Amasya'da 18 yıldır süren Oluz Höyük kazıları, bölgenin tarihini yeniden yazıyor. 6 bin 500 yıl öncesine kadar uzanan höyükte yapılan kazılarda, Hitit, Frig ve Pers medeniyetlerine ait dini ve kültürel izler ortaya çıktı. Kazı Başkanı Prof. Dr. Şevket Dönmez, kazılarda görülen büyük fotoğrafın, Oluz Höyük'ün tarih boyunca bir dini merkez olarak kullanıldığını gösterdiğini belirtti.
Oluz Höyük'te, Kalkolitik dönemden Erken Tunç Çağı'na, Asur Ticaret Kolonileri'nden Hitit, Frig, Pers, Med ve Helenistik Dönemler ile Anadolu'ya ilk gelen Türk topluluklarının izlerine rastlanıyor. Kazılar Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürütülen ‘Geleceğe Miras Projesi’ kapsamında sürdürülüyor. Prof. Dr. Dönmez, kazı alanının özellikle Hitit ve Frig dönemlerinde büyük bir dini merkez olarak kullanıldığını, Pers dönemine ise ateş kültüyle evrildiğini vurguladı. Ancak bölgenin dini özelliğini hiçbir dönemde kaybetmediği ve sürekli olarak önemli bir inanç merkezi olarak işlev gördüğü ifade edildi.
Kazılar sırasında en dikkat çeken bulgulardan biri, 2 bin 500 yıllık Pers Yolu’nun Anadolu'da tek örneği olarak ortaya çıkması oldu. Prof. Dr. Dönmez, yakın zamanda bu tarihi yolun korunmasına yönelik projelere başlanacağını belirtti ve bu kutsal alanların Amasya'nın kültür ve turizmine büyük katkı sağlayacağını ifade etti. Amasya Valisi Önder Bakan da kazı alanındaki incelemeleri sırasında, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın desteğiyle kazı çalışmalarının çok daha ileriye taşınacağını ve Oluz Höyük’ün Amasya turizmine önemli bir katkı sağlayacağını belirtti. Ayrıca, Amasya İl Kültür ve Turizm Müdürü Bilal Eken ile Amasya Müzesi Müdürü Celal Özdemir de çalışmalara eşlik etti.
