Genel Kurulda, 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifinin 14, 15, ve 16. maddeleri görüşüldü.
İYİ Parti Ankara Milletvekili Ahmet Eşref Fakıbaba, Türkiye'nin ekonomisinin son 3 yıldır gerilediğini söyledi. Fakıbaba, vatandaşın 2002 yılında aldığı asgari ücretle 7 çeyrek altın alabildiğini ancak 2023 yılında alınan asgari ücretle sadece 3,5 çeyrek altın alabildiğini ifade etti. Fakıbaba, Türkiye'de üç harfli market zincirleri nedeniyle küçük esnafın bittiğini savundu.
MHP Antalya Milletvekili Hilmi Durgun da Türkiye'nin önemli bir tarım ülkesi olduğunu, lisanslı depoculuk sisteminin geliştirilmesi gerektiğini kaydetti.
Üreticilerin en kısa zincirle pazara ulaşmasının önemine işaret eden Durgun, üreticilerin daha çok kazanmasının, tüketicilerin daha ucuza gıda temininin sağlanmasını istedi. Durgun, gıda sevk zincirinde fiyatların maliyet kaynaklı olmayan, kontrolsüz yükselişinin önüne geçecek mekanizmalar oluşturularak tarladan sofraya tüm süreçlerin kontrol edilmesinin gerektiğini de sözlerine ekledi.
DEM Parti Batman Milletvekili Mehmet Rüştü Tiryaki, milletvekili olarak 6. bütçeye katıldığını, teknik alandaki değişiklikler dışında bu bütçenin de diğer bütçelerden hiçbir farkının olmadığını, daha önce olduğu gibi bu yıl da muhalefetin önerilerinin dikkate alınmadığını savundu.
Tiryaki, eğitim, adalet ve ekonomi konusunda, Türkiye'nin durumuna ilişkin eleştirilerde bulundu.
"Kara bir leke olarak kalacak"
AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Mevlüt Kurt, Genel Kurulda AK Parti, MHP, İYİ Parti ve Saadet Partisinin, Irak'ın kuzeyinde 12 askerin şehit olduğu terör saldırılarıyla ilgili yayımladığı ortak bildiriyi hatırlattı. İki siyasi partinin grup başkanvekillerinin bildiriye imza atmaktan imtina ettiğini belirten Kurt, "Bu bildiriye imza atmayanlar, tarih önünde kara bir leke olarak kalacaktır." dedi.
DEM Parti Grup Başkanvekili Hakkı Saruhan Oluç da bildiriyi imzalamama nedenlerini anlattıklarını, "kara leke" sözünü kabul etmediklerini söyledi.
CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, yerinden söz alarak, partisinin 12 askerin şehit olduğu hain terör saldırısıyla ilgili açıklamalarda bulunduğunu kaydetti.
Başarır, "Bizim tarihimize bakmak istiyorlarsa, üçüncü Genel Başkanımız Sayın Bülent Ecevit, bu terör örgütünün başındaki haini İmralı'ya attı ve yargılanmasını sağladı. Onunla görüşen, iş çeviren parti de sağda oturan AKP Grubu'dur. Bize hiç kimse milliyetçilik dersi vermesin." diye konuştu.
Partisinin bu konudaki bildirisinde de 4 partinin imzaladığı bildiride de sorun olmadığını ifade eden Başarır, "Ama oradaki sorun bu partiler değil, sağdaki AKP'dir; terörü yaratan, bu ülkeyi bu hale getiren bu partiyle ortak imza atmak istemiyoruz." dedi.
"Terörü lanetlemeyenlerin bu parlamentoda işi yok"
Saadet Partisi Antalya Milletvekili Serap Yazıcı Özbudun, Irak'ın kuzeyinde şehit olan 12 askeri rahmetle andı; ailelerine, sevenlerine ve bütün Türkiye'ye başsağlığı diledi. Özbudun, Genel Kurulun bugünkü görüşmelerinde milletvekillerinin alkışlamaması önerisinde de bulundu.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin ardından bakanların "karar verici aktörler" olmadığını savunan Özbudun, "Ülke düzeyinde alınan bütün kararlar yani biz 85 milyonun kaderini tayin eden bütün kararlar tek bir kişi tarafından alınmaktadır. Bu ise yönetimde keyfiliğe yol açmaktadır ve TBMM'nin frenleyici ve dengeleyici yetkilerinden yoksun olması, bu mutlak keyfiyetin hangi sınırlara ulaştığını bize göstermektedir." ifadelerini kullandı.
