Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, bu bölgedeki yapılaşma ile ilgili önemli uyarılarda bulundu. Bektaş, "Sürekli artan nüfus ve buna bağlı olarak arsa talebinin artması, mevcut yasa ve yönetmeliklerin geçerli olmamasına yol açıyor. Bu nedenle dere yatakları hala talan ediliyor" dedi. Ayrıca, geçmişte heyelan ve sel riski azken, küresel ısınma ve iklim değişikliği nedeniyle bu tehditlerin günümüzde arttığını vurguladı.
Dere Yataklarındaki Yapılaşma Büyüyen Bir Tehdit
Doğu Karadeniz'in doğu-batı doğrultusunda uzanan dağları ve dar hinterlandında, dere yatakları tarihsel olarak yerleşim alanı olarak kullanılmış. Bu yerleşimler, su kaynaklarının bulunduğu bereketli bölgeler olduğu için tarihsel olarak tercih edilmiştir. Ancak son 50 yıl içinde hem şehirleşme hem de küresel ısınmanın etkisiyle bu alanlarda yaşanan tehlikeler katlanarak artmıştır.
Bektaş, "Bu bölgede yerleşim alanlarının çoğu dere yataklarına kurulmuş. Küresel iklim değişikliğinin etkisiyle yağışlar arttı ve hızlı sağanaklar, hem dere yataklarındaki hem de sahil alanlarındaki nüfus yoğunluğunun artmasına bağlı olarak daha fazla sel ve heyelan riski doğurdu" dedi.
Trabzon'un Terminal Binası ve Diğer Yapılar
Bu tehlikenin en açık örneklerinden biri de Trabzon'daki terminal binasıdır. Bektaş, terminalin dere yatağı üzerine kurulduğunu belirterek, "Bugün Trabzon'da terminal, dere yatağı üzerine kurulmuş. Bu tür yapılar, tehlikeleri daha da arttırıyor" şeklinde konuştu. Dere yatakları, sadece heyelan ve sel riski açısından değil, aynı zamanda su kıtlığına karşı da önemli bölgeler olup, suyun depolanması için kritik alanlardır. Bu nedenle bu alanların yanlış kullanımı, hem çevre hem de su kaynakları açısından büyük bir tehdit oluşturuyor.
Yasa ve Yönetmelikler Uygulanmalı
Jeoloji Mühendisi, devletin çıkardığı yasa ve yönetmeliklerin etkin bir şekilde uygulanması gerektiğini belirtti. Bektaş, "Devletin çıkardığı yönetmelikler, bu tehlikeleri azaltmak amacıyla oluşturulmuşken, hala dere yataklarında bilinçsiz yapılaşma devam ediyor" diyerek, bu konuda daha fazla denetim ve yaptırım gerektiğini vurguladı.
Özellikle, sahil kısımlarındaki dolgu alanları ve dere yataklarına yapılan inşaatların, sel ve heyelan gibi doğal afetlerin olumsuz etkilerini artırdığını söyledi. Bu tür yapılaşmanın, ekolojik dengeyi bozduğuna dikkat çeken Bektaş, doğanın korunması adına devletin ilgili yasaları sıkı bir şekilde uygulaması gerektiğini belirtti.