurduğunda her gong sesiyle bir tane yemelisiniz. Bu ritüelin yeni yılda dileklerin kabul olacağına inanılıyor.
‘TALEBE GÖRE ÜZÜM’
Bu geleneği duyduktan sonra manavlarda üzüm bulunup bulunmadığını, fiyatlarını ve bu geleneğin bilinirliğini araştırdık. Birçok manava danıştıktan sonra Şirinyer İzban’ın karşı çaprazında bulunan Aydın Kardeşler Halk Pazarı ile görüştük. Ortaklarından biri olan Yusuf Aydın, “Bu geleneği daha önce duymamıştım ama mevsimi olmamasına rağmen üzümü soranlar oluyor. Hatta bazı müşterilerimiz mor değil yeşil üzüm diye direkt soruyor. Şu an üzümün kilosu 150TL olduğu için talebe göre getiriyoruz. Hatta getirdiğimiz üzümlerden son salkımı bu akşam sattık. Bu türlü gelenekler mevsimi olmadığında satışı artırabiliyor bizde yeni gelenekler öğreniyoruz” diye konuştu.
12 ÜZÜM YEME GELENEĞİ NEREDEN GELİYOR?
Üzümler, bolluk ve bereketin simgesi olarak kabul edilir. Bu ritüel, yalnızca geleneksel bir uygulama değil, aynı zamanda yeni yıl için umut ve yenilik arayışını da simgeler. Pek çok kişi, 12 üzümün her birini yemeye başladığında, geçmiş yılın olumsuzluklarından arınarak, yeni yılı daha mutlu ve sağlıklı geçirebilme arzusunu taşır.
BİR UMUT, BİR YENİLİK
Her bir üzüm, yılın 12 ayında gerçekleşmesini dilediğiniz bir olayı veya temenniyi simgeliyor. Yani, saat tam 12'yi gösterdiğinde, her saniyede bir üzüm yemeli ve bu esnada bir dilek tutmalısınız. Yıl boyunca gerçekleşmesini istediğiniz 12 dileği simgeleyen üzüm ritüeli, insanların yeni yıla umutla başlamasını sağlayan bir gelenek olarak kabul ediliyor.
DÜNYADA NERELERDE UYGULANIYOR?
İspanya'dan dünyaya yayılan bu gelenek, özellikle Latin Amerika ülkelerinde büyük ilgi görüyor. Meksika, Arjantin ve Şili gibi ülkelerde de yılbaşı gecesinde 12 üzüm yeme geleneği yaygındır. Türkiye'de ise çok fazla bilinen bir gelenek olmasa da, bazı şehirlerde ve özellikle yurt dışındaki Türkler arasında bu ritüel yapılmaktadır. Son yıllarda sosyal medyada başlatılan bu akım viralleşti, pek çok kişi yılbaşında masanın altına girerek üzümleri yediği anları hesaplarında paylaşarak bu akıma ortak oldu.
12 saniye boyunca 12 üzüm yemek, hem eğlenceli hem de anlamlı bir yılbaşı alışkanlığı olarak, farklı kültürlerde kutlanmaya devam ediyor.
