Safanur ÖZTÜRK/EGE TELGRAF- Türkiye’de asgari ücretle çalışanlar, aldığı maaşın yetersizliğinden muzdarip. Asgari ücrete zam yapılmayacağını ifade eden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın ‘Öyle bir konu gündemimizde yok’ demesi çalışanların hayallerini suya düşürdü. Bakanın açıklamasının sürpriz olmadığını söyleyen ekonomist Bülent Toptaş, “Türkiye bir seçim dönemini geride bıraktı. Genel ve yerel seçimler yaklaşırken iki yıl üst üste temmuz aylarında asgari ücrete zam yapılmıştı. O yıllarda enflasyon yüzde 65 gibi yüksek bir seviyedeydi ve Hükümet’in dar gelirli seçmenlerin sorunlarına duyarlılık göstermesi seçimi kazanması açısından önemliydi. Seçimler bitince bu duyarlılık doğal olarak azaldı. Hükümet bugünlerde enflasyonun düşmesini umut ederek asgari ücrete zam konusunu gündemden düşürmeye çalışıyor” ifadelerini kullandı.
‘SÜRPRİZ OLMADI’
Asgari ücrete yıl içinde zam yapılmayacağına dair ilk işaretin bu ayın başında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e yazdığı mektupla geldiğini belirten Toptaş, “TCMB Başkanı Fatih Karahan ve yardımcıları tarafından kaleme alınan mektupta asgari ücretin yılda bir kez güncellenmesinin TCMB’nin öngördüğü dezenflasyon patikasının tesisi açısından önemli olduğu vurgulanmıştı. TCMB Başkanı Fatih Karahan ABD’de, Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü (PIIE) ve Dış İlişkiler Konseyi (CFR) tarafından düzenlenen ‘Gelişmekte Olan Piyasalarda Merkez Bankası Yönetimi’ başlıklı etkinlikte yaptığı konuşmada enflasyonda son birkaç ayda meydana gelen hızlanmanın nedeninin asgari ücret artışı olduğunu belirtti. Asgari ücretin fiyat artışlarını tetiklediği görüşü teknik olarak doğru ama unutulmaması gereken bir başka önemli gerçek de enflasyonun da asgari ücret artışlarını tetiklediği. Yani karşılıklı bir etkileşim, ücret-fiyat spirali söz konusu. Bu tartışmaların sona erdirilmesinin en kestirme yolu enflasyonu en seri şekilde aşağı düzeylere çekebilmek ve bunu yaparken de verimliliği artırmak, ülke kaynaklarının en etkin ve adil şekilde dağıtılmasını sağlamak” dedi.
Durumun böyle devam etmesi durumunda vatandaşın sessiz kalmayacağını belirten Toptaş, “Enflasyon düşmez, fiyat artışları hız kesmezse doğal olarak ücretli çalışanların satın alma ve tüketme kapasiteleri aşağıya düşecek. Bu da birtakım geçim sıkıntılarının ortaya çıkmasına yol açacak. Bu erime temmuz ayında bir artışla telafi edilmezse ücretliler için hayatın daha da zorlaşacağı çok açık. Temmuz ayından sonra da ücretler erimeye devam edecek ve bu durum çalışanları ve hane halklarını daha da olumsuz şekilde etkileyecek. İnsanlar aslında seslerini oylarıyla 31 Mart seçimlerinde duyurdu. Bundan sonra ellerine seçim gibi önemli bir araç geçmeyecek” açıklamasında bulundu.
‘OTOKONTROL ŞART’
Asgari ücrete zam yapılsa bile aynı oranda ürünlere de zam yapılacağını söyleyen TÜRK-İŞ İzmir 3. Bölge Temsilcisi Hayrettin Çakmak, “Değişen bir şey yok. Ben, 2 bin 8 yüz liralık asgari ücreti, o zamanki enflasyonu özler hale geldim. Giderler, yakıt maliyetleri alanında çalışmalar yapılmalı. Ülkenin enflasyonu düşürülmeli. Hayat pahalılığı aza indirgenmeli. Gıda sektörü otokontrol altına alınmalı. Hiçbir ürün markette zararına ya da maliyetine satılmıyor. Buna odaklanılması gerekiyor. Kişiler ürünlerini kaç liraya satıyor? Bunu yapmadıktan sonra asgari ücrete yüzde 500 de zam yapılsa bile ertesi gün işçinin cebine girmeden bütün ürünlere zam gelecek. Asgari ücrete zam yaparak ülkeyi kalkındaramazsın, batırırsın. Umutları yeşertecek, aydınlığa götürecek önlemlere ve hareket planına ihtiyaç var” ifadelerini kullandı.
Asgari ücretle çalışan Ayben Bezci, bu miktarı yeterli bulmadığını söyleyerek, “Şu an hayat şartlarına baktığımda aldığım maaşla harcamalarım arasında büyük bir fark var. Bir ihtiyacımı almak istediğimde bazı durumlarda kredi kartına başvurmak zorunda kalıyorum. Asgari ücretle çalışan diğer kişilerin de karta muhtaç kaldığını düşünüyorum. Üzerimde bir evlilik sorumluluğu olmadığı halde geçinmekte güçlük çektiğim zamanlar oluyor. Ekonomiye düzenleme getirilmesini istiyorum” dedi.
