Türkiye’nin pek çok bölgesinde olduğu gibi Foça’da da tarım arazilerinin “hobi bahçesi” adı altında bölünerek yapılaşmaya açılmasına karşı tepkiler yükseliyor. Bu konuda yerel düzeyde farkındalık yaratmak amacıyla hareket eden Foça Tarih ve Doğa Talanına Hayır Platformu, bölgedeki 25 noktaya pankart asarak tepkilerini ortaya koydu. Platform sözcüsü Ramis Sağlam, tarım alanlarının yok olmasının çiftçilerin geçimini zorlaştırdığına ve toprağını satmak zorunda bıraktığına dikkat çekiyor.
Tarım Arazilerindeki Yapılaşma Tehdidi
Tarım topraklarının hobi bahçesi ve benzeri projelerle üretim dışına çıkarılmasının gelecekte tarım sektörü için büyük bir tehdit oluşturduğunu belirten Ramis Sağlam, “2018 yılında yürürlüğe giren ve kamuoyunda ‘imar barışı’ olarak bilinen düzenlemeyle birlikte verimli tarım toprakları üzerinde yapılan kaçak yapılar kalıcı hale getirildi. Bu durum tarım arazilerinde telafisi mümkün olmayan kayıplara yol açtı, pek çok bölgede tarım alanları talan edilir hale geldi. Foça’nın tarım yoğunluklu köylerinde hobi bahçesi adı altında kaçak yapılar adeta mantar gibi çoğalmaya başladı,” diyerek duruma dikkat çekti.
“Plansız Yapılaşma Tarımı Bitiriyor”
Sağlam, tarım arazilerinin plansız yapılaşma ile betonlaşmasının çiftçiliği olumsuz etkilediğini vurguladı ve ekledi: “Tarım arazilerinin korunmasında en önemli yasal dayanak, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunudur. Bu kanuna göre tarım arazileri hiçbir koşulda belirtilen büyüklüklerin dışında bölünemez ve yapılaşmaya açılamaz. Ancak tarım arazilerinde plansız yapılaşma devam etmekte; hobi bahçesi ya da ekoköy adı altında lüks villa projeleri yapılmaktadır. Bu yapıların tamamı hukuksuz ve kaçak durumdadır. 2020 yılında yürürlüğe giren 7255 sayılı kanunla tarım arazilerindeki amaç dışı yapılaşmalar için caydırıcı cezalar getirilmiş olsa da, denetimlerin ve cezaların uygulanmasında yetersizlik söz konusudur.”
İmar Afları Kaçak Yapılaşmayı Teşvik Ediyor
Ramis Sağlam, Türkiye’de 1955 ile 2002 yılları arasında toplam 47 yılda 8 kez imar affı çıktığını ve mevcut iktidar döneminde de sekizinci af düzenlemesinin getirildiğini ifade etti. Sağlam, “Bugün geldiğimiz noktada, yapı stoku içerisinde niteliği belirsiz binalar yer almakta ve bu yapıların yüzde 65’inin yasaya aykırı olduğu belirtilmektedir. Kaçak yapıların cezasız kalması, vatandaşları maalesef bu tür yapılaşmalara teşvik ediyor,” dedi. Tarım alanlarının bu aflarla birer birer yok olduğunu vurgulayan Sağlam, gelecekte tarıma elverişli alanların daha da azalabileceğini belirtti.
Yasalara Aykırı Koşullarda Yapılaşma
Platform Sözcüsü Sağlam, hobi bahçeleri ve benzeri yapıların yasal koşullara uymadığını belirtti ve ekledi: “Tarla 5 bin metrekareden küçükse ya da kadastral yola sahip değilse ev yapmanız mümkün değildir. Tarla 5 bin metrekareden büyükse, yapılacak evin toplam alanı en fazla 150 metrekare olabilir ve toplam arazi büyüklüğü de bu eklentiyle uyumlu olmalıdır. Bunun dışında, SİT alanları ve sulanabilir tarım arazileri gibi özel statüdeki alanlara kesinlikle yapı inşa edilemez.”
Kaçak Yapılara Yaptırımlar Artıyor
Foça’daki tarım alanlarını korumak için harekete geçen platform üyeleri, kaçak yapılar konusunda daha sıkı önlemler alınmasını talep ediyor. Ramis Sağlam, ruhsatsız yapıların yasa dışı olduğunu hatırlatarak, belediyelerin bu yapılar için yıkım kararı alma ve ceza uygulama yetkisine sahip olduğunu belirtti. Sağlam, bu süreçte Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın da belediyelerin yetersiz kaldığı durumlarda devreye girdiğini ve yıkım işlemlerinin belediyelerden tahsil edilmesi için yetkili olduğunu vurguladı.
