Yapay zeka teknolojisinin gelişmesiyle birlikte, doğal afetlere karşı önlem almak amacıyla yeni yöntemler ortaya çıkmaya başladı. Türk bilim insanı Cemil Emre Yavaş ve ekibi, geliştirdikleri bir algoritma sayesinde depremleri tam bir ay önceden tahmin etmenin mümkün olduğunu belirtti. İstanbul'daki depremleri tahmin etme başarısı ise yüzde 91,65 olarak ölçüldü.
Yavaş ve Ekibi Tarafından Geliştirilen Algoritma
Georgia Southern Üniversitesi'nden Türk araştırmacı Cemil Emre Yavaş, depremlerin tahmini üzerine yürütülen çalışmalarda dikkat çekici bir başarı elde etti. Ekibi ile birlikte geliştirdikleri algoritma, yapay zeka teknolojisini kullanarak İstanbul’daki depremleri 30 gün öncesinden doğru tahmin etme kapasitesine ulaştı.
Çeşitli Yapay Zeka Modellerinin Test Edilmesi
Araştırmacılar, ABD'nin Los Angeles bölgesinde yüksek doğruluk oranı sunan tahmin modelleri geliştirmek amacıyla farklı yapay zeka algoritmalarını denedi. Geçmişte yapılan araştırmalarda, Los Angeles için yüzde 69 oranında bir doğruluk sağlanmıştı. Ancak, Türkiye’nin Kuzey Anadolu Fayı’na (KAF) yakınlığı nedeniyle İstanbul'un sismik hareketliliği mercek altına alındı.
En Büyük Depremler Üzerinde Yapılan Çalışmalar
Cemil Emre Yavaş ve ekibi, yapay zekanın eğitimi için deprem büyüklüğünü etkileyen çeşitli faktörleri derleyerek araştırmalarını derinleştirdi. Deprem derinliği ve büyüklüğü arasındaki etkileşimi inceleyen bilim insanları, bölgenin yeraltı yapısı ve geçmişte meydana gelen en büyük depreler gibi verileri de değerlendirdi. Bu süreçte "Random Forest" adlı algoritmanın, depremleri önceden tahmin etmede diğer yöntemlerden daha etkin olduğu tespit edildi.
30 Gün Önceden Tahmin İmkanı
Geliştirilen algoritma sayesinde, yapay zeka İstanbul'da 30 gün içinde gerçekleşecek depremlerin büyüklüğünü doğru bir şekilde tahmin edebiliyor. Bu bulgular, prestijli bilim dergisi Scientific Reports by Nature’de yayınlandı ve yapay zekanın İstanbul'daki depremleri tahmin konusundaki doğruluk oranı yüzde 91,65 olarak belirlendi. Ayrıca, ABD’nin San Diego şehri için bu oranın yüzde 98’i aştığı bildirildi.
Bilim Dünyasında Yankı Uyandıran Araştırma
Birleşmiş Milletler’in (BM) afet risk azaltma platformu Prevention Web’de de yayınlanan bu araştırma, bilim dünyasında büyük yankı buldu. Uzmanlar, tarihte görülmemiş bir doğruluk oranına ulaşan algoritmanın, doğal afetlere karşı yapay zeka ile önlem alınması konusunda çığır açacağını ifade ediyor. Yapay zekanın bu alandaki potansiyeli, gelecekteki araştırmalar için umut verici bir gelişme olarak değerlendiriliyor.