Çanakkale'nin Çan ilçesinde yer alan İnkaya Mağarası'nda gerçekleştirilen arkeolojik kazılarda, 86 bin yıl öncesine tarihlenen Buzul Çağı insanına ait yontma taş aletler bulundu. Bu bulgular, Avrupa'dan göç eden insanların milattan önce 40 binli yıllarda bu bölgede yaşadığına dair önemli veriler sunuyor.
Kazılar, Ankara Üniversitesi Antropoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. İsmail Özer başkanlığında, 2016 yılında Muğla ve Çanakkale illerinde yapılan yüzey araştırmaları sırasında başlamıştı. Mağara, Batı Anadolu’daki Paleolitik Dönem’e ait en eski keşiflerden biri olarak dikkat çekiyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle, Truva Bakır Madencilik ve T-Design Mühendislik firmasının desteğiyle 2020 yılından bu yana devam eden kazılarda, 25 bine yakın yontma taş alet ve parçası ortaya çıkarıldı.
Buzul Çağı'nın son dönemine ait aletlerin büyük bir kısmı, mağaranın "işlik" olarak bilinen bölümünde bulundu. Kazılar, bu alanın o dönem insanlarının alet üretiminde yoğun olarak kullandıkları bir merkez olduğunu gösteriyor. Prof. Dr. Özer, "Mağaranın üst katmanlarının 25 bin yıl boyunca kesintisiz olarak kullanıldığını belirledik," diyerek kazı alanının önemini vurguladı.
Kazı alanında yapılan derinlemesine incelemelerde, insanların günlük yaşamlarını sürdürdükleri ve sosyal etkileşimlerde bulundukları bir yer olarak mağaranın kullanıldığı ortaya çıktı. Prof. Dr. Özer, Neandertallerin burada yaşadığına dair ipuçları bulunduğunu ifade ederek, "Bu insanların çakmak taşı kaynaklarının bolluğu, sıcak su kaynakları ve zengin besin kaynakları nedeniyle bu bölgede uzun yıllar yaşadıkları anlaşılıyor," dedi.
Mağarada yapılan çalışmalar, Türkiye’deki diğer Paleolitik dönem kazılarıyla karşılaştırıldığında, Balkan Paleolitiği ile bağlantılı olabileceği ihtimalini de gündeme getiriyor. İnkaya Mağarası, hem Batı Anadolu’daki insan varlığını aydınlatmak hem de Anadolu ile Balkanlar arasındaki göç hareketlerini anlamak için önemli bir kaynak teşkil ediyor.