İYİ Parti İstanbul Milletvekili Nimet Özdemir, gelişmiş hiçbir ülke parlamentosunda binlerce kişinin katili olan canilere özgürlük istenemeyeceğini, istemeye kalkanların ise güneş yüzü dahi göremeyeceğini belirterek, "Bu duruma kayıtsız kalınması vatanseverlerin kanına dokunuyor. Terörü kınayıp lanetlemeyenlerin, terörle arasına mesafe koyamayanların bu parlamentoda işi yoktur. Türk milletinin bizden asıl beklentisi budur." dedi.
Şahsı adına söz alan Demokrat Parti İstanbul Milletvekili Cemal Enginyurt, 12 vatan evladının şehit olması nedeniyle milli yas ilan edilmemesini eleştirdi. Sözleşmeli vatan görevi olamayacağını söyleyen Enginyurt, "Kuzey Irak'ta karlı bir havada kancıkça bir pusuda şehit olmayı kendisine yakıştırdığımız insanları Ankara'da orduevlerine almıyoruz. Vicdanlarımız sızlamıyor mu, kalplerimiz bu kadar mı karardı?" diye konuştu.
Enginyurt, öte yandan terörle mücadele sırasında bazı uzuvlarını kaybeden 20 bin güvenlik personeli bulunduğunu anlatarak, "Sakatlanmaları yüzde 40'ın altında diye gazi sayılmadılar. Vatan için can vermeyi göze aldıklarından kurşun yemişler, şarapnel parçasıyla yaralanmışlar; MHP'nin, İYİ Partinin ve Demokrat Partinin kanun teklifi var, 'Gazi sayalım.' diyoruz ama hala görmezden gelip nutuk atılıyor." ifadelerini kullandı.
TBMM'de dört partinin imzasının yer aldığı bildiriye işaret eden Enginyurt, partisi ile DEVA Partisi'nin bu konuda görmezden gelindiğini de söyledi.
"Türkiye'nin savunması Gazze'den başlar"
Saadet Partisi İstanbul Milletvekili Mustafa Kaya, üçüncü dünya savaşının çoktan başladığını iddia etti. Terör örgütlerinin de üçüncü dünya savaşının bir parçası olduğunu dile getiren Kaya, "Terör örgütlerinin ana görevi, bulundukları bölgelerde gücü elinde bulunduranların hareket alanlarını genişletmektir. PKK terör örgütünün de yapmaya çalıştığı şey, bölgedeki dengeleri küresel güçlerin hedeflediği noktaya taşımaktır." diye konuştu.
"Türkiye'nin savunması Gazze'den başlar" diyen Kaya, "Gazze'ye kendi topraklarımız gibi bakmamız gerekiyor. Bu bölgede eğer aktif rol almak istiyorsak sınırlarımızın güvenliğinin dışarıda başladığını bilmemiz gerekiyor. Sınırlarımızın Saraybosna, Tahran, Kahire, Şam, Bağdat ve Bakü'den başladığını bilerek hareket etmek durumundayız. Günü kurtarma çabası nafiledir, günü kurtarmaktan ziyade geleceği kurtarmamız gerekir." ifadelerini kullandı.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, bu bütçe görüşmelerinin verimli olmadığını, hükümet ve bakanların özeleştiri yapmadığını, denetim görevi olan muhalefetin önerilerinin dikkate alınmadığını söyledi.
Asgari ücret tartışmalarına değinen Usta, "Açlık sınırının altında bir ücreti kabul etmek mümkün değil. Asgari ücretin yılda iki defa belirlenmesi gerekir. Aradaki refah kaybının da telefi edilmesi lazım.12 ay boyunca açlık sınırının üzerinde kalan bir asgari ücreti çalışanlarımıza verilmesini istiyoruz." dedi.
