Sebebi farklı da olsa son dönemde bana danışmaya gelen kadın memurların çoğu artık çalışmak istemiyor. Genç yaşta çal...
Sebebi farklı da olsa son dönemde bana danışmaya gelen kadın memurların çoğu artık çalışmak istemiyor. Genç yaşta çalışma hayatına atılan bu memur hemcinslerimin hemen hemen hepsi hizmet süresi tamamlanmışsa çalışma hayatını sonlandırmak istiyor. Neden çalışma hayatını bırakmak istiyorlar bunun sosyal ve ekonomik nedenleri bambaşka bir yazı konusu olabilir. Ben daha çok emeklilik şartları ile ilgileniyorum. Memurların emeklilik şartları aslında 5510 sayılı kanun yürürlüğe girinceye kadar daha basit daha anlaşılır durumdaydı.5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununa göre yaş prim günü gibi temel şartlarla ne zaman emekli olacakları belliydi. Ne zaman ki 5510 sayılı Kanun ile üç temel sosyal güvenlik kurumu birleşti, her şey karıştı. Şimdi kadın memurlarımız başta olmak üzere bulunduğu kuruma emeklilik şartlarını öğrenmek için başvuran memurlara herkes farklı yaş ve prim günü cevabı veriyor. Emeklilik şartlarım tamamsa yaşımı dışarda beklerim diyen memura senin daha 25 yılın dolmadı cevabı ise oldukça yaygın bir cevap olarak hafızalarımıza yer edince durumu açıklığa kavuşturmak şart oldu. Kadın memurların emekliliğine gelin hep birlikte bakalım: Öncelikle 08.09.1999 sonrası devlet memuru olan ve bu tarih öncesinde SSK (4a) veya Bağ-Kur (4b) gibi başka sigorta kollarında çalışması olmayan kadın memurlar 25 yıl sigortalılık 58 yaş ve 9000 gün prim gününü tamamladıklarında emekli olabilecek, emekli aylığı ve ikramiyelerini alabilecekler. Örneğin 1.11.1999 günü ilk defa kadın devlet memuru olarak göreve başladınız. İlk çalışmanız bu tarih ve öncesinde hiç sigortalı yani SSK veya Bağ-Kur çalışmanız yok. Bu durumda memur olarak emekli olacaksanız hizmet süreniz 25 yıl 9000 gün ve 58 yaş şartlarının hepsi bir arada olduğunda memur olarak emekli aylığına hak kazanır ve ikramiyenizi alırsınız. Diyelim 58 yaşınızı dışarıda beklemek istiyorsunuz yine de en az 9000 gün prim şartı ve 25 yıllık hizmet sürenizi doldurmanız gerekiyor. Sonrasında emeklilik yaşınız olan 58 yaşınızı dışarıda çalışmadan beklerseniz veya çalışsanız da 1260 gün prim ödeme süresini geçmezseniz Emekli Sandığı’ndan 58 yaşında emekli olursunuz. Emekli Sandığı’ndan emekli olacak kadın memurların emekliliğinde kademeli emeklilik uygulandığından devlet memuru olarak ilk işe girdiğiniz tarih kadar öncesinde adınıza ödenen prim gün sayısı da önem arz ediyor. Devlet memuru olarak diyelim 8.09.1999 sonrası işe girdiniz fakat 23.05.2002 tarihi öncesinde en az 3 yıl iki gün ödenmiş prim gününüz var bu durumda 25 yıllık sigortalılık süresi ve 9000 gün şartlarına tabii olmaktan kurtuluyorsunuz. Bu üç yıllık süreye SSK, Bağ- Kur, doğum borçlanması, ücretsiz izin, yurt dışı borçlanma, fiili hizmet süreleri de ekleniyor. Yani 23.05.2002 öncesi ne kadar ödenmiş priminiz varsa emeklilik yaşınız o kadar erken olduğu gibi sigortalılık sürenizde 25 yıldan 20 yıla düşüyor. Bunu bir örnekle netleştirelim. Diyelim ki, Aslı hanım 1.10.2000 tarihinde devlet memuru olarak çalışmaya başladı. Öncesinde sadece 450 gün ödenmiş SSK primi var. İlk SSK statüsünde çalışmaya başlamış ardından işten ayrılmış iki doğum yapmış ve sonrasında 1.10.2000 yılında devlet memuru olarak çalışmaya başlamış. Bu kadın memurumuz çalıştığı kuruma gittiğinde 58 yaş 