Tuğçe GÜLER- EGE TELGRAF/ Van Kalesi’nde bulunan Kserkses Yazıtı, Ahameniş İmparatorluğu’nun ünlü kralı I. Serhas tarafından kaleme alınmıştır. M.Ö. 486-465 yılları arasında yazıldığı bilinen bu yazıt, tarihin önemli belgeleri arasında yer alır. Kserkses Yazıtı, Eski Farsça, Elamca ve Akadca dillerinde yazılmış olup, her üç dilde de benzer anlamlar taşır. Yazıt, Van Kalesi'nin güney yamacında yer alan bir kaya üzerine işlenmiştir.
Yazıtın İçeriği ve Anlamı
Yazıt, yüce tanrı Ahura Mazda’ya olan inancı ve minnettarlığı dile getirmektedir. Kserkses, Ahura Mazda’nın yarattığı dünyayı ve insana sunulan mutluluğu vurgularken, kendisinin de bu evrendeki krallığına nasıl layık görüldüğünü ifade eder. Türkçeye çevirisi ise şöyledir:
“Yüce Ahura Mazda, tanrıların en büyüğüdür. O, Yer’i yarattı, Gök’ü yarattı, İnsan’ı yarattı, insan için mutluluğu yarattı. O, geçerli tek bir kanun altında yönetilsinler diye Kserkses’i kral yaptı…”
Bu ifadeler, Kserkses’in hükümdarlığına ve inancına dair derin bir bakış sunar.
Tarihi Önemi
Kserkses Yazıtı, sadece bir hükümdarın kendisini tanıttığı bir belge olmanın ötesinde, Perslerin Anadolu topraklarındaki varlığını ve etkilerini anlatan önemli bir tarih kaynağıdır. Bu yazıt, Ahameniş İmparatorluğu’nun Anadolu’daki kültürel ve siyasi etkilerini anlamak açısından büyük önem taşır. Kserkses’in babası Kral Darius’un başarılarına ve Ahura Mazda’ya olan saygısına da dikkat çeker. Kserkses, babası Darius’un çalışmalarına atıfta bulunarak, bu yazıtın yazılması için gerekli olan emri vermiştir.
Kültürel Değeri
Kserkses Yazıtı, Pers uygarlığının İran dışındaki tek duvar yazıtı olma özelliğini taşır. Bu durum, yazıtı tarihsel ve kültürel olarak önemli kılar. Günümüzde ziyaretçiler, Van Kalesi’nde bu eşsiz tarihi eseri görme şansına sahip olmakta ve bölgenin tarihine tanıklık etmektedir.
Van Kalesi'ndeki Kserkses Yazıtı, hem tarihi hem de kültürel anlamda büyük bir değere sahiptir. Perslerin Anadolu’daki etkilerini ortaya koyan bu yazıt, tarih meraklıları için önemli bir keşif noktasıdır. Ahura Mazda’ya olan inanç ve krallığın ifadesi, antik dönemlere ışık tutan bu eserde yaşam bulmaktadır. Ziyaretçiler, bu eşsiz yazıtı görerek tarih boyunca süregeldiği gibi günümüzde de kültürel mirasın bir parçası olduğunu anlayabilirler.