1 Ocak 2025 itibariyle, Hollanda'da süresiz oturma izni talebinde bulunan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, dil ve kültür konusunda zorunlu uyum sınavına tabi tutulacak. Hollanda hükümeti, bu düzenlemenin gerekçeleri arasında Türk vatandaşlarının yeterli uyumu sağlayamamasını ve 15 Temmuz darbe girişimini gösterdi.
Uyum Sınavı Zorunluluğu
Hollanda Göç ve Vatandaşlık Dairesi (IND), yeni düzenleme ile süresiz oturma izni başvurusu yapan Türkiye vatandaşlarının dil ve kültür sınavına gireceğini açıkladı. Sınavı geçemeyenler süresiz oturma izni alamayacak. Dönemin Sosyal İşler Bakanı Wouter Koolmees, bazı Türk vatandaşlarının Hollandaca konusunda sorun yaşadığını ve bu nedenle toplumda uyum sağlamakta zorlandıklarını belirterek, sınav zorunluluğunu savundu.
Tepkiler ve Hukuki Mücadele
Hollanda’daki Türkiye kökenli örgütler ve göç uzmanı avukat İsmet Özkara, Türkiye-AB Ortaklık Anlaşması uyarınca bu düzenlemenin mümkün olmadığını belirterek karara tepki gösterdi. Özkara, düzenlemenin yasalara aykırı olduğunu ve yargıya taşınacağını söyledi. Daha önce bu konuda Hollanda aleyhine açılan üç davanın Türk vatandaşları lehine sonuçlandığını ve onay aşamasında olduğunu belirtti.
Düzenlemenin Detayları ve Hak Kaybı Riski
Hollanda hükümeti, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının uyumunu artırmayı amaçladıklarını ve darbe girişimi sonrası artan sığınmacı akını nedeniyle bu kararı aldıklarını belirtti. Uyum sınavını geçemeyen Türk vatandaşlarına süresiz oturma izni verilmeyecek, bunun yerine 3-5 yılda bir yenilenmesi gereken farklı bir oturum izni verilecek. Bu durum, Türk vatandaşlarının kalıcı iş sözleşmesi, kredi ve konut edinme gibi haklardan mahrum kalmasına neden olacak.
Hukuki ve Siyasi Adımlar
Avukat İsmet Özkara, Türkiye-AB Ortaklık Anlaşması’nın tek taraflı olarak yürürlükten kaldırılamayacağını vurguladı ve 1 Ocak 2025’te yürürlüğe girecek düzenleme için yasal yollara başvuracaklarını belirtti. Hollanda Türkler İçin Danışma Kurulu (IOT) Başkanı Zeki Baran da bu düzenlemenin 1963 Ankara Anlaşması’nın ihlali anlamına geldiğini söyledi. Baran, Türkiye’nin bu uygulama karşısında sessiz kalmaması gerektiğini savundu.
Hollanda’daki Türkiye kökenli örgütler ve hukukçular, yeni düzenlemeye karşı imza kampanyaları ve bireysel davalarla mücadele edeceklerini açıkladı. Avrupa Komisyonu’na şikayette bulunmayı planlayan avukat Özkara, bu düzenlemenin yürürlüğe girmemesi için gerekli tüm yasal adımları atacaklarını ifade etti.