25 yıl 9000 gün ile emekli olabilirsin diyor ve emekliliği adeta öteliyor. Oysaki SSK çalışmasından sonra yapılan iki doğum borçlanması ödendiğinde bu kadın memurumuzun toplam (1440+450 gün ) 1890 gün ödenmiş primi olacak. Bu durumda 20 yıllık sigortalılık süresini tamamlamaya kalan süre 14 yıl 8 ay 3 gün olacak ve emeklilik için 20 yıllık sigortalılık ve 53 yaşa tabi olacaktır. Kısaca 23.05.2002 öncesi 3 yıl 2 gün ödenmiş primi olan kadın memur 20 yıla tabidir. Aşağıda kademeli yaş tablosundan kendi yaş ve emeklilik şartlarınızı öğrenebilirsiniz. Bir kadın memurun emeklilik yaşını beş yıl öteleyen, beş yıl emekli aylığı almamasını sağlayan da yine bir devlet memuru ne yazık ki. Sistem de liyakat olmayınca hata ne yazık ki çok oluyor. 08.09.1999 öncesi işe başlayan kadın memurlar: 8.09.1999 öncesi işe giren kadın memurların emeklilik yaş ve şartlarında aşağıda yer alan tablo dikkate alınıyor. 8.09.1999 öncesi işe giren devlet memuru kadınların sigortalılık süresi 20 yıl prim ödeme gün sayısı 7200 gündür. Bu tabloda şartlarınızı bulmak için öncelikle ; *23.05.2002 tarihi itibariyle ödenmiş kaç gününüz var bunu bulacaksınız. Bu gün sayısı içinde SSK, Bağ-Kur fiili hizmet sürelerinizi de dahil etmeyi unutmayın. *23.05.2002 öncesi ödenen toplam prim günlerinizi 20 yıllık sigortalılık süresinden çıkaracaksınız. *20 yıllık sigortalılık sürenize kalan yıl karşısında tabloda bulduğunuz yaş emekli aylığınızın bağlanacağı yaştır.Kademeli geçişe göre:
|
Kadın Memurlar İçin Emeklilik Geçiş Tablosu |
||
|
|
1.Şart |
2.Şart |
|
23.05.2002 tarihi itibariyle Kadınların 20 yılı tamamlamalarına kalan süre |
Prim ödemeleri gereken süre |
Emekli Olacakları Yaş |
|
2 yıl ve daha az |
20 |
40 |
|
2 yıldan fazla – 3 yıl ve daha az |
20 |
41 |
|
3 yıldan fazla – 4 yıl ve daha az |
20 |
42 |
|
4 yıldan fazla – 5 yıl ve daha az |
20 |
43 |
|
5 yıldan fazla – 6 yıl ve daha az |
20 |
44 |
|
6 yıldan fazla – 7 yıl ve daha az |
20 |
45 |
|
7 yıldan fazla – 8 yıl ve daha az |
20 |
46 |
|
8 yıldan fazla – 9 yıl ve daha az |
20 |
47 |
|
9 yıldan fazla – 10 yıl ve daha az |
20 |
48 |
|
10 yıldan fazla – 11 yıl ve daha az |
20 |
49 |
|
11 yıldan fazla – 12 yıl ve daha az |
20 |
50 |
|
12 yıldan fazla – 13 yıl ve daha az |
20 |
51 |
|
13 yıldan fazla – 14 yıl ve daha az |
20 |
52 |
|
14 yıldan fazla – 15 yıl ve daha az |
20 |
53 |
|
15 yıldan fazla – 16 yıl ve daha az |
20 |
54 |
|
16 yıldan fazla – 17 yıl |
20 |
55 |
Yine bir örnekle netleştirmek istersek, 23.05.2002 tarihinden önce adınıza ödenen tüm sigorta primleri varsa doğum, yurt dışı borçlanma gibi gün sayınızı artıran tüm prim günlerini toplayıp 20 yıldan düşüyoruz. Tabloda karşımıza çıkan yaş bizim emekli yaşımız oluyor.
Örneğin ilk memuriyete başlama tarihiniz 12.06.1997 olsun. Bu tarihten önce 390 gün adınıza Bağ-Kur primi ödenmiş olsun.23.05.2002 tarihi itibariyle devlet memuru ve Bağ-Kur prim gün sayınız 2171 gün olur. 20 yıla kalan süreniz ise 13 yıl 11 ay 19 gündür. Bu durumda emeklilik için 20 yıl sigortalılık 7200 gün ve 52 yaşa tabi olursunuz.
Büyüklerimiz “Yanlış hesap Bağdat’tan döner” der. Emeklilik hesaplarınızda da yanlış hesap bir sosyal güvenlik uzmanının bürosundan döner. Hayatta bir kere emekli oluyorsunuz. En az iki gözün görmesi şart. Bu gözlerden biri Sosyal Güvenlik Kurumu ise diğerleri bizler sosyal güvenlik uzmanlarıyız. Artık biz de varız ve yalnız değilsiniz.
