Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, icra takibindeki alacaklılar için önemli bir karara imza attı. Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararını göz önünde bulunduran Yargıtay, sıra cetveline itiraz durumunda oluşan nema gelirlerinin alacaklı hak sahiplerine ödenmesi gerektiğine hükmetti.
İçtihat Bülteni Uygulaması’ndan edinilen bilgilere göre, bir alacaklı vekili, icra dosyasına yatırılan paranın paylaştırılmasına dair sıra cetvelinin kesinleşmesinin ardından, müvekkiline düşen payın nema geliriyle birlikte ödenmesi talebini sundu. Ancak, bu talep müdürlük tarafından kısmen reddedildi. Gerçek Gündem'deki habere göre; alacaklı vekili, Hazine’ye ödenen nema gelirinin alacaklıya ödenmesi gerektiğini savunarak, müdürlük işleminin iptal edilmesini istedi.
İLK DERECE VE BÖLGE MAHKEMESİ KARARLARI
İlk Derece Mahkemesi, yapılan işlemlerin yasal bir dayanağı olmadığı gerekçesiyle şikayeti reddetti. Bölge Adliye Mahkemesi ise, Harçlar Kanunu’nun 36/1. maddesini dikkate alarak bu kararı onadı.
YARGITAY’DAN EMSAL KARAR
Ancak, Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, temyiz başvurusu sonrasında, sıra cetveline itiraz durumunda elde edilen nema gelirlerinin Hazine’ye değil, hak sahiplerine ödenmesi gerektiğine karar verdi. Yargıtay, Anayasa Mahkemesi’nin verdiği iptal kararını dikkate alarak, alacaklıların hak sahipleri olduğunu vurguladı ve içtihatlarında önemli bir değişikliğe gitti.
Emsal teşkil eden kararla ilgili şu ifadeler yer aldı:
“492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 36. maddesinin birinci fıkrası, “mahkemeler hakimler; Cumhuriyet Savcıları ve icra iflas daireleri tarafından adlî ve idari işlemlerle takip işlemlerinden dolayı herhangi bir sebeple alınmış olan paraların bankaya yatırılması halinde bu paralara ait faiz, ikramiye ve sair menfaatleri Devlete aittir.”, ikinci fıkrası ise, “Şüyuun giderilmesi neticesinde hasıl olan para ve tereke paraları ile kısıtlı veya gaip adına bankaya yatırılan paralar yukarıdaki fıkra hükmünden müstesnadır.” hükmünü amir iken, söz konusu iki düzenleme de, Anayasa Mahkemesinin 04.5.2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 05.4.2023 tarih ve 2023/48 E. - 2023/72 K. sayılı kararı ile, anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmiştir. Daire içtihatları, İİK’nın 140 vd. maddelerinde sıra cetveline itiraz edilmesi halinde icra müdürlüğünce alacaklılara ödenmeyen paranın nemalandırılacağına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı ancak yine de sıra cetveline itiraz edilmesi nedeniyle alacaklıya ödenmeyen paranın icra müdürünce banka hesabına yatırılması sonucu elde edilen faiz geliri varsa, alacaklıya ödenmesinin yasal dayanağı olmayıp, nemalandırma sonucu elde edilen paranın Hazineye ait olduğu yönünde iken, kararın dayanağı olan Harçlar Kanunu’nun 36. maddesinin birinci ve ikinci fıkralarının Anayasaya aykırı olduğundan bahisle iptali nedeniyle, oluşan bir nema geliri varsa bunun hak sahiplerine ödeneceği yönünde görüş değişikliğine gidilmiştir. Buna göre, her ne kadar İlk Derece ve Bölge Adliye Mahkemelerinin karar tarihlerinde söz konusu kanun hükmü iptal edilmemiş olup yürürlükte olduğundan, kararlar Dairenin eski içtihatları gereğince yerinde ise de; şikayete konu müdürlük kararının dayanağı olan kanuni düzenlemenin, temyiz incelemesi aşamasında, 04.5.2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 05.4.2023 tarih ve 2023/48 E. - 2023/72 K. sayılı Anayasa Mahkemesi kararı ile iptal edilmesi nedeniyle, verilen iptal kararının henüz kesinleşmemiş eldeki şikayette uygulanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Hal böyle olunca; İlk Derece Mahkemesince şikayetin kabulü ile şikayete konu müdürlük kararındaki nema tutarının Hazineye irat kaydına dair kısmının iptaline karar verilmesi gerektiğinden, Bölge Adliye Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararı bozulmuştur.”