Sivrisineklerle yayılan hastalıklarla mücadelede önemli bir buluşa imza atıldı. ABD'nin California Santa Barbara Üniversitesi'nden bilim insanları, erkek sivrisineklerin duyma yetisini kaybetmesinin, sarıhumma, sıtma ve Zika virüsü gibi hastalıkların yayılmasını engelleme potansiyeli taşıdığını açıkladı.
Yılda yüz milyonlarca insanı etkileyen bu hastalıkların yayılmasında en büyük rolü oynayan Aedes aegypti türü sivrisineklerin çiftleşme alışkanlıkları üzerine yapılan araştırmalar, bu canlıların duyma yetilerini kaybetmelerinin çiftleşme kabiliyetini ortadan kaldırdığını ortaya koydu.
Sivrisinekler, eşlerini bulmak için kanat çırpma seslerinden faydalanırlar. Ancak yapılan deneylerde, araştırmacılar bu sivrisineklerin işitme duyusunu kaybettiklerinde, erkeklerin dişi sivrisineklerle çiftleşme ve üreme işlevlerini kaybettiklerini gözlemlediler. Bu, duyma yetisini yitiren erkek sivrisineklerin, sivrisinek popülasyonunun çoğalmasını engelleyebileceği anlamına geliyor.
Duyma Kaybı, Sineklerle Bulaşan Hastalıkların Yayılmasını Engelleyebilir
Araştırmanın bir diğer önemli bulgusu, duyma yetisini kaybeden erkek sivrisineklerin, dişi sivrisineklerin çiftleşme davranışlarına katılamadığını gösteriyor. Bunun sonucunda, virüsü taşıyan dişi sivrisineklerin sayısı azalacak ve bu da sarıhumma, Zika ve sıtma gibi hastalıkların yayılma riskini önemli ölçüde düşürebilir.
Almanya Oldenburg Üniversitesi’nden Dr. Joerg Albert, bu araştırmanın, işitmenin sivrisinek üremesi için yalnızca önemli değil, aynı zamanda zorunlu bir faktör olduğunu kanıtladığını belirtti. Albert, bu tür araştırmaların hastalıkları taşıyan sivrisineklerin popülasyonlarını kontrol altına almanın ve virüslerin yayılmasını engellemenin yeni bir yolu olabileceğini vurguladı.
Gelişen Teknolojilerle Daha Etkili Çözümler
Bilim insanları, bu yeni bulgular ışığında, genetik mühendislik ve biyoteknoloji yöntemleriyle sivrisineklerin duyma yetilerini kasıtlı olarak kaybettirmenin, gelecekte hastalıkların yayılmasını engellemek için etkili bir yöntem olabileceğini değerlendiriyor. CRISPR-Cas9 genom düzenleme teknolojisi kullanılarak yapılan bu çalışma, biyolojik mühendislikteki ilerlemelerle birlikte, sıtma, Zika ve sarıhumma gibi tehlikeli hastalıkların önlenmesinde önemli bir adım olabilir.
