Trabzon'un Sürmene ilçesine bağlı Dirlik Mahallesi'nde bulunan tarihi Cida Kilisesi, köklü bir geçmişe sahip. Bölgedeki Rumlar tarafından dini ibadet amacıyla inşa edilen bu kilise, mübadele döneminin ardından camiye dönüştürülerek yaklaşık bir asırdır cami olarak kullanılmaktadır. Tarihi yapının camiye dönüşüm süreci, yerel halk için önemli bir dönüşüm anlamına gelirken, cami günümüzde de ilgi görmeye devam ediyor.
Son yıllarda Fener Rum Patriği Bartholomeos'un ziyaret ettiği cami, yabancı turistlerin de ilgisini çeken bir mekan haline gelmiş durumda. Ancak Dirlik Mahallesi Cami İmamı Aydın Kızıltaş, 10 yıl öncesine kadar Rum vatandaşların yoğun olarak ziyaret ettiği caminin, son yıllarda bu yoğunluğu kaybettiğini belirtti. İmam Kızıltaş, caminin tarihçesi hakkında şu bilgileri verdi: “2014 yılından beri bu camide görev yapıyorum. Mübadele sonrası bölgeden ayrılan Ruslardan sonra cami olmaması nedeniyle, mevcut kilise camiye dönüştürüldü. 1924-1925 yıllarından itibaren cami olarak kullanılmaya başlanan bu yapı, günümüze kadar cami olarak hizmet vermektedir. Yaz aylarında cemaat sayısı artarken, kışın çoğu kişi İstanbul’a gitmektedir. 2014-2015 yıllarında yabancı turistler buraya yoğun ilgi gösteriyordu, ancak bu ilgi zamanla azaldı. Özellikle Rumlar, ibadetlerini arka taraftaki özel alanlarda gerçekleştiriyorlar.”
Cami cemaatlerinden Recep Durmuş, yapının zaman zaman restore edildiğini belirterek şunları ifade etti: “Doğma büyüme bu mahallede oturuyorum. 1924 yılında Rumların bölgeden ayrılmasının ardından kilise camiye dönüştürüldü. Kilisenin çan kulesi yıkıldı çünkü caminin kilise görüntüsü oluşturduğu için uygun görülmedi. Önceden Rumlar buraya sıkça gelirken, son zamanlarda bu ziyaretler azaldı. Caminin bakımı ve restorasyonları düzenli olarak yapılıyor, fakat bakım süreçleri tamamlanmış değil.”