MHP İstanbul Milletvekili Feti Yıldız, Türkiye'nin demokrasisini daha fazla güçlendirmek için anayasa başta olmak üzere yasal ve idari düzenlemeleri gerekli gördüklerini kaydetti.
Daha önce 100 maddelik anayasa önerilerini açıkladığını hatırlatan Yıldız, "Türkiye, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne uygun milli ve manevi değerlerden ilham alan, bize özgü yeni bir anayasaya kavuşmalıdır. Bu milletimize ve gelecek nesillere karşı ertelenmeyecek bir görevdir. Türkiye'nin yakaladığı siyasi istikrar, demokrasi tecrübesi ve tüm toplumsal kesimlerin yaklaşımı yeni bir anayasa yapmaya uygundur." şeklinde konuştu.
Yıldız, siyasetin ahlaki değerlere dayanması, siyasi partilerin gelir kaynakları ve harcamalarının etkin bir şekilde denetlenmesi gerektiğini belirtti.
Milletvekili dokunulmazlığının kamuoyunun kabul edeceği makul esaslara bağlanmasını isteyen Yıldız, "Milletvekillerinin işlediği suçlar nedeniyle hazırlanan ve Karma Komisyonda bekletilen fezlekelerin gündeme alınıp sonuçlandırılması gerekir." ifadelerini kullandı.
Yıldız, bazı kamuoyu araştırma firmalarının manipülasyon yaptığını, "araştırma" adı altında kamuoyunu olumlu veya olumsuz etkilemek için gerçek dışı bilgiler paylaşan bu firmaların sorumlularına caydırıcı yaptırımlar getirilmesi gerektiğini kaydetti.
DEM Partisi Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren, hiç kimsenin kayyımlar kadar Diyarbakır'a zarar vermediğini iddia ederek, "Kayyımlar, belediyelere ait taşınmazları değerinin çok altında ya satıyor ya da kiralıyor. İhalelerde hukuksuzluklar yapılıyor." dedi.
"ABD'nin amacı kaos oluşturmak"
AK Parti Ordu Milletvekili İbrahim Ufuk Kaynak, terör örgütü PKK'nın eylemlerine dikkati çekerek, şöyle konuştu:
"Bu tür terör eylemlerinin başı, sonu ve ortası hepsi ABD'dir. Yeryüzünde hiçbir terör örgütü, ABD'nin silahı olmadan bir gün bile yaşayamaz. ABD'nin amacı kaos oluşturmaktır. Çünkü kaos çıkararak ülkeleri kontrol altında bulunduruyor. ABD'nin kaos oluşturmak istediği en önemli ülkelerden birisi Türkiye'dir. Çünkü Türkiye dinamik bir devlettir. Çünkü dinamik ülkeler ayağa kalktığında çevresindeki diğer ülkeleri de etkileyecek ülkelerdir. Dinamik ülkelerin en önemli özelliği imparatorluk geçmişlerinin olmasıdır. İmparatorluk aklı olan ülkelerin tekrar geri gelme kabiliyetleri var. Herhangi bir ülkenin büyümesinden her yıl yüzde 3 kesmek istiyorsanız terör örgütünü o ülkeye bela edebilirsiniz."
İYİ Parti Bursa Milletvekili Hasan Toktaş, terör örgütü PKK'nın saldırılarına işaret ederek, TBMM kürsüsünden Türkçe dışında başka dillerde hitap edilmesini eleştirdi.
Toktaş, "Bu kürsüde Kürtçe terör propagandası yapılsın diye mi 'sayın Öcalan' denilsin diye mi askerler şehit oldu? Bu konuda herkes üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeli. Terörü ve teröristi açıkça övmek suç değil mi? Genel Kurulda ana dili farklı olan herkes, kendi diliyle konuşursa nasıl olur?" dedi.
Genel Kurulda, 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'nin maddelerinin görüşmelerinin tamamlanmasının ardından 2022 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi'nin maddelerinin görüşmelerine geçildi.
