Kocaeli’nin Kandıra ilçesinde, geleneksel yöntemlerle şeker kamışından pekmez üretimi yapan 62 yaşındaki çiftçi Kadir Doğan, bu kültürel mirası yeniden canlandırmak için 15 yıldır özveriyle çalışıyor. Bağ bozumu mevsimiyle birlikte hasadı devam eden şeker kamışları, Doğan’ın ustalığıyla pekmez haline getiriliyor.
Akdurak Mahallesi’nde yaşayan Doğan, şeker kamışlarını orakla kesip, kabuklarını soyduktan sonra sıkım için hazırlıyor. Elde edilen öz suyu süzgeçten geçirerek, katkı maddesi eklemeden bakır kazanlara koyuyor. Yaklaşık 8-10 saat boyunca odun ateşinde kaynatılan bu su, nihayetinde pekmez formuna dönüşüyor.
Kadir Doğan, bu geleneği sürdürmek için 15 yıl önce tohum arayışına girdiğini, eski Kandıra Muhtarlar Derneği Başkanı Mustafa Güzel’in bulduğu tohumları ektiğini ifade etti. Doğan, üç kök şeker kamışı çıkararak, Kandıra sanayisindeki bir ustayla sıkma makinesi tasarladı. Şimdi, bölgedeki diğer çiftçiler de Doğan’ın atölyesine gelerek şeker kamışlarını sıkıyor.
Şeker kamışı tohumlarını Türkiye’nin dört bir yanına ücretsiz gönderdiğini belirten Doğan, bu çabasının geleneksel üretimi yaygınlaştırmayı amaçladığını vurguladı. Doğan, “Hemen hemen her gün gönderiyoruz. Türkiye genelinde 100 ilçeye tohum göndermişimdir çünkü sürekli talep var,” dedi.
Pekmez üretiminin zahmetli bir süreç olduğunu ifade eden Doğan, “Mart, nisan aylarında ekim yapılır. Kamışlar olgunlaştığında kesilir, ardından sıkma işlemi başlar. 100 kilogram şeker kamışından yaklaşık 12-13 kilogram pekmez elde ediliyor,” şeklinde konuştu. Ürünlerinin tamamen organik olduğunu ve talebin giderek arttığını da sözlerine ekledi.
Doğan, yıllar içinde elde ettiği tecrübe sayesinde pekmezin doğal ve katkı maddesi içermediğini vurguladı. “Biz, bakır kazanlarda ve odun ateşiyle bu geleneği yaşatmaya devam ediyoruz,” diyen Doğan, toptan satış yerine bireysel tüketicilere odaklandığını kaydetti.
Kadir Doğan’ın en büyük hayali ise Kandıra'da bir şeker fabrikası kurulması. Bu sayede ilçenin şeker kamışı üretiminde öncü olabileceğini belirten Doğan, bu geleneksel üretim yöntemini gelecek nesillere aktarmak için mücadele etmeye devam edeceğini dile getirdi.