Ege Üniversitesi (EÜ) Gözlemevi Müdürü Doç. Dr. Hasan Ali Dal’ın yürütücülüğünü üstlendiği “Farklı Kütlelerden Manyetik Aktif Yıldızların Flare Doyum (Saturasyon) Seviyesinin, Yıldız Evrim Sürecinde Dönme Dönemine Göre Değişimi” adlı proje, TÜBİTAK-ARDEB 1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı tarafından desteklenmeye uygun bulundu.
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, projeyi ve ekibini makamında ağırlayarak başarılar diledi. Prof. Dr. Budak, üniversitenin güçlü Ar-Ge ve inovasyon altyapısıyla bilim üretme ekosistemine sahip olduğunu vurgulayarak, “Tam akredite, öğrenci odaklı, araştırma üniversitesi olarak yenilikçi fikirler üretmeye ve bu fikirleri projelere dönüştürmeye devam ediyoruz. Akademisyenlerimiz ve araştırmacılarımız nitelikli projeleri bilim dünyasına kazandırmaya devam ediyor. Doç. Dr. Hasan Ali Dal ve ekibinin projeleri TÜBİTAK tarafından desteklendi. Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılını ‘Türkiye Yüzyılı’ olarak adlandırdığımız dönemde Türk bilim yüzyılına katkıda bulunan ekibi tebrik ediyorum” dedi.
“YAKLAŞIK 30 YILLIK BAŞKA BİR DÖNGÜ”
Proje yürütücüsü Doç. Dr. Hasan Ali Dal, yıldız aktivitesi üzerine yapılan çalışmaların, Güneş'in son dört döngümde daha düşük genlik gösterdiğini ortaya koyduğunu belirtti. Güneş Aktivite Çevrimi, Güneş yüzeyindeki lekelerin zaman içindeki değişimini gösterir ve bu değişim, Güneş'teki enerji salınımlarını etkiler. Dal, Güneş Aktivite Çevrimi'nin takip edilmesinin önemli olduğunu çünkü şiddetli patlamaların Dünya’daki yaşam için kritik olabileceğini ifade etti. Ancak, son dört döngü Güneş'in beklenmedik şekilde şiddetli olduğunu göstermekte.
Dal, “Son dört yüz yıl içinde Güneş Aktivite Çevrimi'nin öngörülemeyen davranışları birçok kez gözlemlenmiştir. Bu nedenle, 2018 yılında doktora çalışmasına başladık. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü öğrencisi Ezgi Yoldaş’ın analizleri, Güneş yüzeyindeki aktivite yapılarının her 11 yılda değişse de, bu yapılar arasında yaklaşık 30 yıllık başka bir döngü olduğunu gösterdi” dedi.
Dal, projenin Türkiye'de ilk kez yapıldığını ve diğer yıldızlarla test edilmesi gerektiğini belirtti. “Türkiye Yüzyılı'nda, Türk Uzay Bilim Misyonu kapsamında uzay havası tahminlerinin önemi büyüktür. Projemiz, Güneş’teki değişimlerin yıldızlardaki benzerlerini değerlendirerek, daha doğru ve istikrarlı tahminler yapmamızı sağlayacak. Bu tahminlerin doğruluğu, milyarlarca dolarlık ekonomik kayıpları ve toplumsal etkileri azaltabilir. Güneş Aktivite Çevrimi'ne dair tahminlerin doğruluğunu artırmak, büyük ekonomik getiriler sağlayabilir” diye konuştu.
