Ege Üniversitesi (EÜ), “Cumhuriyet ve Atatürk Günleri” etkinlikleri kapsamında İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi tarafından düzenlenen “Cumhuriyet Dönemi Ekonomisi” adlı konferansa, fakülte öğretim üyesi Prof. Dr. Alp Yücel Kaya konuşmacı olarak katıldı. Konferansta, Cumhuriyet tarihindeki iktisadi ve toplumsal dinamikler örnek gelişmeler çerçevesinde ele alındı.
İSTİHDAMIN EVRİMİ
Prof. Dr. Alp Yücel Kaya, Cumhuriyet tarihindeki iktisadi ve toplumsal dinamikleri değerlendirirken, 1923-2023 dönemi için istihdamın sektörler içerisindeki evrimini inceleyerek, 1950-2023 dönemi için işteki durum ile istihdamın evrimini ortaya koydu. Bu bağlamda, Cumhuriyet'in ilk dönemlerinde tarım sektöründe yoğunlaşan istihdamın düşüşüne ve bu düşüşün hızlandığı dönemlere dikkat çekti. Ücretli ve yevmiyeli nüfusun toplam istihdam içindeki artan payına da vurgu yaptı.
GİZLİ İŞSİZLİK VE POLİTİKA DİNAMİKLERİ
Prof. Dr. Kaya, Cumhuriyet tarihi boyunca gizli işsizliğin, dönemler arası değişen politika çerçevelerine rağmen yapısal bir özellik olarak devam ettiğini belirtti. Kaya, “Cavit Orhan Tütengil’in 1969’da yaptığı şu tespitin hala geçerli olduğunu düşünüyorum. ‘Türkiye'de nüfus artışı nedeniyle her yıl işgücüne katılanlar sayısı, yaratılan istihdam alanının üstünde kalmakta, bu nedenle de işgücü fazlası ortaya çıkmaktadır’” dedi. Nüfusun çoğunluğunun çalışma alanı olan tarım kesiminde işgücü fazlası ve emek yoğunluğu yüksek üretim biçimlerinin geliştirilmemesi nedeniyle iç ve dış göçlerin arttığını ifade etti. Ayrıca, işgücünün verimliliği açısından yurt ölçeğinde planlama ihtiyacının önemi üzerinde durdu.
GİRİŞİMCİLER VE YATIRIM ANLAYIŞLARI
Kaya, konuşmasına 1940’lar, 1970’ler ve 2000’lerdeki girişimciler ile onların yatırım anlayışları ve faaliyetlerine dair örnekler vererek devam etti. Konferans, Cumhuriyet fikrini temsil eden kamusallık, eşitlik, özgürlük ve kardeşlik duyguları ile bezenmiş Sinan Akyol’un İzmir’deki Hıdırellez kutlamalarına dair yazdığı bir metni okuyarak sonlandırıldı.
Bu etkinlik, Cumhuriyet tarihindeki ekonomik ve toplumsal dinamiklerin derinlemesine incelenmesi açısından önemli bir fırsat sunmuş oldu.